کاهش مهارت های تفکر انتقادی در خلبانان
بسیاری از این نگرانی ها درباره مهارتهای دستی ایشان در اجرای کنترل هواپیما است. پژوهش تازه ای در زمینهی عوامل انسانی/ ارگونومی نشان می دهد که مهارتهای فکری خلبانان در اتاقکهای خودکار امروزی، بیشتر در معرض آسیب قرار دارند؛ مهارت هایی مانند ناوبری و هدایت، حفظ آگاهی از وضعیت پرواز و تشخیص موقعیتهای سخت و دشوار. در پژوهشی تازه منتشرشده در مجلهی هیومن فکتورز (Human Factors)، پژوهشگران اثرات استفاده ی طولانی مدت از سیستمهای هدایت خودکار بر توانایی خلبانان در انجام این وظایف مهم را مورد مطالعه قرار داده اند.
استیو کازنر (Steve Casner)، پژوهشگر مرکز پژوهشی ایمس (Ames Research Center) در ناسا، می گوید: افزایش اتوماسیون و خودکارسازی اتاقکهای خلبانی هواپیماها باعث نگرانی گسترده ای در میان خلبانان و خطوط حمل و نقل هوایی شده است. هنگام وقوع مشکل در سیستمهای کامپیوتری، خلبانها هنوز به مهارتهای به اصطلاح «قدیمی شده» برای کنترل هواپیما نیاز دارند. به نظر می رسد با گسترش سیستم های خودکار این مهارتها در حال از بین رفتن اند.
مطالعهی اخیر کازنر و همکارانش بر روی 16 خلبان باتجربه در هنگام انجام تمرین در محیطهای مجازی پروازی عادی و غیرعادی در شبیه ساز بوئینگ 100- 747 صورت پذیرفته است. در این مطالعه سطوح متفاوتی از اتوماسیون برای خلبانان در نظر گرفته شده بود تا پژوهشگران به درجه بندی عملکرد خلبانها بپردازند. خلبانهای مشارکت کننده در پژوهش نیز درباره ی تفکراتشان در حین پرواز، به ارایه گزارش می پرداختند.
بنا بر نتایج این پژوهش مهارتهایی مانند پویش ابزار و کنترل سکان به رغم به کار گرفته نشدن در مدت زمانی طولانی در خلبانها بدون خدشه باقی مانده است. با این حال مطالعات به طور قابل توجهی، نشان داد که خلبانها در شرایط حساس اغلب در کشاکش و تقلای حفظ آگاهی خود از موقعیت هواپیما و شرایط پرواز هستند؛ به ویژه در مواقع حساس غیر فعال شدن GPS، نقشه ی جغرافیایی و یا پدید آمدن مشکلاتی که سیستم خودکار قادر به راهنمایی نیست و رفع آن مشکلات نیازمند عیب یابی است. علاوه بر این، آن دسته از خلبانهایی که برای انجام این وظایف بسیار به کامپیوترها و سیستمهای خودکار متکی بودند و در طول پرواز بر جریان افکار خود کنترلی نداشتند، بیشتر در معرض خطر ضعف مهارتهای شناختی بوده اند.
به گزارش پژوهشکده علوم شناختی،به نظر کازنر نتایج به ما نشان می دهد که ما باید کمتر نگران کارهایی باشیم که خلبانان به شیوهای دستی در اتاقک خلبانی انجام می دهند، و در عوض باید نگران آن دسته از فعالیتهایی باشیم که ایشان با ذهن خود انجام می دهند. در حال حاضر شاید چالش اساسی ما در آماده نگه داشتن مهارتهای شناختی حفظ توجه مستمر و دقیق خلبان به کارهایی است که رایانه ها در راهبری هواپیما در طول پرواز انجام می دهند.
