نقش رسانه‌ها در تکامل دانش ژنتیک
در تاریخ ۲۵ آوریل سال ۱۹۵۳ مجله Nature تصویری منتشر کرد که در دنیای علم انقلابی شگرف پدید آورد. این تصویر، نخستین تصویر منتشرشده از ساختار یک مولکول دی ان ای بود. این کشف بسیار مهم توسط تصویربرداری اشعه ایکس به روش کریستالوگرافی (x-ray crystallography) و توسط روزالیند فرانکلین (Rosalind Franklin ) و موریس ویلکینس (Maurice Wilkins) انجام شد.
ژنوم واقعاً مانند یک صفحه‌کلید پیانو است.هر کلید دارای یک یادداشت است و این یادداشت یک پروتئین است که آن ژن بیان می‌کند. مهم است که چگونه این ژن‌ها را به آکوردهای موسیقیایی تبدیل کرده و مقیاس‌های آن را مطالعه کنیم.
طی چند هفته پس‌ازاین کشف مهم، نیویورک‌تایمز اعلام کرد که این کشف باید تاریخ علم بیوشیمی را ایجاد کرده و طی سال‌های بعد، اطلاعات بسیار مهمی درباره ساختار دی ان ای و اهمیت آن در زندگی و شکل‌گیری حیات به دست آمد. علی‌رغم این پیشرفت مهم علمی، نشنال جئوگرافی به‌عنوان یکی از ژورنال‌های حوزه دانش تا ۲۳ سال بعد یعنی زمانی که مارپیچ‌های دوگانه دی ان ای کشف شدند، به این حوزه وارد نشد. این تغییر رویکرد برای مجله‌ای که سال‌ها در حوزه انتشار تصاویری از مناطق مختلف کره زمین فعالیت می‌کرد، یک چالش بزرگ محسوب شده و ورود به دنیای میکروسکوپی و حوزه جدید زیست‌شناسی برای کارکنان این مجله، کار آسانی نبود. در حقیقت نخستین ورود مجله به این حوزه دو سال بعد و با عنوان جذاب نگاهی به دنیای شگفت‌انگیز یک سلول در سپتامبر سال ۱۹۷۶ صورت گرفت.
گیل گروسونور (Gil Grosvenor) سردبیر وقت این مجله در یادداشتی خطاب به خوانندگان در این رابطه اعلام کرد: «انتشار هیچ مقاله‌ای تاکنون به‌اندازه این مطلب برای ما دشوار نبود زیرا هم ازنظر تلاش و مهرت موردنیاز برای تهیه آن کار زیادی انجام شد و هم تلاش کرده‌ایم تا خوانندگان مفهوم پیچیده این علم را درک کنند.»
ایجاد بنیانی مستحکم
این رویداد باعث شد تا مجله نشنال جئوگرافی به‌طور فزاینده‌ای خود را درگیر تمامی علوم کرده و از پوشش چالش‌ها و مواردی همچون باز کردن کد دی ان ای نیز استقبال کند.برای نمونه مجدداً در سال ۱۹۷۷ میلادی یک گزارش درباره مولکول در این مجله منتشرشده و در ادامه در دسامبر سال ۱۹۸۴، روبرت ویور (Robert Weaver) متخصص نسل شناس در گزارشی از بیو تکنولوژی به‌عنوان دانشی نوظهور که با سرعت زیادی در حال پیشرفت و رشد است، یاد کرد.
پس‌ازاین بود که خوانندگان مجله دریافتند این دانش چه میزان اهمیتی داشته و چگونه می‌توان به کمک آن منشأ شکل‌گیری عاج فیل، بیماری‌های باستانی موجود در مومیایی‌ها و اسرار پیر شدن را شناسایی کرد.
جیمی شریو (Jamie Shreeve) یکی از تأثیرگذارترین وقایع‌نگاران حوزه دانش ژنتیک و دی ان ای محسوب می‌شود که از ویراستارهای نشنال جئوگرافی به شمار می‌رود. وی در سال ۱۹۹۹ به‌عنوان یک روزنامه‌نگار آزاد، سلسله یادداشت‌هایی با عنوان بزرگ‌ترین سفر ما به رشته تحریر درآورد که در آن به بررسی ساختار ژنتیکی انسان پرداخته‌شده و در ادامه به سال ۲۰۰۶ مطلبی با عنوان داستان بزرگ‌ترین سفر ما، توسط وی منتشر شد که در آن به چگونگی سیر چند هزارساله انسان هوشمند پرداخته‌شده بود.
شریو و همکارانش چگونگی توصیف DNA را به مخاطبان غیرمتخصص پیشنهاد داده و تلاش کردند تا فراتر از استعاره‌های رایج که برای توصیف این دانش استفاده می‌شد، گامی فراتر نهند. وی در این رابطه می‌گوید: « ژنوم واقعاً مانند یک صفحه‌کلید پیانو است.هر کلید دارای یک یادداشت است و این یادداشت یک پروتئین است که آن ژن بیان می‌کند. مهم است که چگونه این ژن‌ها را به آکوردهای موسیقیایی تبدیل کرده و مقیاس‌های آن را مطالعه کنیم. »
یک از نویسندگان دیگری که در این رابطه فعالیت داشته نیز در مورد اهمیت دی ان ای می‌گوید: «ما مسیری طولانی از زمانی که داروین شواهدی را در مورد کبوترش جستجو کردیم، پیموده‌ایم.
در سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۵، مستندات تلویزیونی، سفر انسانی در ۶۰ هزار سال پیش را به‌صورت یک مهاجرت عمده از آفریقا پیگیری کرده و امروزه کتاب‌ها و دانشنامه‌های علمی مختلفی ژنتیک را برای خوانندگان هر سنی توصیف می‌کنند. درهرحال ما هنوز در ابتدای این مسیر قرار داشته و دانش ژنتیک می‌تواند در آینده پیشرفت‌های زیادی داشته باشد که در این میان رسانه‌های علمی نقش مهمی در اشاعه این دانش ایفا خواهند کرد.
ترجمه: احسان محمدحسینی
منبع: nationalgeographic
No tags for this post.
