دانشگاه ها با بهره مندی از نرم افزارهای مرتبط مانع سرقت های علمی شوند

دکتر ساناز غازی گفت: عمده نقد وارد بر مقالات ارسالی از دانشجویان و پژوهشگران ایرانی به مجلات معتبر علمی، ارجاع ضعیف آنها است.

عضو هیات علمی واحد پرند و عضو هیات علمی همکار در واحد علوم و تحقیقات که به عنوان عضو هیات سردبیران Associate Editor در نشریه Renewable & Sustainable Energy Reviews در حال فعالیت است، ادامه داد: متاسفانه برخی از محققان در فرایند تحقیق، مراجع مورد استفاده خود را عنوان نمی کنند که این امر به معنای آن است که نویسنده خود را مدعی مطلب نوشته شده می داند و این موضوع مصداق سرقت علمی Plagiarism محسوب می شود.

وی با بیان اینکه پژوهشگران باید در انتخاب کلمات و جمله بندی در روند نگارش مقالات نهایت توجه را به کار گیرند، اظهار داشت: تغییر جمله بندی مطالب اقتباسی از مراجع گوناگون، عوض کردن ترتیب آنها و ذکر منابع می تواند وجهه فعلی محققان ایرانی را در ذهن داوران و متخصصان نشریات معتبر علمی بین المللی بهبود بخشد.
عضو هیات علمی دانشگاه، سرقت علمی را از خط قرمزهای مجلات دانست و گفت: مقاله ای دارای این مشکل به طور کلی مردود اعلام شده و با توجه به ارتباطات شبکه داوری و انتشار مقالات، سابقه ای منفی از پژوهشگر صاحب اثر در ذهن جامعه علمی فعال در حوزه مجلات علمی ایجاد می شود.

غازی از عدم توجه به اهمیت مقالات در روند انجام فعالیت های علمی ابراز تاسف کرد و ادامه داد: در حال حاضر دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی در کشورهای مختلف از نرم افزارهایی تحت عنوان Plagiarism Checker به منظور شبیه سازی مقالات با مراجع و نمونه های منتشر شده قبلی برای پیگیری مشابهت های احتمالی و رفع آن ها پیش از ارسال به مجلات معتبر علمی استفاده می کنند.

وی حداکثر شباهت مجاز مقاله جدید با منابع علمی برای انتشار را 15 درصد عنوان کرد و افزود: تهیه گزارشی از میزان استفاده از مراجع در تدوین مقالات، با کمک این نرم افزارها، امکان بهره مندی از ابزاری قانونی برای جلوگیری از سرقت های علمی را ایجاد می کند.

غازی استفاده از نرم افزارهایی شبیه ساز را عامل دسترسی به قالب کلی نگارش دانست و پیشنهاد داد دانشگاه آزاد اسلامی نیز در همین راستا با خرید نرم افزارهای تخصصی در بهبود دستاوردهای علمی کشور نقشی موثر ایفا کند.

این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد به فلسفه انتشار مقالات در سیستم ISI اشاره کرد و گفت: چاپ مقالات در قالب نشریات نشان دهنده اعتبار آنها از دیدگاه محققان بین المللی است و مسلما چاپ این قبیل مقالات می تواند به عنوان سندی جهت تبدیل یک پژوهش معتبر به یک دستاورد اجرایی علمی با اعتبار بین المللی در بخش صنعت و یا شرکت های دانش بنیان شود.

وی بر لزوم نوآوری در مقطع دکتری تاکید کرد و اظهار داشت: یکی از علل بهره مندی از ضریب تاثیر بالا در نشریاتی همچون Science با ضریب IF 36 و نیز Nature ، پوشش جدیدترین رویدادها و اکتشافات به روز و نیز دربرگیری طیف وسیع از خوانندگان بین المللی در جامعه علمی است.

غازی لزوم توجه به آموزش نحوه نگارش مقالات در کشور را ضروری دانست و گفت: متاسفانه در حال حاضر آموزش روش تحقیق به دانشجویان، انجام پروژه و تدوین مقالات علمی با کیفیت نامطلوب و نیز بدون توجه به ارتقای قابلیت های فردی در تدوین مقالات علمی که از دستاوردهای اصلی یک کار پژوهشی و تحقیقاتی است صورت می پذیرد که لازم است به درستی برنامه ریزی و بر حسن اجرای آن نظارت شود.

وی به تدوین برخی مقالات که فقط به ادبیات موضوع پرداخته و هیچ مطلب جدیدی دربرندارند اشاره کرد و گفت: در دانشگاه های مطرح دنیا لغات و چارچوب تدوین مقالات، موجود و قابل استفاده است.

غازی مشخص بودن قالب کلی در مقاله نویسی را موجب افزایش سرعت عمل محققان و انتشار هفتگی مقالات مروری در کشورهایی نظیر مالزی دانست و گفت: در کشور ما به دلیل عدم آشنایی به اصول اولیه نگارش و زبان انگلیسی و همچنین آموزش کافی، پژوهشگران زمانی حدود یک سال را صرف انجام کارهای مربوط به تدوین مقاله می کنند.

این عضو هیات علمی دانشگاه، تبادل دانشجویان بین المللی را عامل مقایسه معیارهای دانشگاه های مطرح با دانشگاه های داخلی دانست و افزود: ضعف سیستم آموزشی کشور در حوزه مقاله نویسی، با کمک استادانی که دارای توانایی انتقال دانش در زمینه نگارش مقالات هستند، قابل بهبود است.

No tags for this post.