بازگشت پیشتازان فضا
شاید اگر قرار باشد در بین همه مجموعه‌های صنایع سرگرمی تنها یک مورد را ازنظر دامنه نفوذ و اثرگذاری در ذهن عموم مردم در موضوع فضا انتخاب کنیم، چاره‌ای نداشته باشیم جز آنکه به سراغ مجموعه استار ترک که در ایران به نام پیشتازان فضا شناخته می‌شود برویم. این داستان‌ها که تاکنون در قالب 6 مجموعه سریال تلویزیونی و تاکنون 13 فیلم سینمایی بلند و انبوهی از داستان‌های مصور و کتاب داستان منتشرشده‌اند، برای نخستین بار در سال 1966 به مردم معرفی شد. اگر به این تاریخ نگاهی بیندازید می‌بینید که این بازه زمانی اوج دوران رقابت‌های فضایی است کمتر از ده سال قبل از آن با پرتاب اسپوتنیک – 1 عصر فضا به‌طور رسمی آغازشده بود و هنوز سه سالی تا فرود انسان بر ماه زمان باقی بود.
البته پیشتازان فضا به‌هیچ‌وجه نخستین داستانی نبود که درباره آینده انسان در فضا روایت می‌شد بااین‌وجود شاید یکی از نخستین بارهایی بود که برخلاف روند رایج روایت‌های علمی تخیلی چشم‌اندازی خیره کنند، الهام‌بخش و امیدوارکننده از آینده نشان می‌داد. داستان اصلی با روایت خدمه سفینه‌ای فضایی به نام اینترپرایز کار خود را آغاز کرد.
داستان در حدود سال 2271 اتفاق می‌افتد. سفینه اینترپرایز یکی از سفینه‌های ناوگان ستاره‌ای است. این ناوگان متعلق به نهادی به نام فدراسیون متحد سیاره‌ای است که زمین ما نیز عضوی از آن به شمار می‌رود. این فدراسیون بر مبنای دیدگاه مدینه فاضله آینده شکل‌گرفته است. سیاره‌های عضو این نهاد، بر مبنای آزادی، حقوق و برابری و اشتراک‌گذاری دانش و تجربه‌های یکدیگر برای همکاری صلح‌آمیز و توسعه کاوش فضا در آن حضور دارند. در این دنیای آینده روی زمین و میان اعضای این فدراسیون خبری از جنگ و تبعیض نیست. آینده درخشان است و در آن نیازی به ارتش‌های ملی وجود ندارد و ناوگان بزرگ فدراسیون اگرچه گاه‌گداری وارد نبردهای طولانی می‌شود یا در درگیری‌های مختلف میان تمدن‌های متفاوت خود را درگیرمی بیند اما در اصل ناوگانی علم یو کاوشگر است.
روح این مجموعه را می‌توان در صدای معرفی کننده داستان مشاهده کرد:
«فضا؛ آخرین سرحدات. این مجموعه ماجرای سفرهای فضاناو اینترپرایز است. مأموریتی 5 ساله برای کاوش جهان‌های ناآشنای تازه، برای یافتن حیات‌های نو و تمدن‌های ناشناخته و برای دلیرانه رفتن به آن جایی که هیچ انسانی پیش‌تر قدم نگذاشته است.»
البته در این دنیا همان‌طور که اشاره شد همه‌چیز هم با صلح و صفا همراه نیست. برخی از تمدن‌های بیگانه علاقه‌ای به این نهاد صلح‌آمیز و همکاری و مشارکت در آن ندارند که شاید بارزترین آن‌ها کلینگان ها باشند.
بااین‌وجود داستان‌های پیشتازان فضا، عمدتا بر پایه کاوش‌های علمی و آینده نگرانه است. در هر قسمت خدمه اینترنپرایز با دنیایی تازه روبرو می‌شوند و به ماجراجویی در آن می‌پردازند.
بخش مهمی از ایده‌های آینده‌نگرانه فنی ارائه‌شده در این مجموعه در طول زمان به واقعیت پیوستند و برخی دیگر منبع الهامی برای دانشمندان شدند.
تأثیر و محبوبیت این مجموعه به‌قدری بود که زمانی که ناسا قصد آزمایش نخستین نمونه از شاتل‌های فضایی خود را داشت با سیلی از نامه‌نگاری مردم مواجه شد که از این سازمان می‌خواستند این نخستین نمونه آزمایشی از سفینه رفت‌وبرگشت مداری خود را به نام اینترپرایز نام‌گذاری کند و ناسا نیز چنین کرد.
حالا بعد از مدت‌ها بار دیگر پیشتازان فضا به صفحه‌های تلویزیونی بازگشته است. در این مجموعه که به داستان‌های مأموریت سفینه فضایی «دیسکاوری» مربوط می‌شود، تهیه‌کنندگان و نویسندگان داستان سعی کرده‌اند روایت خود را با حال و هوای مخاطب امروز خود تطبیق دهند.
تاکنون سه اپیزود از این مجموعه پخش‌شده است. در مقایسه با نمونه‌های قبلی این سریال از جلوه‌های ویژه فوق‌العاده بهتری برخوردار است و روند و آهنگ داستان بسیار سریع و تند و مطابق سلیقه مردمی است که امروز تجربه دیدن جلوه‌های ویژه رایانه‌ای را دارند.
بااین‌وجود فضا و داستان این سریال – حداقل در سه قسمت نخست – بیشتر حال و هوایی نظامی دارد و سعی کرده است بخش عمده‌ای از بنیاد داستان خود را به رویارویی نظامی اختصاص داده و روایت خود را در فضا جنگ آغاز کند. این چندان شبیه روح داستان پیشتازان فضا نیست و شاید حداقل در سه اپیزود اول بیشتر حال و هوای یک اپرای فضایی نظامی را به ذهن می‌آورد. شاید واکنش به دنیای پرخشونت امروز باعث شده باشد که کمی نویسندگان از خوش‌بینی و روشن دیدن آینده ناامید شوند.
حال باید منتظر بود تا در ادامه این سریال تلویزیونی شاهد ادامه روند داستان باشیم.
ما در سینا پرس بار دیگر و در پایان پخش فصل اول این مجموعه به آن بازمی‌گردیم تا بدون نگرانی از لوث شدن داستان به‌مرور دقیق‌تری از آن بپردازیم؛ اما هفته جهانی فضا بهانه خوبی برای یادآوری آغاز به پخش دوباره داستانی بود که نقشی مهم در شکل‌دهی به فرهنگ‌عامه عصر فضا داشته است.
–
پوریا ناظمی
No tags for this post.
