چرا رنگ پوست انسان‌ها فرق می‌کند؟
قبل از پاسخ دادن به این سوال بگذارید یک سوال دیگر طرح کنیم؛ چرا قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض آفتاب باعث تیره شدن پوست می‌شود؟ پاسخ به این سوال پاسخی برای پرسش‌های اساسی متن در پی دارد و بنابراین جالب است بدانید رنگ پوست انسان چه نقشی در محافظت در مقابل آفتاب دارد، و آفتاب چه نقشی در تیرگی و روشنی پوست دارد. همین‌طور نقش ویتامین Dرا در تیرگی و روشنی پوست خواهیم دانست.
برای فهمیدن این مسئله ابتدا باید بدانید که رنگ پوست افراد توسط میزان رنگ‌دانه‌های پوستی یا ملانین‌ها تعیین می‌شود. ملانین‌ها در پوست انسان توسط سلول‌های به نام ملانوسیت‌ها تولید می‌شود. آن‌ها دانه‌ها ملانین را تولید و به درون ریز‌کیسه‌های پوستی به نام ملانوزوم می‌ریزند. سپس این ریزکیسه‌ها به بخشی از بافت پوست تبدیل می‌شوند که روپوست یا اپیدرم نامیده می‌شود. ملانوزوم‌ها در سلول‌های گیرنده پوستی در بالای هسته سلول تجمع کرده و از دی‌ان‌آ هسته سلول در مقابل جهش‌های ناشی از تابش اشعه ماوراءبنفش خورشید محافظت می‌کنند.
بنابراین واکنش طبیعی بدن کسانی که اجدادشان برای مدت‌های طولانی در مناطق نزدیک به خط استوای زمین زندگی کرده‌اند این است که مقادیر بیشتری از این ملانین‌ها را در پوستشان پدید بیاورند تا از پوستشان در مقابل مقادیر زیادی اشعه ماوراءبنفش محافظت کند. همین‌طور قرار گرفتن طولانی‌مدت در زیر آفتاب باعث می‌شود تا پوست برای محافظت از خودش مقادیر زیادی از این ملانین‌ها را تولید کند و رنگ پوست به‌مرور تیره‌تر شود. هرچند پوست تیره محافظت بیشتری در مقابل نور خورشید ایجاد می‌کند اما باعث می‌شود مقادیر کمتری ویتامینD در پوست انسان تولید شود. ازآنجایی‌که ویتامین D براثر برخورد اشعه ماوراءبنفش با کلسترول موجود در لایه زیرین پوست انسان تولید می‌شود. هرچه پوست تیره‌تر باشد اشعه کمتری به لایه زیرین می‌رسد و درنتیجه ویتامین D کمتری تولید می‌شود. برای رنگین‌پوستانی که در نواحی استوایی زندگی می‌کنند این مسئله با تابش شدید و مقادیر بالای UV جبران می‌شود. ازآنجایی‌که قاره آفریقا منشأ انسان است و مردمان این قاره سیاه‌پوست هستند شاید برایتان سؤال پیش‌آمده باشد که چرا در بقیه مناطق زمین رنگ پوست مردم تغییر کرده است. خب هرچه به عرض‌های بالاتر زمین می‌رویم میزان اشعه ماوراءبنفش خورشید کمتر می‌شود. مطابق یک نظریه رایج و پرطرفدار در طی نسل‌های متوالی رنگ پوست افراد روشن‌تر شده تا بتواند مقادیر بیشتر ویتامین D را تولید کند چون تابش آفتاب در مناطق شمالی ضعیف‌تر بوده است.
این مورد کلی یک استثنا دارد و آن‌هم اسکیموهای قطب شمال هستند. رنگ پوست آن‌ها باوجوداینکه در معرض تابش بسیار ضعیف نور خورشید قرار دارد تغییر چندانی نکرده وتیره مانده است. این تیرگی در عرض‌های شمالی خود دلیلی بر درستی نظریه ارتباط رنگ پوست و ویتامین D است. دلیل این مسئله این است که آن‌ها به منبع دیگری برای دریافت ویتامین D دست پیداکرده‌اند که همان ماهی است. با توجه به این‌که غذای آن‌ها سرشار از ماهی است و مقادیر مناسبی ویتامین D دریافت می‌کنند پوستشان نیازی به تغییر رنگ نداشته و تیره مانده است. بنابراین تیرگی یا روشنی پوست یک ویژگی ذاتی و ژنتیکی نیست و بر اساس شرایط و محیط تغییر می‌کند.
علی رنجبران
No tags for this post.
