از تولید رگهای مصنوعی تا عرضه زخم پوش های زیستی

دکتر حامد دائمی عضو هیئت‌علمی گروه مهندسی سلول در گفت‌وگو با خبرنگار سیناپرس با اشاره به ویژگی اصلی این رشته در مقایسه با سایر رشته‌ها، اظهار کرد: مهندسی بافت به دلیل بین‌رشته‌ای بودن از سایر شاخه‌های علوم متمایز شده و ترکیبی است از علوم مهندسی، علوم محض و پزشکی.

این پژوهشگر با اشاره به حوزه‌های فعالیت این گروه در رویان، اظهار کرد: ساخت داربست‌های حاصل از زیست مواد پلیمری، تولید سامانه‌های رهایش دارو در کنار داربست‌های زیست مواد، تولید چاپگرهای زیستی باهدف چاپ زیستی قسمتی از بدن، بافت و یا اندام و فعالیت به روی سامانه‌های میکروفلوئیدیک بخشی از این فعالیت‌هاست.

میکروفلوئیدیک راهی مناسب و به‌صرفه برای مطالعه سلول‌ها

وی در رابطه با سامانه‌های میکروفلوئیدیک و کاربرد آن‌ها، تشریح کرد: سرعت حرکت سیال در داخل سامانه‌های میکروفلوئیدیک بسیار پایین است که از همین خاصیت برای غربالگری و آزمایش کردن داروهای مختلف بروی سلول‌ها استفاده می‌شود. به‌عبارت‌دیگر اگر بخواهیم تأثیر دارویی چندین دارو را بروی یک سلول تست کنیم، می‌توانیم از این سامانه‌ها بهره ببریم. درحالی‌که پیش‌ازاین برای تست داروها از مدل‌های حیوانی استفاده می‌شد که گاها برای تست یک هزار دارو بیش از هزاران مدل حیوان آزمایشگاهی از بین می‌رفت.

به گفته وی، در سیستم سامانه‌های میکروفلوئیدیک، تعداد محدودی سلول در داخل یک سری کانال با ابعاد میکرومتری، مانند جوی آب تعبیه‌شده، سپس یک داروی مشخص مثلاً داروی ضد سرطان از این کانال‌ها عبور داده می‌شود، درنهایت هرکدام با دوز کمتری منجر به مرگ سلول‌های سرطانی شد، مناسب‌تر است.

تولید بایورآکتورها باهدف تولید میلیاردی سلول‌ها

دکتر دائمی با اشاره به تولید بایورآکتورها یا رآکتورهای زیستی به‌عنوان بخش دیگری از فعالیت‌های این گروه پژوهشی، اظهار کرد: هدف این رآکتورها تولید سلول در مقیاس میلیاردی است. این حوزه از بخش‌هایی است که مهندسی بافت در کنار علوم پزشکی و زیست‌شناسی، به‌صورت کامل بروی سلول کار می‌کند.

این پژوهشگر بابیان اینکه گروه پژوهشی مهندسی بافت با دو رویکرد آموزش و پژوهش محور فعالیت می‌کند، گفت: در بخش آموزش محور هدف ما تقویت همکاری‌های داخلی با دانشگاه‌ها و سایر مراکز آموزشی و تحقیقاتی داخل کشور است، چراکه همکاری‌های بین‌المللی ما از همان ابتدا مطلوب و در حال انجام بوده است.

بیشتر بخوانید:
کارخانه‌ای برای تولید سلول‌های بنیادی
سلول های بنیادی، از تحقیق تا درمان

استقبال بالای دانشجویان برای جذب در رشته مهندسی بافت

وی بابیان اینکه خوشبختانه ارتباط و تمایل دانشجویان با این گروه آموزشی مطلوب است، اظهار کرد: سالانه بیش از 100 دانشجو از مقطع کارآموزی تا پسادکترا برای پذیرش در این حوزه مراجعه می‌کنند که از این تعداد حدود 10 دانشجوی برتر انتخاب و پذیرش می‌شوند.

وضعیت مطلوب گروه مهندسی بافت درزمینهٔ انتشار مقالات بین‌المللی

دکتر دائمی با اشاره به تعداد مقالات و تحقیقات انجام‌شده به‌عنوان یکی از شاخصهای پژوهشی، عنوان کرد: گروه مهندسی بافت در این شاخص وضعیت خوبی دارد، به‌عنوان نمونه طی سال‌های 2015 تا 2018 مقالات متعددی در مجلات معتبر بینالمللی به چاپ رسانده است. همچنین در برخی از مجلات مروری که ضریب تأثیر بالایی دارند نیز ورود داشته‌ایم.

عرضه زخم پوش های زیستی به‌زودی

عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه رویان با اشاره به عمده فعالیت این گروه در حوزه پژوهش، خاطرنشان کرد: در حال حاضر بروی تولید زخم پوش‌های زیستی به‌عنوان جایگزین‌های پوستی کار می‌کنیم، محصولاتی که در مسیر کسب تأییدیه از وزارت بهداشت قرار دارند و امیدواریم به‌زودی وارد بازار می‌شود.

ساخت رگ‌های مصنوعی زیستتخریبپذیر در رویان

وی همچنین با اشاره به پژوهش انجام‌شده در حوزه تولید رگ‌های مصنوعی به‌عنوان یکی از کاربردی‌ترین تحقیقات رویان، تصریح کرد: ازآنجاکه این محصول فاقد سلول است، احتمال ورود به بازار آن با سهولت بیشتری قابل‌پیگیری است، چراکه اخذ تأییدیه برای محصولات حاوی سلول هزینه و زمان بیشتری می‌طلبد.

دکتر دائمی همچنین با اشاره به تحقیقات گروه مهندسی بافت در بخش بایو پرینتر و میکروفلوئیدیک، گفت: سال گذشته با توجه به اخذ گرنتهای داخلی، اولین دستگاه بایوپرینتر یا "چاپگر زیستی" را تولید و به مرحله فروش رساندیم.

کانال‌های ارتباطی با گروه مهندسی سلول برای جذب دانشجو

وی با اشاره به بستر مناسب آموزشی و پژوهشی فراهم‌شده در گروه مهندسی بافت برای جذب دانشجویان علاقه‌مند و همچنین جذب همکاری‌های داخلی، اظهار کرد: سالانه 4 کارگاه درزمینهٔ مهندسی بافت برگزار می‌کنیم که همین مسئله به استقبال و جذب دانشجویان علاقه‌مند کمک زیادی کرده است. البته این گروه درزمینهٔ همکاری‌های تحقیقاتی با دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها نیز از قابلیت بالایی برخوردار است که امیدواریم این توانایی و قابلیت به‌زودی اجرایی شود.

عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه رویان در خاتمه کانال‌های ارتباطی با گروه مهندسی سلول را به شرح زیر اعلام کرد: