اجاق مایکروویو، مفید یا مضر؟
اگر شما شاغل باشید و وقت کافی برای پخت‌وپز در اختیارتان نباشد، اجاق مایکروویو به دادتان می‌رسد! هرچند ممکن است طعم غذای پخته‌شده در مایکروویو را به اندازه غذاهایی که روی اجاق‌های معمولی درست می‌شوند دوست نداشته باشید.
شاید هم شنیده باشید که تشعشعات امواج آن برای سلامتی مضر و حتی عاملی سرطانزا است.
در زیر نگاهی می‌کنیم به ساختار، عملکرد و فواید و مضرات این دستگاه:
*اجاق مایکروویو چیست؟
اجاق مایکروویو یا واژه اشتباه همگانی و رایج آن «ماکروفر»، نوعی اجاق است که از طریق تابش الکترومغناطیسی ریزموج، با به جنبش درآوردن آب و دیگر مولکول‌های قطبیده در غذا گرما ایجاد می‌کند و سبب می‌شود که غذا در مدت کوتاهی بپزد.
اجاق مایکروویو یکی از مهم‌ترین اختراعات بزرگ قرن بیستم است. میلیون‌ها نفر در سراسر دنیا این وسیله را دارند و هر روز از آن استفاده می‌کنند. در سال‌های اخیر با توجه به آلودگی محیط زیست ناشی از فرآیندهای آلاینده صنعتی، استفاده از منابع جدید انرژی که حداقل آلودگی را به همراه داشته باشند، مورد توجه قرار گرفته است. در همین راستا طی دو دهه اخیر استفاده از انرژی اجاق مایکروویو به عنوان منبع گرمایش به طور وسیعی گسترش یافته است. تحقیقات انجام شده در این زمینه نشانگر آن است که استفاده از این نوع انرژی، ضمن این‌که آلودگی محیط‌زیست را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد، فرآیندها را تسریع کرده و در کاهش هزینه‌های انرژی نیز مؤثر است.
مایکروویو نوعی از امواج الکترومغناطیسی و درواقع امواجی رادیویی با فرکانس بسیار بالا هستند. هرچه فرکانس تشعشع بالاتر باشد، طول موج آن کمتر می‌شود و به همین علت به آن «مایکروویو» یعنی امواج کوتاه می‌گویند. اشعه مادون‌قرمز و ماوراء‌بنفش و X هم در دستۀ امواج الکترومغناطیسی قرار می‌گیرند و طول موج آن‌ها حتی از امواج مایکروویو هم کوتاه‌تر است .
برخی از مواد در برخورد با امواج مایکروویو آن را جذب می‌کنند و بعضی دیگر آن را منتشر و منعکس می‌کنند.
معمولاً مواد فلزی جزو موادی هستند که این امواج را کاملاً منعکس می‌کنند و بیشتر مواد غیرفلزی مثل شیشه و پلاستیک، امواج را از خود عبور می‌دهند و موادی که جاری آب هستند مانند غذاها و حتی انسان، انرژی این امواج را جذب می‌کنند. درصورتی‌که ماده‌ای امواج را سریع‌تر از آن‌که از دست دهد، جذب کند، دمایش افزایش می‌یابد.
امواج مایکروویو تنها در پخت‌وپز کاربرد ندارند، بلکه از آن در صنایع، ارتباطات ماهواره‌ای، تلفن همراه و رادار هم استفاده می‌شود.
*اجاق مایکروویو چگونه کار می‌کند؟
وسیله‌ای الکترونیکی به‌منظور تولید امواج مایکروویو در این اجاق کار گذاشته می‌شود که فرکانس ۲/۴۵۰ مگاهرتز دارد. امواجی که تولید می‌شوند، به فضای فلزی و بستۀ اجاق هدایت شده و سپس از دیواره‌های تجاق منعکس می‌شود. غذاها و مایعات داخل اجاق این امواج منعکس‌شده را به خود جذب می‌کنند و پس از آن است که ملکول‌های آب داخل ماده غذایی تحت تأثیر امواج تکان می‌خورند و با ایجاد سایش مولکولی تولید سریع گرما می‌کنند.
بر اساس اعلام نتایج تحقیقات آژانس حفاظت از انرژی تابشی و هسته‌ای در استرالیا، استفاده از اجاق مایکروویو مشکلی ندارد اما ضروری است در استفاده از آن به نکات زیر توجه کنید:
- میزان بالای امواج مایکروویو می‌تواند ایجاد گرمای بیماری‌زا کند. درواقع گرمای بیش از حد ناشی از این امواج، برای بافت‌های بدن انسان مضر است و حتی می‌تواند ایجاد سوختگی‌های عمیق بافتی کند.
- نتایج تحقیقات انجام‌شده هیچ سندی مبنی بر اثبات این موضوع که تشعشعات مایکروویو در هر سطح می‌توانند موجب ایجاد یا تحریک سرطان شوند، به ما ارائه نمی‌دهند. زمانی که دستگاه خاموش می‌شود، امواج در غذا یا اجاق باقی نمی‌ماند. بنابراین می‌توان گفت غذایی که در اجاق مایکروویو پخته شده، ضرری ندارد.
- طراحی و ساخت اجاق مایکروویو باید به‌گونه‌ای باشد که در حین روشن بودن دستگاه، امواج را به بیرون از خود انتشار ندهد. بنابراین باید حتماً از اجاق‌های مایکروویو استاندارد استفاده کرد. بعد از تمام شدن کار دستگاه و به محض باز کردن درب آن، تولید امواج به‌صورت خودکار متوقف می‌شود.
- همۀ ظروف مناسب استفاده در اجاق مایکروویو نیستند. معمولاً ظروف پلاستیکی برای این کار نامناسب و ظروف سرامیکی، آرکوپال و پیرکس بی‌اشکال هستند. استفاده از فویل آلومینیوم در دستگاه غیرمجاز است چراکه آلومینیوم در تماس با دیواره اجاق ایجاد جرقه می‌کند.
- توجه داشته باشید که سطح در اجاق نباید خراب شده باشد و اثری از زنگ‌زدگی و خوردگی روی آن دیده نشود.
- هیچ‌گاه خودتان دستگاه را دستکاری و تعمیر نکنید.
- هیچ‌گاه دستگاه را به‌صورت خالی و بدون هیچ ماده غذایی داخل آن، روشن نکنید.
- اگر کودکان قرار است از دستگاه مایکروویو استفاده کنند، بر کار آن‌ها نظارت کنید.
- هیچ‌گاه در حالی‌که در دستگاه باز است، روی آن وسیله سنگینی قرار ندهید.
- حتماً یخ غذاهای یخ‌زده را قبل از پخت، باز کنید.
- هیچ‌گاه برای استریل‌کردن شیشه شیر بچه یا سایر ظروف از اجاق مایکروویو استفاده نکنید.
- هیچ‌گاه مایعات قابل اشتعال را در اجاق گرم نکنید چون موجب احتراق یا انفجار می‌شود.
- اگر فکر می‌کنید که اجاق مایکروویو شما خراب شده و امواج از آن نشت می‌کند، از آن استفاده نکنید و به مراکز مربوطه اطلاع دهید.
- چنان‌چه در داخل اجاق آتش ایجاد شد، در اجاق را بببندید، سیم دستگاه را از برق بکشید و با آتش‌نشانی تماس بگیرید.
غزال غضنفری
No tags for this post.
