چه کسی میتواند در مقابل وسوسه یک دوش آب گرم در در پایان یک روز خستهکننده مقاومت کرده یا از لذت یک دوش آب سرد در میانه یک ظهر گرم تابستان،چشم پوشی کند؟ در این میان سوال مهم مطرح شده، این است که کدام یک برای بدن مفید تر هستند، دوش آب سرد یا دوش آب گرم؟ در این مورد هم پژوهشگران به عادتهای ما نگاه و تاثیرات هر یک را بررسی کرده تا ببیند دقیقاً چه اتفاقی در بدن میافتد.
به گزارش خبرگزاری سیناپرس، نتایج مطالعات متعددی نشان میدهد که دوش گرم و دوش سرد اثرات متفاوتی روی بدن انسان دارند و برای بررسی دقیق این موضوع به تاثیرات هر یک به طور جداگانه میپردازیم:
دوش آب گرم
برای بیشتر ما، دوش گرم گزینه اصلی حمام کردن است. طبق تحلیلی که در کنفرانس مشترک بینالمللی ۲۰۱۸ در مورد تحلیل سیستم توزیع آب و کنترل و محاسبات در صنعت آب ارائه شد، بیشتر مردم ترجیح میدهند با آب بین ۴۰ تا ۴۱ درجه سانتیگراد حمام کنند. به طور کلی دوش آب گرم لذتبخشتر و آرامشبخشتر است. مطالعات نشان دادهاند که دوش گرم میتواند به خواب بهتر کمک کرده و همچنین میتواند تنش بدن و خستگی عضلانی را کاهش داده و حتی بیماریهایی مثل آرتروز را تسکین دهد.
دوش گرم همچنین میتواند گردش خون را بهبود ببخشد زیرا وقتی بدن در معرض گرما قرار میگیرد، رگهای خونی گشاد میشوند و غوطهوری در آب گرم، سفتی شریانها را که عامل اصلی ایجاد بیماریهای قلبی-عروقی است، بهبود میبخشد و جریان خون را در افراد مبتلا به نارسایی مزمن قلبی افزایش میدهد.
اما باید توجه داشت دوش گرم بدون عیب نیست: آب داغ روغنهای طبیعی پوست را پاک کرده و منجر به خشکی پوست ، خارش و در نهایت اگزما میشود. از سوی دیگر دوش آب گرم موجب کاهش فشار خون شده و این موضوع میتواند در برخی موارد خاص منجر به از حال رفتن و ضعف فرد شود.
این پدیده از نظر علمی، سنکوپ واسوواگال یا غش ناگهانی به دلیل تحریک عصب واگ که باعث کاهش شدید فشار خون و ضربان قلب میشود نام دارد.
دوش آب سرد
دوش آب سرد باعث آرام شدن اعصاب شده و پزشکان در قرن ۱۸ و ۱۹ گاهی آن را برای درمان جنون تجویز میکردند. اما آیا دادههای علمی محکمی برای فواید سلامتی آن وجود دارد؟ در واقع مطالعات نشان میدهند دوش آب سرد تاثیری بر جنون ندارد اما چند مطالعه به اثر تقویتکننده ایمنی دوش سرد اشاره کردهاند، هرچند مکانیسم دقیق آن هنوز کاملا شناخته نشده است.
در دوش سرد، بدن انسان با افزایش هورمون نورآدرنالین مواجه میشود و این شرایط باعث افزایش ضربان قلب و فشار خون میشود. دوش آب سرد همچنین میتواند گردش خون را بهبود ببخشد اما نه مثل دوش گرم، در عوض، بعد از قطع آب سرد بدن باید تلاش بیشتری کند تا دوباره گرم شده و جریان خون بیشتری به پوست بفرستد. این موضوع سبب افزایش مصرف کالری شده و بررسی ها نشان میدهد دوش با آب دارای دمایی تا ۱۴ درجه سانتیگراد، متابولیسم و سوخت و ساز بدن را چهار و نیم برابر افزایش داده و به همین سبب گفته میشود که دوش سرد میتواند به کاهش وزن کمک کند.
و در نهایت، جاری شدن آب سرد روی صورت و گردن عملکرد مغز را در افراد مسن بهبود بخشیده و ممکن است علائم افسردگی را تسکین دهد.
باید توجه داشت غوطهوری در آب سرد میتواند بدن را به شوک فرو برده و این شرایط میتواند واکنشهای مختلفی از تنفس سریع تا حمله قلبی ایجاد کند.
کدام بهتر است ، دوش گرم یا سرد؟
همانطور که مشاهده کردید هر یک از این نوع حمام کردن دارای فواید و مضراتی هستند و به نظر میرسد دنبال کردن روشی معتدل، بهترین گزینه محسوب میشود. به باور پزشکان، بهترین راهحل برای افراد عادی، گرفتن دوش گرم و ملایم و سپس پایان با شستشوی سرد برای چند ثانیه آخر است تا هم از فواید آب سرد بهره برده و هم از مزایای آب گرم استفاده کنیم.
مترجم: فاطمه کردی