تهدید منبع غذایی بیش از یک میلیارد نفر در دنیا

زنگ زرد گندم (Yellow  Rust)، یکی از خطرناکترین بیماری‌های غلات به خصوص گندم در ایران است که هر ۵-۴ سال یکبار خسارت‌های شدیدی به مزارع وارد می کند. عامل بیماری زنگ زرد گندم قارچی است به نام puccinia striiformis tritici.sp.f  که از رده بازیدیومیست ها خانواده pucciniacae است. این قارچ علاوه بر گندم و جو به چاودار و یولاف و سایر گیاهان خانواده گندمیان حمله می‌کند. این بیماری منحصر به مناطق مرتفع و معتدل و سردسیر است. مهترین عوامل موثر در شیوع این بیماری رطوبت، دما و باد است.

معمولا در اوایل بهار، ابتدا روی برگ‌های جوان و خوشه‌های گندم ، جوش‌های زرد و نارنجی رنگی که پوستول(Pustules) یا اوردیا (Uredia ) نامیده می‌شوند، به صورت خطی یا نواری به موازات رگبرگ‌ها تشکیل می‌شوند به طوری‌که هر دو سطح برگ را فرا می‌گیرند. در اواخر دوره رشد گندم این لکه‌ها سیاه بوده و خوشه‌ها را به حالت کوچک، چروکیده و غیر قابل استفاده در می‌آورد. تعداد دانه در سنبله کاهش و وزن دانه‌ها نیز به شدت کاهش می‌یابد. دانه های آلوده به زنگ، قدرت جوانه زنی بسیار ضعیفی دارند.

دانشمندان هشدار داده‌اند احتمال حمله دوباره بیماری ویرانگری به جو و گندم( بیشترین غلاتی که در جهان رشد می‌یابند) در بریتانیا وجود دارد. بیش از 80 درصد از 57 نوع گندمی که در بریتانیا آزمایش شد، مستعد پذیرش بیماری زنگ گندم هستند.

زنگ گندم می‌تواند باعث خراب شدن و از بین رفتن گندم، منبع غذا و زندگی بیش از یک میلیارد نفر در کشورهای رو به رشد شود. زنگ گندم باعث ایجاد بیماری‌های گیاهی و قحطی برای هزاران سال می‌شود. در دهه 1950، زنگ گندم از طریق شمال آمریکا گسترش یافت و تا 40 درصد از محصول ها را نابود کرد. این بیماری می‌تواند 70 درصد یا مقدار بیشتری از محصول‌ها را که به نظر سالم می‌آیند، ظرف چند هفته بعد از برداشت به غلاتی خراب تبدیل کند.

دانشمندان هشدار داده‌اند احتمال حمله دوباره بیماری ویرانگری به جو و گندم( بیشترین غلاتی که در جهان رشد می‌یابند) در بریتانیا وجود دارد. بیش از 80 درصد از 57 نوع گندمی که در بریتانیا آزمایش شد، مستعد پذیرش بیماری زنگ گندم هستند.

تغییراتی که در شرایط آب و هوایی در طول 25 سال گذشته رخ داده، مانند گرم شدن هوا و تابستان‌هایی مرطوب‌تر، باعث ایجاد چنین بیماری‌هایی در بریتانیا و اروپا شده است.

این اولین بار است که بعد از سال 1955 این بیماری دوباره ظاهر خواهد شد. همین نوع بیماری به محصول‌های گندم در اتیوپی حمله کرده و مقداری خسارت نیز در سال 2013 به کشورهای سوئد، دانمارک و آلمان وارد کرده بود.

یکی از بهترین و موثر ترین و مقرون به صرفه ترین راهای کنترل این بیماری اصلاح ارقام مقاوم و همچنین از بین بردن علف‌های هرز و از بین بردن کانون‌های اولیه آلودگی هستند. استفاده از کودهای ازته نیز راه حلی مناسب است. در صورت بروز اپیدمی می‌توان با مشورت با متخصصان گیاه‌پزشک و نظارت مستمر، سمپاشی در مرحله تورم خوشه انجام گیرد.

گزارش: فرزانه صدقی

No tags for this post.