باکتری‌های بومی تجزیه‌کننده ترکیبات نفتی
در 50 سال اخیر میزان و تنوع آلاینده‌های نفتی به‌شدت افزایش یافته و ازآنجا که انتقال فرآورده‌های مختلف نفت خام، عمدتا به‌وسیله کشتی‌ها انجام می‌پذیرد، امروزه یکی از اصلی‌ترین عوامل آلاینده در اقیانوس‌ها و دریاها، همین ترکیبات به شمار می‌روند.
مواد زائد نفتی حاوي ترکیبات سمی و خطرناك هستند، لذا مدیریت این دسته از زائدات باید به‌صورت ایمن و کنترل‌شده انجام گیرد. ولی با وجود حجم بالاي فعالیت‌های نفتی و متعاقب آن تولید انبوه مواد زائد نفتی در کشور، امروزه متأسفانه دفع این مواد معمولا بدون انجام پیش‌تصفیه و به‌صورت کنترل نشده انجام می‌گیرد.
در 50 سال اخیر میزان و تنوع آلاینده‌های نفتی به‌شدت افزایش یافته و ازآنجا که انتقال فرآورده‌های مختلف نفت خام، عمدتا به‌وسیله کشتی‌ها انجام می‌پذیرد، امروزه یکی از اصلی‌ترین عوامل آلاینده در اقیانوس‌ها و دریاها، همین ترکیبات به شمار می‌روند.
به گفته محققان،از میان روش‌های مختلف حذف آلاینده‌های نفتی، روش‌های بیولوژیک نسبت به روش‌های فیزیکی و شیمیایی ازنظر اقتصادي مقرون‌به‌صرفه تر هستند.
«پاک‌سازی زیستی» تکنیکی است که می‌تواند با استفاده از فعالیت طبیعی میکروارگانیسم‌ها و براي حذف روغن و نفت زائد در شرایط محیطی و جغرافیایی مختلف به کار برده شود.
برای بررسی بیشتر این تکنیک، محققینی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات کرمان با همکاری دانشگاه شهید باهنر این شهر، پژوهشی را انجام داده‌اند.
در این تحقیق، نمونه‌برداری از پساب انبار نفت در شهرهای کرمان، تهران و خاک‌های آلوده به هیدروکربن صورت گرفت. سپس با استفاده از روش‌های خاص، باکتری‌های تجزیه‌کننده ترکیبات نفتی از این نمونه‌ها جداسازی شدند. در مرحله بعدی، باکتری‌های جداسازی شده، بررسی گردیده و ازلحاظ مشخصه‌های علمی، شناسایی شدند. به‌منظور شناسایی سویه‌های برتر این باکتری‌ها، قسمتی از ژن16SrDNA با روش PCR تکثیر و سپس تعیین توالی گردید. بعد از آن نیز وضعیت رشدی، قابلیت تجزیه زیستی هیدروکربن آلاینده هگزادکان و موارد اختصاصی دیگر مورد آزمایش قرار گرفتند.
طبق نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش، درمجموع 15 سویه باکتریایی تجزیه‌کننده ترکیبات نفتی جداسازی شدند که از این میان 8 مورد از آن‌ها به‌عنوان سویه‌های برتر شناخته شدند که تمامی آن‌ها دارای ژن آلکان هیدروکسیلاز که شاخصه‌ای مربوط به توانایی تجزیه ترکیبات نفتی است، بودند.
به‌علاوه محققین در این پژوهش برای اولین بار موفق به شناسایی و گزارش دو باکتری‌ه تجزیه‌کننده با نام علمی Tsukamurella و Stenotrophomonas شدند.
درمجموع نتایج این تحقیق، نشان‌دهنده تنوع بالای باکتری‌های تجزیه‌کننده در اکوسیستم ایران و نیز توانایی آن‌ها در تخریب پساب‌های نفتی است. بنابراین با یک مدیریت مناسب می‌توان با استفاده از این باکتری‌ها، آلودگی‌های ناشی از پساب‌های صنایع نفتی را به حداقل رساند.
نتایج تحقیق فوق در قالب مقاله‌ای علمی پژوهشی در فصلنامه «دنیای میکروب‌ها» وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم به چاپ رسیده است.
گزارش: محمدرضا دلفیه
منبع: فصلنامه علمی پژوهشی دنیای میکروب ها
No tags for this post.
