پژوهشگر سینما:
«جایزه پژوهش سال»میانجی صنعت ودانشگاه است
پژوهشگر سینما گفت: متأسفانه در شرایط کنونی ورود فارغ‌التحصیلان به سیستم تولید با دشواری‌های بسیاری مواجه است؛ البته که در سال‌های اخیر ابتکاراتی مانند برگزاری «جایزه پژوهش سال» نقش میانجی در این بین ایفا کرده است.
به گزارش خبرگزاری سینا، رامتین شهبازی پژوهشگر و مدرس سینما درباره وضعیت پژوهش در سینمای ایران نسبت به سایر رشته‌ها گفت: پژوهش‌های سینمایی در ایران بسیار محدود هستند و به عبارتی می‌توان گفت متاسفانه این حوزه در مقایسه با سایر رشته‌ها از موقعیت بهتری برخوردار نیست.
شهبازی با بیان اینکه امیدواریم روزی برسد که بتوانیم پژوهشکده‌ای مستقل با بودجه‌ای ویژه، مختص پژوهش در حوزه سینما، داشته باشیم، ادامه داد: یک پژوهشگر علاوه بر علاقه و انگیزه شخصی برای انجام پژوهش، به دلیل زمان‌بر و تمام‌وقت بودن این فرآیند، نیازمند تأمین مالی نیز است. در رشته هنر، معمولا منابعی که چنین حمایت‌هایی را انجام می‌دهند، مانند سازمان سینمایی یا پژوهشگاه‌ها، بسیار اندک هستند در نتیجه فعالیت‌های پژوهشی در این حوزه غالبا محدود به تولید پایان‌نامه یا مقاله‌های علمی می‌شود.
پژوهش‌هایی که اکنون انجام می‌شوند، عمدتا جهت‌گیری آکادمیک دارند و مبتنی بر منطق و نظریه‌محوری است
وی افزود: طبیعی است که با توجه به محدودیت‌های رشته سینما در مقایسه با سایر حوزه‌ها، پژوهش در این عرصه بسیار محدودتر و از نظر مالی ضعیف‌تر است و همه این عوامل بر کیفیت نهایی کار تأثیر می‌گذارند.
شهبازی درباره پیشرفت پژوهش در ایران در سال‌های بیان داشت: پیشرفت علم و دانش در ایران امری اجتناب‌ناپذیر است؛ زیرا زمان به پیش می‌رود و ما در حال تحول هستیم، طبیعتا پژوهش نیز از این جریان عقب نمانده است. اگرچه ممکن است سرعت این رشد در مقایسه با برخی رشته‌های دیگر کُندتر یا کم‌حجم‌تر بوده باشد، اما پژوهش به‌هرحال مسیر رشد خود را طی کرده است.
این مدرس سینما ادامه داد: پژوهش‌هایی که اکنون انجام می‌شوند، عمدتا جهت‌گیری آکادمیک دارد و مبتنی بر منطق و نظریه‌محوری است. به همین دلیل، امروزه بیشتر با پژوهش‌هایی روبه‌رو هستیم که می‌توانند پاسخ‌های تازه‌ای به پرسش‌های گذشته بدهند.
این استاد دانشگاه درباره رابطه دانشگاه با صنعت سینما نیز گفت: بخش آموزش دانشگاهی تقریبا هیچ ارتباطی با بخش صنعت ندارد و طبیعتا صنعت سینما، خود را نیازمند پژوهش نمی‌داند و تولید در سینمای ایران، علیرغم تمام تحولات صورت‌گرفته، کماکان رویکردی سنتی دارد. در واقع، سلطه نظام تهیه‌کننده‌محوری و اولویت‌دادن به سالن‌های سینما موجب شده است که اساسا زمینه برای چنین ارتباطی از بین برود.
صنعت باید سفارش پژوهش دهد و از فارغ‌التحصیلان این حوزه بهره ببرد
وی افزود: از سوی دیگر، دانشگاه نیز امکانات و بودجه لازم برای پیوند با صنعت سینما را در اختیار ندارد. به بیان دیگر، این نیاز از سوی صنعت احساس می‌شود، اما امکان عملی‌کردن آن فراهم نیست. این ضرورت باید از جانب بدنه سینما به سمت دانشگاه جهت‌گیری شود؛ یعنی صنعت باید سفارش پژوهش دهد و از فارغ‌التحصیلان این حوزه بهره ببرد.
شهبازی تصریح کرد: متأسفانه در شرایط کنونی این ارتباط به‌درستی برقرار نیست و ورود فارغ‌التحصیلان به سیستم تولید با دشواری‌های بسیاری مواجه است و سیستم تولید ترجیح می‌دهد نیروی مورد نیاز خود را از طریق روش‌هایی مانند دستیاری تربیت کند. هرچند خوشبختانه سازمان سینمایی در سال‌های اخیر با ابتکاراتی مانند برگزاری «جایزه پژوهش سال» در تلاش است تا نقش یک میانجی را ایفا کند.
وی در پاسخ به این پرسش که برای کاربردی‌تر شدن پژوهش‌ها باید چه تدابیری اندیشیده شود، توضیح داد: پژوهش‌های کاربردی باید بر اساس نیازهای واقعی و روزآمد تولید شوند. این تصور که صرفا به پژوهش کاربردی نیاز داریم، بدون آنکه تعریف روشنی از آن ارائه شود، نه تنها سودمند نیست، بلکه می‌تواند آسیب‌زا نیز باشد. پژوهش‌های بنیادی به‌اندازه پژوهش‌های کاربردی برای سینمای ایران اهمیت دارند.
این پژوهشگر سینما ادامه داد: پژوهشگر به‌طور ذاتی نیازهای حوزه خود را درک می‌کند؛ او پرسش‌ها و چالش‌های موجود را می‌شناسد و بر همان اساس به مطالعه و تحقیق می‌پردازد. باید اجازه دهیم پژوهشگری که در حوزه‌های نظری و بنیادی فعالیت می‌کند، به کار خود ادامه دهد و او را به‌اجبار به سمت پژوهش صرفا کاربردی سوق ندهیم.
جایزه پژوهش سال سینما نیز توانسته تکاپویی سازنده در این عرصه ایجاد کند
شهبازی درباره برگزاری جوایز و جشنواره‌هایی در حوزه پژوهش گفت: بی‌تردید هر اقدام تشویقی که به دیده‌شدن پژوهشگر و آثارش بینجامد، ارزشمند و تأثیرگذار است. جایزه پژوهش سال سینما نیز توانسته تکاپویی سازنده در این عرصه ایجاد کند و حرکتی رو به جلو را سامان دهد.
این استاد دانشگاه در پایان بیان داشت: ممکن است سازمان سینمایی به‌عنوان برگزارکننده، نتواند تمامی این امور را به تنهایی انجام دهد، اما قطعا می‌تواند با دانشگاه‌ها و نهادهای پژوهشی وارد تعامل شود. فراخوان‌های عمومی اعلام می‌شود و این روند هم‌اکنون نیز در جریان است که اتفاقی مثبت و قابل تقدیر است.
هشتمین دوره جایزه پژوهش سال سینمایی به دبیری علیرضا اسماعیلی نیمه دوم آذرماه همزمان با هفته پژوهش برگزار می‌شود.
