مدرس؛ پیوند فقاهت، صداقت و سیاست در تاریخ معاصر ایران  

سالگرد شهادت آیت‌الله سید حسن مدرس فرصتی است برای بازخوانی جایگاه یکی از برجسته‌ترین چهره‌های تاریخ معاصر ایران، ایرانی که نه تنها یک فقیه و سیاستمدار بود، بلکه نماد مقاومت، آزادگی و دفاع از استقلال ملت محسوب می‌شود. 

به گزارش خبرگزاری سیناپرس، بیانات رهبری انقلاب درباره ایشان و اندیشه های او، نشان می‌دهد که شخصیت وی فراتر از یک فرد تاریخی است؛ او به الگویی جاودانه برای دین مداران و جامعه مسلمان بدل شده است.

رهبر انقلاب سه عنصر اصلی شخصیت مدرس را ، «فقاهت، صداقت و سیاست» معرفی کرده‌اند. این سه‌گانه، او را از بسیاری دیگر از رجال سیاسی متمایز می‌کند:

– فقاهت: او از بنیان‌های توامان علمی و دینی برخوردار بود و سیاست را از منظر شریعت و دانش می‌نگریست.

– صداقت: مدرس در گفتار و کردار بی‌پرده بود؛ حقیقت را بدون ترس بیان می‌کرد و این صداقت، سرمایه اجتماعی او شد.

– سیاست: سیاست در نگاه مدرس نه بازی قدرت، بلکه میدان تدبیر آزادی و استقلال ملت بود.

مدرس نمادی از مقاومت اسلامی در برابر استبداد و استعمار است. پرچمی که او برافراشت، به تعبیر رهبر انقلاب، «هیچگاه بر زمین نیفتاد». این پرچم، همان پرچم دفاع از اسلام، استقلال میهن و آزادی ملت بود. مدرس با رضاخان و سیاست‌های متأثر از قدرت‌های خارجی مقابله کرد و هزینه آن را با جان خود پرداخت.

مروری بر اهم اظهارات این مجاهد فقید نشان می‌دهد که او اندیشه‌ای عمیق و پیشرو داشت جایی که:

– آزادی انسان از هر قید و بند را، شرط انسانیت می‌دانست.

– استقلال عقیده را بالاترین ارزش معرفی می‌کرد و وابستگی را عامل نابودی آزادی می‌دانست.

– شجاعت را در گفتن و عمل کردن بر اساس باورها تعریف می‌کرد.

– نیروی ملت را قوی‌ترین پشتوانه در برابر هر توطئه و تهاجم می‌دانست.

این دیدگاه‌ها، مدرس را به متفکری تبدیل می‌کند که فراتر از زمان خود سخن گفته و امروز نیز آموزه‌هایش برای جامعه آگاه و دغدغه مند ایران الهام‌بخش است.

از منظر دانشگاهی، مدرس تنها یک شخصیت تاریخی نیست؛ او الگویی برای پیوند میان دانش، اخلاق و مسئولیت اجتماعی است.

درسی که از مدرس می‌توان گرفت، این است که علم و سیاست باید در خدمت آزادی و استقلال ملت قرار گیرد، نه در خدمت قدرت‌های بیگانه یا منافع شخصی

شهید مدرس، با زندگی و شهادتش، نشان داد که مقاومت، صداقت و آزادگی می‌تواند تاریخ یک ملت را تغییر دهد. یاد او در سالگرد شهادتش، نه فقط بزرگداشت یک فرد، بلکه تجلیل از ارزش‌هایی است که جامعه ایرانی برای بقا و پیشرفت به آن‌ها نیازمند است: آزادی، استقلال، شجاعت و ایمان

باری درس های مدرس، فراتر از کلاس و کتاب جاری شد. یادش گرامی باد .

*علیرضا کلانتر مهرجردی، عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ