تجویز داروی ضدافسردگی با بررسی امواج مغزی و DNA

حالت تهوع، افزایش وزن، تغییرات در خلق و خو، از جمله عوارض جانبی برخی داروهای ضدافسردگی هستند؛ این داروها در برخی مواقع، تأثیرقابل توجهی بر بهبود وضعیت بیمار نداشته و روانپزشک، مجبور به تجویز داروی جایگزین می شود. شناسایی ریشه های اصلی بروز افسردگی و محدود کردن اثرگذاری آنها، کلید درمان موثر محسوب می شود.

به عنوان مثال، در آزمایش بالینی با حضور 4 هزار نفر، کمتر از 40 درصد بیماران مبتلا به افسردگی پس از یک دوره درمان، بهبودی نسبی پیدا کردند.

شاید اثربخشی درمان بر روی این افراد به این دلیل باشد که آنها، از داروهای مختلف استفاده کردند تا سرانجام، مناسب ترین دارو با اثربخشی بهتر و عوارض جانبی کمتر را یافتند. شاید این مبارزه و تلاش برای یافتن مناسب ترین دارو، برای افرادی که با مشکل مالی مواجه هستند یا در معرض خطر خودکشی قرار دارند، کار چندان ساده ای نباشد.

پزشکی فردمحور (personalized medicine) می تواند در این زمینه، کمک موثری باشد. زمانی که دارویی را مصرف می کنید، دارو از طریق کبد تصفیه و در قسمت های مختلف بدن پخش می شود. علاوه بر بررسی اثر دارو بر مغز، پزشکان باید نحوه واکنش سایر اعضای بدن به داروی ضدافسردگی را نیز مورد مطالعه قرار دهند.

در علم فارماکوژنتیک (pharmacogenomics)، این ایده مطرح می شود که ژن های یک فرد می تواند پاسخ به داروهای مختلف را پیش بینی کند. آزمایش هایی مانند Genomind، MedClueRx و GeneSight Psychotropic برای کمک به درمان بهتر افسردگی و تجویز مناسب ترین داروها مورد استفاده قرار می گیرند.

این دسته آزمایش ها، هرگز جایگزین تشخیص افسردگی و تجویز دارو توسط روانپزشک نمی شوند، اما گام رو به جلویی برای درمان بهتر افسردگی هستند.

اسکن مغزی و الکتروانسفالوگرافی  

برخی پزشکان از روش تصویربرداری رزونانس مغناطیسی عملکردی (fMRI) برای اندازه گیری جریان خون در مغز استفاده می کنند.

(تصویر ساخته شده از مغز با برنامه SUMA با استفاده از داده های fMRI – منبع:National Institutes of Health  )

محققان دانشگاه کرنل (آمریکا)، اسکن مغزی 1188 بیمار را مورد بررسی قرار دادند. با استفاده از فناوری یادگیری ماشین (machine learning)، محققان دریافتند که قادر به تمایز قائل شدن بین مغز افراد مبتلا به افسردگی (با افراد سالم) هستند.

در این مطالعه که نتایج آن سال 2017 در مجله  Nature Medicineمنتشر شد، محققان همچنین موفق به شناسایی 4 زیرگروه افسردگی شدند.

چند دلیل برای بروز افسردگی وجود دارد: احتمالا مغز، مقادیر کم یا بسیار زیاد از یک ماده شیمیایی را تولید می کند؛ عوامل ژنتیکی که پاسخ مغز به مواد شیمیایی را دستخوش تغییر می کنند؛ ترکیبی از عوامل فرهنگی، اجتماعی- اقتصادی، بهداشتی که احساس فرد را شکل می دهند. بنابراین، دلایل بروز افسردگی در دو بیمار با تشخیص مشابه – اختلال افسردگی عمده – می تواند کاملا متفاوت باشد.

یکی از روش های تشخیص و بررسی صرع، اندازه گیری فعالیت الکتریکی مغز با استفاده از الکتروانسفالوگرافی (EEG)  است. درحالیکه fMRI از پتانسیل تحقیقاتی بالایی برخوردار است، EEG ارزش بالینی بیشتری دارد، چراکه براحتی در مطب روانپزشک قابل استفاده است.

فناوری الکتروانسفالوگرافی کمی (qEEG)، شکل ارتقاء یافته EEG است که اطلاعات بسيار مشخص‌ تری در مورد زمان‌‌بندی قشر مغز در اختیار پزشک قرار می دهد. این روش که درحال حاضر، برای تحقیقات زوال عقل مورد استفاده قرار می گیرد، می تواند به روانپزشک برای تجویز مناسب ترین داروی ضدافسردگی، کمک کند.

 

 

مترجم: معصومه سوهانی

منبع: mashable

No tags for this post.