کاهش مهارت های تفکر انتقادي در خلبانان
بسیاری از این نگرانی ها درباره مهارتهای دستی ایشان در اجرای کنترل هواپیما است. پژوهش تازه ای در زمینهی عوامل انسانی/ ارگونومی نشان می دهد که مهارتهای فکري خلبانان در اتاقکهای خودکار امروزی، بیشتر در معرض آسیب قرار دارند؛ مهارت هایی مانند ناوبری و هدایت، حفظ آگاهی از وضعیت پرواز و تشخیص موقعیتهای سخت و دشوار. در پژوهشي تازه منتشرشده در مجلهي هيومن فکتورز (Human Factors)، پژوهشگران اثرات استفاده ی طولانی مدت از سیستمهای هدایت خودکار بر توانایی خلبانان در انجام این وظایف مهم را مورد مطالعه قرار داده اند.
استیو کازنر (Steve Casner)، پژوهشگر مرکز پژوهشي ايمس (Ames Research Center) در ناسا، می گوید: افزایش اتوماسیون و خودکارسازی اتاقکهای خلبانی هواپیماها باعث نگرانی گسترده ای در میان خلبانان و خطوط حمل و نقل هوایی شده است. هنگام وقوع مشکل در سیستمهای کامپیوتری، خلبانها هنوز به مهارتهای به اصطلاح «قديمي شده» برای کنترل هواپیما نیاز دارند. به نظر می رسد با گسترش سیستم های خودکار این مهارتها در حال از بين رفتن اند.
مطالعهی اخیر کازنر و همکارانش بر روی 16 خلبان باتجربه در هنگام انجام تمرين در محيطهاي مجازي پروازي عادي و غيرعادي در شبیه ساز بوئینگ 100- 747 صورت پذيرفته است. در این مطالعه سطوح متفاوتي از اتوماسیون براي خلبانان در نظر گرفته شده بود تا پژوهشگران به درجه بندی عملکرد خلبانها بپردازند. خلبانهای مشارکت کننده در پژوهش نیز درباره ی تفکراتشان در حین پرواز، به ارایه گزارش می پرداختند.
بنا بر نتايج اين پژوهش مهارتهایی مانند پویش ابزار و کنترل سکان به رغم به کار گرفته نشدن در مدت زماني طولاني در خلبانها بدون خدشه باقي مانده است. با این حال مطالعات به طور قابل توجهی، نشان داد که خلبانها در شرایط حساس اغلب در کشاکش و تقلای حفظ آگاهی خود از موقعیت هواپیما و شرایط پرواز هستند؛ به ویژه در مواقع حساس غیر فعال شدن GPS، نقشه ی جغرافیایی و یا پديد آمدن مشکلاتی که سيستم خودکار قادر به راهنمايي نيست و رفع آن مشکلات نيازمند عيب يابي است. علاوه بر این، آن دسته از خلبانهایی که برای انجام این وظایف بسيار به کامپیوترها و سیستمهای خودکار متکی بودند و در طول پرواز بر جريان افکار خود کنترلي نداشتند، بيشتر در معرض خطر ضعف مهارتهای شناختی بوده اند.
به گزارش پژوهشکده علوم شناختی،به نظر کازنر نتایج به ما نشان می دهد که ما بايد کمتر نگران کارهایی باشيم که خلبانان به شيوهاي دستي در اتاقک خلبانی انجام می دهند، و در عوض بايد نگران آن دسته از فعالیتهایی باشيم که ایشان با ذهن خود انجام می دهند. در حال حاضر شايد چالش اساسي ما در آماده نگه داشتن مهارتهای شناختی حفظ توجه مستمر و دقيق خلبان به کارهايي است که رايانه ها در راهبري هواپيما در طول پرواز انجام مي دهند.
No tags for this post.
