البته زمان بهبود شکستگی‌های استخوانی بر اساس سن، شرایط عمومی بدن افراد، نوع استخوانی که دچار شکستگی می‌شود، میزان آسیب واردشده و همچنین ابزار به‌کاررفته برای ثابت نگه‌داشتن شکستگی می‌تواند متفاوت باشد. گاهی بعد از گذشت مدت‌زمان طولانی شکستگی بهبود پیدا نمی‌کند و محدودیت‌هایی را برای بیمار ایجاد می‌کند. معمولاً 5 تا 20 درصد شکستگی‌ها با چنین مشکلی مواجه می‌شوند که به‌عنوان شکستگی‌های جوش نخورده از آن‌ها نام‌برده می‌شود. چنانچه پس از گذشت 3 ماه پیشرفتی در بهبود شکستگی‌های استخوانی دیده نشود و بعد از گذشت 6 ماه استخوان شکسته بافتی یکپارچه نداشته باشد به‌عنوان شکستگی جوش نخورده تلقی می‌شود و باید در این شرایط از راهکارهای دیگری برای درمان بهره گرفت.
دکتر نرگس لبیب زاده مجری طرح پژوهشی پژوهشگاه رویان درزمینهٔ سلول درمانی برای شکستگی‌های جوش نخورده در گفتگو با سیناپرس می‌گوید: گاهی استخوانی که دچار شکستگی می‌شود خوب جوش نمی‌خورد. جوش نخوردگی استخوان می‌تواند علت‌های مختلفی داشته باشد. ایجاد عفونت در محل شکستگی یا کار گذاشتن ابزارهای ارتوپدی برای ثابت نگه‌داشتن محل شکستگی، خون‌رسانی ناکافی در محل شکستگی یا درست ثابت نشدن استخوان شکسته در جای خود از مهم‌ترین عواملی است که می‌تواند به جوش نخوردن شکستگی منجر شود. در بعضی موارد در جراحی اولیه برای ترمیم شکستگی، استخوان شکسته به‌خوبی در جای خود ثابت نمی‌شود. همچنین ممکن است ابزارهای ارتوپدی که در بعضی جراحیها داخل یا خارج استخوان قرار می‌گیرد درست‌کار گذاشته نشود یا شرایط مناسبی را برای ثابت شدن استخوان شکسته ایجاد نکند در چنین شرایطی استخوان شکسته جوش نمی‌خورد. اگرچه زمان دقیق جوش خوردن شکستگی را نمی‌توان تعیین کرد اما بر اساس اطلاعات کتاب‌های مرجع پزشکی در استخوانهای بزرگ مانند استخوان ران جوش خوردن شکستگی 9 ماه و در استخوانهای کوچک‌تر مانند ساق پا 3 تا 6 ماه به طول خواهد انجامید و چنانچه زمان جوش خوردن شکستگی بیش از این باشد این شکستگی جوش نخورده در نظر گرفته می‌شود.
این محقق درباره روش‌های درمانی مطرح برای شکستگی‌های جوش نخورده این‌طور توضیح می‌دهد: در کشور ما تصادفات رانندگی نخستین عامل مرگ و میز و ناتوانی افراد است. بنابراین در بسیاری از بیماران با مشکل شکستگی‌های جوش نخورده مواجه می‌شویم و در کشور ما این مشکل در مقایسه با دیگر کشورها به‌مراتب بیشتر دیده می‌شود. در چنین مواردی که بیمار با مشکل شکستگی جوش نخورده مواجه می‌شود نخستین راهکار درمانی تجویز آنتی‌بیوتیک باهدف برطرف شدن عفونت ایجادشده در محل شکستگی است و گاهی نیز بیمار مجدد تحت عمل جراحی قرار می‌گیرد تا ابزار ارتوپدی که در محل شکستگی کار گذاشته‌شده است خارج شود. پیوند استخوان که تحت عنوان درمان استاندارد طلایی شکستگی جوش نخورده از آن نام‌برده می‌شود از روش‌های درمانی است که می‌تواند با مشکلاتی برای بیمار همراه باشد.
بیشتر بخوانید:
وی می‌افزاید: اگر نمونه استخوانی از حیوان یا فرد دیگری باشد ممکن است پیوند استخوان با مشکل رد پیوند مواجه شود بنابراین بهتر است نمونه استخوانی برای پیوند از خود فرد گرفته شود که این روش نیز می‌تواند عوارضی را برای بیمار به همراه داشته باشد. بنابراین شکستگی جوش نخورده مشکلی است که می‌تواند برای پزشک و بیمار دردسرساز شود. معمولاً پزشک پیوند استخوان را به‌عنوان راهکار نهایی به بیمار پیشنهاد می‌کند و پیش از آن از ابزارهای و روش‌های مختلف جراحی برای برطرف کردن مشکل جوش نخوردن استخوان شکسته استفاده می‌کند. ازاین‌رو بهره‌گیری از روش‌هایی با کمترین مشکلات همواره موردتوجه پزشکان بوده است.
لبیب‌زاده با اشاره به سلول درمانی به‌عنوان یکی از روش‌های جدید مطرح برای رفع این مشکل می‌گوید: سلول درمانی روشی است که به‌عنوان یک روش بیولوژیک در حوزه ارتوپدی مطرح‌شده است . البته استفاده از پروتئین‌های استخوان‌ساز یا روش BMP از دیگر روش‌های بیولوژیک مطرح در این حوزه است که در سطح دنیا به‌عنوان یک روش درمانی موفقیت‌آمیز برای شکستگی‌های جوش نخورده مطرح است. اما با توجه به هزینه بالا و عوارضی که می‌تواند به همراه داشته باشد نمی‌توان از این روش برای همه بیماران استفاده کرد. درروش سلول درمانی، سلول‌های بنیادی موردنیاز بیماران برای فرایند درمان به‌راحتی از بیمار گرفته می‌شود و این روش در مقایسه با روش BMP هزینه کمتری دارد. البته سلول درمانی در این حوزه هنوز در حال عبور از مراحل تحقیقاتی است که تاکنون با نتایج موفقیت‌آمیزی همراه بوده است. با تکمیل مطالعات و تحقیقات در این زمینه، سلول درمانی می‌تواند به‌عنوان یک روش درمانی مناسب برای شکستگی‌های جوش نخورده مورداستفاده قرار گیرد.
این پژوهشگر درباره طرح پژوهشی انجام‌شده در این زمینه در مرکز سلول درمانی پژوهشگاه رویان این‌طور توضیح می‌دهد: برای تهیه سلول‌های بنیادی موردنیاز سلول درمانی برای شکستگی‌های جوش نخورده، می‌توان از منابع مختلفی استفاده کرد. در مطالعه‌ای که در این زمینه در پژوهشگاه رویان انجام‌شده است از سه گروه 5 تا 6 نفره از بیماران درروند درمان از سلول‌های مزانشیمی مشتق شده از مغز استخوان استفاده‌شده است. این سلول‌ها در محل شکستگی جوش نخورده تزریق شدند. افراد شرکت‌کننده در این طرح در اندام تحتانی دچار شکستگی شده بودند که این شکستگی در گروهی از آن‌ها در محل استخوان ران و در گروهی دیگر در استخوان ساق پا قرار داشت. نتایج به‌دست‌آمده از بررسی شرایط بیماران، موفقیت سلول درمانی در درمان این افراد را مورد تائید قرار می‌دهد. بیش از نیمی از بیماران شرکت‌کننده در این طرح که به درمانهای دیگر و حتی پیوند استخوان پاسخ نداده بودند با بهره‌گیری از سلول درمانی درمان شدند. اما با توجه به تعداد کم بیماران شرکت‌کننده در این طرح نمی‌توانستیم این روش را به‌عنوان راهکار درمانی موفق در شکستگی‌های جوش نخورده مطرح کنیم. بنابراین طرح تحقیقاتی بزرگ‌تری در این زمینه ارائه شد که در این مطالعه تعداد بیماران بیشتری شرکت داشتند و همین روند درمانی روی تعداد بیشتری از بیماران بررسی شد. اکنون مراحل دیگری از این طرح در حال اجراست و چنانچه نتایج به‌دست‌آمده موفقیت‌آمیز باشد می‌توان از سلول درمانی به‌عنوان راهکاری مؤثر برای شکستگی‌های جوش نخورده استفاده کرد.
گزارش: فرانک فراهانی جم
No tags for this post.