بحران آب در 84 سد بزرگ کشور

به گزارش سیناپرس، هشتمین اجلاس شورای جهانی آب(WWF8) با شعار«آب برای همه»، روز گذشته در شهر برازیلیا، پایتخت کشور برزیل آغاز به کار کرد. رضا اردکانیان(وزیر نیرو)، کاوه مدنی(معاون سازمان حفاظت محیط زیست) و عباس کشاورز (معاون وزیر کشاورزی) از اعضای هیات ایرانی شركت كننده در این اجلاس هستند.

در این رویداد ۱۷۴ جلسه عادی و ۴۱ جلسه ویژه در زمینه‌های مختلف موسوم به «فرآیند موضوعی»،«فرآیند منطقه‌ای»، «فرآیند سیاسی»، «نشست شهروندان» و رویدادهای دیگر تشکیل خواهد شد.

این اجلاس با مباحث زیربنایی و تبادل نظر در خصوص روش‌های مقابله با چالش‌های موجود در بخش آب؛ در فرآیند موضوعی حدود ۹۰ جلسه مختلف به صورت موازی در زمینه‌های مهمی همچون مدیریت تقاضا، زنجیره آب، غذا و انرژی (NEXUS)، شهرهای هوشمند و مدیریت پایدار منابع آب، احیا و تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی، فناوری‌های نوین، مدیریت آب در شرایط اضطراری و سازگاری با تغییر اقلیم و … برگزار خواهد شد.

بررسی تجارب به دست آمده از گوشه و کنار جهان؛ فرآیند منطقه‌ای در شش گروه آسیا و اقیانوسیه، اروپا، آفریقا، آمریکا، کشورهای عرب و کشورهای حوزه مدیترانه با هدف تبادل اطلاعات و بررسی راهکارهای مقابله با چالش‌های آب، فراهم آمدن موقعیت گفتمان و فرصت همکاری بین نمایندگان دولت‌ها، انتقال دانش و تبیین نقش شهرداری‌ها، شهروندان و سایر نهادهای اجتماعی در تصمیم های اتخاذی از مهمترین برنامه های این رویداد است.

گفتنی است، شورای جهانی آب در سال ۱۹۹۶ تاسیس شد و محل دبیرخانه مرکزی این شورا در شهر مارسی کشور فرانسه مستقر بوده و در حال حاضر بیش از ۵۰۰ شخصیت حقوقی از زیر مجموعه‌های سازمان ملل، نمایندگان سازمان‌های بین‌المللی، بخش‌های دولتی، وزارت‌خانه‌ها، موسسه های علمی و … عضو این شورا هستند.

این اجلاس از سال 1997 هر سه سال یکبار به عنوان بزرگترین رویداد آبی در سطح بین الملل، با هدف بسیج کردن خلاقیت، نواوری، ارایه طرح های ابتکاری، دانش و اطلاعات جدید در حوزه آب برگزار می شود. تاکنون هفت اجلاس از سال 1997 به ترتیب در کشورهای مراکش (1997)، هلند (2000)، ژاپن (2003)، مکزیک (2006)، ترکیه (2009)، فرانسه (2012) و کره جنوبی (2015) برگزار شده است.

برپایی نمایشگاه از دیگر برنامه های این رویداد بین المللی است. نهادها و شرکت‌های فعال در زمینه آب از کشور برزیل و نیز سایر کشورها، فناوری‌ها، محصولات، و خدمات خود را به معرض نمایش خواهند گذاشت.

محفل شهروندان نیز از دیگر برنامه های این رویداد است. هدف از برگزاری این بخش ارتقا آگاهی‌های عمومی، جلب توجه مردم و مشارکت آن‌ها در خصوص موضوعات آبی می‌باشد. شرکت در این بخش برای کلیه افراد بلامانع است و جوانان، افراد با تجربه و سیاست‌مداران، همگی، فرصت خواهند یافت تا به تبادل آزاد اندیشه و تجربیات خود بپردازند.

48 درصد سدها کمتر از 40 درصد آب ذخیره شده دارند

هشتمین اجلاس شورای جهانی آب در حالی آغاز به کار کرده است که برخی از سدهای کشور در شرایط مساعدی قرار ندارند، به طوری که آب تعدادی از این سدها کم تر از متوسط میانگین است.

بر اساس ارزیابی صورت گرفته از ابتدای سال آبی (ابتدای مهرماه) تا 23 اسفندماه حجم ذخیره آب 177 سد بزرگ موجود در 6 حوضه آبریز( دریای خزر، خلیج فارس، دریاچه ارومیه، فلات مرکزی، هامون و سرخس) به 22.85 میلیارد مترمکعب رسیده است. هم اکنون 46 درصد مخازن سدهای یاد شده پر است و ورودی به آن‌ها نیز 26 درصد، خروجی آن‌ها 16 درصد و حجم آب ذخیره شده در مخازن 12 درصد نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.

از میان 177 سد بزرگ موجود در این 6 حوضه آبریز 48 درصد از آن‌ها(84 سد از جمله سدهای شهیدرجایی، زاینده‌رود، ساوه و ملاصدرا) همچنان کمتر از 40 درصد آب ذخیره شده دارند. در حال حاضر حجم ذخیره کنونی آب در سدهای پنجگانه استان تهران (لار، طالقان، امیرکبیر، لتیان و ماملو)، 578 میلیون مترمکعب بوده و 31 درصد حجم این سدها نیز پر است. بررسی این اعداد و ارقام حکایت از آن دارد که حجم مخازن سدهای پنجگانه استان تهران نسبت به مدت مشابه سال گذشته تغییری نداشته است.

از میان 177 سد بزرگ موجود در این 6 حوضه آبریز 48 درصد از آن‌ها(84 سد از جمله سدهای شهیدرجایی، زاینده‌رود، ساوه و ملاصدرا) همچنان کمتر از 40 درصد آب ذخیره شده دارند. هم اکنون حجم مخازن سدهای پنجگانه استان تهران (لار، طالقان، امیرکبیر، لتیان و ماملو) نسبت به مدت مشابه سال گذشته تغییری نداشته است.

سرانه آب کشور بحرانی است

محمد حاج رسولی‌ها، مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران در این خصوص گفته است: ورودی به سدهای کشور در سال گذشته تقریبا 14 میلیارد متر مکعب بود که این عدد امسال با 27 درصد کاهش به حدود 10 میلیارد متر مکعب رسیده است.

وی با اشاره به اینکه این عدد در استان خوزستان حدود 34 تا 35 درصد نسبت به سال گذشته کاهش داشته، افزوده است: سرانه آب کشور یک سرانه بحرانی است. باید با همفکری معضل و چالشی که در بحث آب در کشور مطرح شده است را برطرف کنیم.

مشاور وزیر نیرو ادامه داده است: نکته‌ای که باید توجه کرد آن است که با توجه به جمعیت کشور، هر یک هکتار زمین در قالب بحث تامین غذا و مباحث مرتبط با اقتصاد، برای 10 نفر است اما هر هکتار زمین در شاخص‌های بین المللی برای تامین غذای 25 نفر در نظر گرفته می شود.

مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران تصریح کرده است: اگر آینده‌نگری داشته باشیم، باید بتوانیم در هر یک هکتار، غذا و امنیت غذایی 20 نفر را تامین کنیم که این مساله در شاخص‌های بین المللی یک بحث بسیار مهم است. هم اکنون در کشور با یک فرصت و یک تهدید مواجه هستیم و باید با توجه به این فرصت و تهدیدها به این شاخص به سرعت نزدیک شویم. تاسیسات زیربنایی کشور، سدها و.. فرصت‌هایی هستند که در کشور وجود دارند.

حاج رسولی‌ها بیان کرده است: در کنار این فرصت با تهدید کاهش منابع آب در کشور مواجه هستیم. در مقاطع مختلف متوسط بارندگی در کشور حدود 275 تا 280 میلی متر بوده است اما به مرور زمان این عدد به 240 میلی متر و در 10 سال اخیر نیز به 210 میلی متر رسیده و اکنون سرانه آب کشور یک سرانه بحرانی است. در سال جاری این تهدید بحرانی‌تر شده است. بارندگی که در کشور تا این لحظه شاهد آن هستیم 90 میلی متر است و حدود 40 درصد نسبت به سال گذشته و 45 درصد نسبت به میانگین کمتر است.

مشاور وزیر نیرو ادامه داده است: مساله دیگری که در این زمینه وجود دارد، عدم تناسب در بارندگی‌ها است. در این راستا در حوضه ارومیه شرایط مثبت است اما در حوضه خلیج فارس، ایلام، بندر عباس و خوزستان شاهد کاهش 46 درصدی بارندگی نسبت به سال گذشته هستیم. در استان خوزستان میزان بارندگی‌ها نسبت به سال گذشته پنج درصد کاهش و نسبت به میانگین بلندمدت حدود 52 درصد کاهش داشته است.

به گفته وی، ایران در دنیا از نظر سطح زیر کشت آبی در رتبه پنجم جهان قرار دارد و 90 درصد محصول های کشاورزی کشور از اراضی آبی تولید می شود.

گزارش: فرزانه صدقی

No tags for this post.