زمان استفاده از سلول‌های بنیادی در پزشکی باروری نرسیده
ناباروری به‌عنوان یک موضوع مهم در حوزه سلامت عمومی، حدود 15 درصد از زوجین بین 18 تا 45 سال را در جهان، تحت تأثیر قرار می‌دهد. امروزه، علیرغم همه پیشرفت‌ها و توسعه‌ای که در تشخیص و درمان ناباروری به وجود آمده است، تکنولوژی‌های تولیدمثل یا ART، تنها برای کمتر از 70 درصد افرادی که در 5 سال اول تلاش خود برای باردارشدن با سلول‌های جنسی خود یا شخص ثالث هستند، کمک می‌کند.
درصد بالایی از زوجین نیز، قادر به پذیرش نفر سوم به‌عنوان آخرین گزینه در درمان خود نیستند. آن‌ها برای تولید سلول جنسی یا گامت از ژنوم خود و از طریق پیشرفت‌های سلول‌های بنیادی درخواست دارند.
در کنار این مسئله، باید توجه داشت که درصد بالایی از زوجین نیز، قادر به پذیرش نفر سوم به‌عنوان آخرین گزینه در درمان خود نیستند. آن‌ها برای تولید سلول جنسی یا گامت از ژنوم خود و از طریق پیشرفت‌های سلول‌های بنیادی درخواست دارند. در این زمینه، کاربرد سلول‌های بنیادی در پژوهش‌های کاربردی‌سازی منجر به افزایش و ارتقاء در زمینه پزشکی احیاکننده می‌شود.
بااین‌حال، هنوز نسبت به کاربرد سلول‌های بنیادی در پزشکی باروری، تردیدها و انتقادهایی وجود دارد. در همین رابطه، سردبیر نشریه علمی پژوهشی انگلیسی‌زبان جهاد دانشگاهی، Journal of Reproduction & Infertility در سرمقاله‌ای به این موضوع پرداخته است.
دکتر محمدرضا صادقی که خود از محققین پژوهشکده آنتی‌بادی منوکلونال پژوهشگاه ابن‌سینای جهاد دانشگاهی است در این خصوص و در سرمقاله‌ای تحت عنوان "آیا اکنون، زمان مناسبی برای کاربردهای بالینی سلول‌های بنیادی در پزشکی باروری است"می‌گوید:«تاکنون چندین آزمایش تجربی از سلول‌های بنیادی در پزشکی باروری و با هدف تولید گامت‌های مصنوعی، بازسازی آندومتر، ترمیم عملکرد نعوظ و اصلاح واژینال،انجام شده‌است. اما درمان‌های اثبات‌نشده،آزمایش‌نشده و اغلب غیرایمنی نیز، با استفاده از سلول‌های بنیادی در حوزه زیست‌پزشکی باروری وجود دارند».
این محقق می‌افزاید: «تاکنون تمام درمان‌های مبتنی بر سلول‌های بنیادی در پزشکی باروری، به آزمایش‌های بالینی، محدود 
بوده است. ولی بسیاری از آزمایش‌های بالینی مبتنی بر سلول‌های بنیادی در تولید گامت‌های زنده، موفق به بهبود عملکرد باروری در موارد نابارور نشده است».
به گفته صادقی، فناوری‌های مبتنی بر سلول‌های بنیادی، مانند تعداد زیادی از فناوری‌های دیگر، در 30 سال اخیر به زوج‌های نابارور معرفی شده‌اند و اغلب قبل از موعد استفاده شده‌اند و این روند نیز متوقف نخواهد شد.
دکتر صادقی در ادامه می‌گوید: «عجله در استفاده از تکنولوژی‌های جدید، بدون تأیید آن‌ها از طریق طراحی آزمایش‌های بالینی متعدد، دلیلی برای هدردادن زمان و منابع مالی بیماران و سیستم سلامت می‌شود و حتی ممکن است صدمات جبران‌ناپذیری به سلامت بیماران بزند».
به اعتقاد این محقق: «بنابراین با توجه به حقایق بیان‌شده، لازم است که از کاربرد روتین و گسترده سلول‌های بنیادی در درمان ناباروری جلوگیری شود و ما باید توجه بیشتری در فرایند طراحی آزمایش‌های بالینی برای داشتن نتایج تعمیم‌پذیر داشته باشیم».
گفتنی است نشریه Journal of Reproduction & Infertility که سرمقاله فوق در آن منتشرشده، وابسته به پژوهشگاه ابن‌سینای جهاد دانشگاهی است.
گزارش: دکتر محمدرضا دلفیه
منبع: Journal of Reproduction & Infertility
No tags for this post.
