آیین های نوروزی جلوه ای از شکوه وعظمت فرهنگ غنی ایران باستان
امروزه گردشگری صرفاً فعالیتی تفریحی و تفرجی نیست بلکه گردشگران به دنبال کسب دانش و آگاهی و تجربه مقاصد و مسیرهای جدید درگردشگری می‌باشند، در این بین بخشی از اوقات فراغت خود را نیز فارغ از هیاهوی شهر و مشغله‌های فکری و ذهنی در میان مقاصد و جاذبه‌ها و یا در طبیعت پیرامون جاذبه‌ها وجامعه بومی ومحلی سپری می‌نمایند.
نوروزباستانی، جاذبه ها، تنوع وگوناگونی مراسم وآیین های نوروزی در مناطق مختلف ونواحی ایران این سرزمین کهن وباستانی در طی ایام تعطیلات نوروزی وبویژه اول تا روز سیزدهم نوروز خود حدیث مفصلی است از جاذبه ها ،آداب ورسوم کهن که هنوز به یاد گار مانده است .
سفر به مناطق مختلف وآشنایی با آداب ورسوم وآیین ها و مراسم های خاص نوروز به بهانه عید وپرداختن به دید وبازدید وحضور در بین مردمان میزبان و جوامع بومی ومحلی ،آشنایی با بازی ها وآداب ورسوم ،سنن ، لباس ،پوشاک ،غذاهای محلی و ویژگی های فرهنگی این مناطق هر ساله گردشگران ومسافرین نوروزی را از اقصا نقاط ایران وجهان برای بازدید از ایران سرزمین شکوه وزیبایی ها به سوی خود جذب می کند. عید نوروز و ایام تعطیلات نوروزی بهانه‌ای است برای سفر و به نوعی با تحول در طبیعت و تغییر فصل و نو شدن طبیعت ،انسان نیز ناخودآگاه به دنبال تغییر و تحول هم در محیط طبیعی و محل زندگی خود است و هم به دنبال تحول فکری و ذهنی که در سایر محیط ها و در کنار مردمان آن دیار به جستجوی ناشناخته ها وکسب دانش وآگاهی ومعرفت می پردازد. این همان تجربه سفر می‌باشد که به اشکال مختلف از جمله تجربه مادی و معنوی سفر از آن یاد می‌شود. بنابراین سفر و یا به تعبیر کلام نورانی وحی" سیر در آفاق و انفس" و آگاهی از سرگذشت پیشینیان و آشنایی با تاریخ و تمدن ، فرهنگ و مظاهر آن و جاذبه‌ها امری پسندیده و لازم است. اما بایستی به درستی آن را شناخت و با علم و آگاهی به سفر پرداخت تا به اهداف و فواید سفر دست یافت، سفر دارای ملزوماتی است :
اولاً قبل از سفر مدیریت و برنامه‌ریزی را برای سفر انجام داد؛ اینکه سفر و فعالیت‌های وابسته به آن با شناخت و آگاهی باشد، هدف از مسافرت، نوع مقصد و یا مقاصد سفر، نوع وسیله حمل ونقل سفر، محل اسکان، اقامت و پذیرایی؛ همراهان، وسایل ضروری سفر، اطلاع کافی از مسیر و مقصد، شرایط آب و هوایی؛ فرهنگ و ارزش‌های فرهنگی و به نوعی دانش و اطلاعات کافی از مقصد و برنامه سفر از قبل مشخص باشد.
دوم اینکه در حین سفر با توجه به اهداف و برنامه سفر به دنبال کسب تجربه حین سفر باشد و تجارب حین سفر با هدف کسب دانش و آگاهی، لذت وبهره مندی از مردمان جوامع میزبان و محلی، آشنایی با جاذبه‌ها و حتی لذت بردن از استراحت، خوراکی‌ها و شرایط طبیعی و آب و هوایی بسیار مناسب که بسیار تأثیرگذار است.
سوم اینکه بعد از سفراقدام به تهیه وتدوین شرح خاطرات سفرنماید که این موضوع برای گردشگران و مسافرین بسیار ارزشمنداست و حتی برای دیگران نیز سودمند خواهد بود. آنچه در حین سفر تجربه نموده و یا تصاویر و یا آگاهی های کسب شده می‌تواند برای فرد و سایرین مهم و به یادگار بماند. در این میان توجه به ارزش‌ها و اصول و اعتقادات جامعه میزبان و محلی و رعایت احترام به آنها امری پسندیده است و همچنین حفظ محیط زیست و آسیب نرساندن به مناظر و جاذبه‌ها و میراث گرانقدر طبیعی و صیانت از آن برای آیندگان لازم و ضروری است.
توجه به رعایت فرهنگ راهنمایی و رانندگی، گذشت ، ایثار و رعایت حرمت حقوق سایرین و در یک کلمه احترام به حقوق شهروندی در سفر می‌تواند ازبروزبسیاری از آسیب‌ها و مشکلات احتمالی بکاهد.
لذت بردن ازمعبر و طول مسیر سفر از مبدأ تا مقصد و برگشت ،همانا عین سفر و به عبارتی جزیی از کل سفر می‌باشد. بایستی با صبر و حوصله و لذت بردن از تمامی تجارب سفر که از اهداف و برنامه سفر می‌باشد همت گمارد. در غیر این صورت و توجه نداشتن به مدیریت و برنامه سفر مشابه سفر بی‌ثمر و بی‌برنامه و به نوعی اتلاف وقت و زمان و هدر رفت هزینه‌های مادی و معنوی می‌باشد. در نوروز با توجه به شلوغی و پیک مسافرت‌ها سعی کنیم، مقاصد و مسیرهای کمتر شناخته شده و به نوعی غیرتکراری را برای سفر انتخاب نماییم .تا هم ازدیدن جاذبه‌هاوسفر لذت ببریم و هم از ازدحام و شلوغی و هزینه‌های گزاف سفر نیز در امان بمانیم. مناطقی را برای مقصد سفرانتخاب کنیم که میزبانان مهیای ورود ما به آن منطقه بوده و استقبال خوبی از ما خواهند داشت. پس لازم است با آگاهی وشناخت ،سفری هدفمند ومدیریت شده وبا برنامه را شروع وبه پایان برسانیم .این همان سفر برنامه‌محور،ایمن و سفری جذاب و خاطره انگیز برایمان خواهد بود.
منوچهرجهانيان_رئيس دانشكده علوم گردشكري
دانشگاه علم وفرهنگ
