ببرهای طلایی؛ نادرترین گربه‌های بزرگ جهان
ببرهای طلایی با رنگ نادر خود در پارک ملی کازیرانگا در هند جلب توجه می‌کنند، اما جهش ژنتیکی عامل رنگ آن‌ها ممکن است سرنوشت تلخی برایشان رقم بزند.
به گزارش خبرگزاری سینا، در سال ۲۰۲۴، گوراو رامارایانان عکاس حیات وحش، با یکی از نادرترین گربه‌های بزرگ جهان مواجه شد. او حین گشت‌زنی در پارک ملی کازیرانگا در هند، ببرهایی را مشاهده کرد که با دیگر نمونه‌های دیده‌شده در گذشته فرق داشتند. پوشش این ببرها رنگ طلایی مایل به زرد و تکه‌های سفید بزرگ داشت. آن حیوانات، ببرهای طلایی بودند که یکی از نادرترین گربه‌سان‌های بزرگ جهان به شمار می‌روند.
تخمین زده می‌شود که حدود ۳۰ ببر طلایی در اسارت در سراسر جهان وجود داشته باشد؛ اما فقط چهار ببر طلایی در طبیعت شناسایی شده‌اند و همه آن‌ها در پارک ملی کازیرانگا زندگی می‌کنند. گرچه پوشش خز روشن و طلایی آن‌ها جلوه بسیار زیبایی دارد، این ویژگی برای ببرها و آینده جمعیت وحشی این جانوران در کازیرانگا ناگوار است.
ببرهای طلایی نتیجه جهش ژنتیکی نادری هستند که مغلوب است؛ یعنی زمانی ظاهر می‌شود که فرد دو نسخه از همان آلل مغلوب را به ارث ببرد؛ یکی از مادر و دیگری از پدر. به همین دلیل، ببرهای طلایی یکی از نادرترین شکل‌های ببر در جهان هستند. این ببرها گونه‌ای جداگانه نیستند، بلکه همان ببرهای بنگال (Panthera tigris tigris) محسوب می‌شوند که در دی‌ان‌ایشان جهش‌های خاصی رخ داده است. می‌توان این جهش‌ها را مانند «اشتباهات نوشتاری در DNA» تصور کرد.
جهش یاد شده روی ژن تولید رنگدانه‌ای به نام فئوملانین تأثیر می‌گذارند. فئوملانین همان چیزی است که به ببرها رنگ نارنجی یا طلایی می‌دهد. وقتی این ژن تغییر می‌کند، ببرها می‌توانند رنگ‌های متفاوتی پیدا کنند، مثل سفید برفی یا طلایی. جالب اینجاست که ببرهای طلایی حتی از ببرهای سفید بدون خط هم نادرتر هستند، یعنی احتمال دیدن آن‌ها در طبیعت بسیار کم است.
ببرهای طلایی بیشتر در میان جمعیت‌های اسیر مشاهده می‌شوند تا در طبیعت آزاد. این موضوع نگرانی‌های جدی ایجاد می‌کند، زیرا یکی از دلایل این امر علاقه انسان‌ها به داشتن حیواناتی غیرعادی و نمایشی است. مردم و برخی از مراکز نگهداری حیوانات تمایل دارند ببرهایی با ظاهر خاص، مثل رنگ طلایی داشته باشند تا جلب توجه کنند یا آن‌ها را نمایش دهند.
مطالعه‌ای که سال ۲۰۲۴ توسط راماکریشنان و همکارانش انجام شد، نشان داد برخی برنامه‌های پرورش حیوانات برای تولید این ویژگی‌های نادر طراحی شده‌اند؛ یعنی تلاش می‌شود ببرهایی با رنگ‌های غیرمعمول مانند طلایی به دنیا بیایند.
وجود ببرهای طلایی در پارک ملی کازیرانگا باعث نگرانی شده است؛ زیرا نشان می‌دهد که جمعیت ببرهای آنجا ممکن است همخون باشند و تنوع ژنتیکی آن‌ها کاهش یافته باشد.
ظهور ببرهای طلایی ممکن است به دو دلیل باشد. نخست اینکه برخی ژن‌ها به صورت شانسی در نسل‌های بعد بیشتر دیده می‌شوند که به آن تغییرات تصادفی ژنتیکی می‌گویند. همچنین وقتی ببرها با خویشاوندان نزدیک خود جفت‌گیری کنند، که به آن درون‌آمیزی می‌گویند، احتمال ظهور ژن‌های نادر مانند رنگ طلایی بیشتر می‌شود.
ظهور ببرهای طلایی اهمیت حفاظت از جمعیت ببرها را بیشتر می‌کند؛ زیرا کاهش جمعیت‌ها به دلیل شکار غیرقانونی و تخریب زیستگاه باعث می‌شود مشکلات ژنتیکی شدت بگیرد و تنوع ژنتیکی ببرهای بنگال کاهش پیدا کند.