یک میکروفن، راز سیاره سرخ را برملا کرد
برای نخستینبار، صدای ضبطشده توسط میکروفن مریخنورد استقامت ناسا، وجود جرقههای الکتریکی را در قلب طوفانهای خاکی مریخ به اثبات رساند.
به گزارش خبرگزاری سیناپرس، وبگاه سایتکدیلی در گزارشی آورده است:
پژوهشگران با تحلیل صداهای ضبط شده با میکروفن مریخنورد استقامت ناسا، موفق به شناسایی نخستین جرقههای الکتریکی در تنورههای دیو (نوعی گردباد قوی) مریخ شدند. این کشف، پیشبینی دیرینه دانشمندان درباره وقوع چنین پدیدهای در جَو رقیق مریخ را اثبات کرد.
جزئیات کشف: از پیشبینی تا اثبات
تنورههای دیو در سطح مریخ پدیدهای رایج هستند. هنگام عبور ابزار سوپرکم از قلب دو مورد از این گردبادها، میکروفن آن، که اولین میکروفن فعال روی مریخ است، سیگنالهای صوتی غیر عادی و شدیدی را ثبت کرد.
پژوهشگران مؤسسه اخترفیزیک و سیارهشناسی (IRAP) و آزمایشگاه جَو و مشاهدات فضایی (LATMOS) فرانسه، صداهای ضبطشده با میکروفن سوپرکم را تحلیل کردند و دریافتند این سیگنالها با الگوی امواج حاصل از تخلیههای الکتریکی کوچک مطابقت کامل دارند؛ پدیدهای مشابه همان شوک مختصری که گاهی در هوای خشک، پس از لمس دستگیره در احساس میکنیم.
جرقه چگونه ایجاد میشود؟
فرآیند تولید این جرقهها با اصطکاک ذرات غبار درون طوفان آغاز میشود. این سایش، بار الکتریکی ایجاد میکند که نهایتاً به شکل قوسهای الکتریکی کوتاه (در حد چند سانتیمتر) آزاد میشوند و امواج ضربهای صوتی تولید میکنند. در زمین بهدلیل شرایط جَوی، چنین تخلیههایی در گردوغبار نادر است، اما جَو نازک و پر از دیاکسیدکربن مریخ، آستانه لازم برای ایجاد جرقه را بهشدت پایین میآورد و آن را به پدیدهای محتمل تبدیل میکند.
انقلابی در شیمی جَو مریخ
این کشف، مدلهای پیشین شیمی جَوی مریخ را زیر سؤال میبرد. حالا ثابت شده که این جرقهها میتوانند ترکیباتی بسیار خورنده و اکسیدکننده در جَو مریخ تولید کنند. این ترکیبات میتوانند:
- مولکولهای آلی احتمالی روی سطح مریخ را که نشانه حیات هستند، تجزیه کنند؛
- تعادل گازهای جَو را بر هم زنند؛
- یکی از دلایل ناپدید شدن سریع و مرموز گاز متان در مریخ باشند؛ معمایی که سالها ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده بود.
خطر برای رباتها و انسانهای آینده
به نقل از ایرنا، این بارهای الکتریکی نهتنها بر آبوهوای مریخ (از طریق تأثیر بر حرکت غبار) تأثیر میگذارند، بلکه میتوانند برای تجهیزات الکترونیکی مریخنوردها و کاوشگرهای کنونی تهدید محسوب شوند و برای مأموریتهای سرنشیندار آینده به مریخ نیز از نظر فنی و ایمنی ایجاد خطر کنند.
صدا؛ حسگری جدید برای اکتشاف سیارهها
این موفقیت، قدرت علم صداشناسی (آکوستیک) را در اکتشافات فضایی به نمایش گذاشت. میکروفن سوپرکم از زمان فرود در فوریه ۲۰۲۱ میلادی، تاکنون بیش از ۳۰ ساعت صدای محیط مریخ، از وزش باد تا پرواز بالگرد نبوغ و اکنون صدای رعدآسای جرقههای درون طوفان را برای زمین ارسال کرده و دریچهای کاملاً تازه به روی دانش بشر گشوده است.
