انتشار آثار بدون اجازه مولف یا ناشر، خلاف اخلاق است
رئیس سازمان جهاد دانشگاهی با اشاره به اینکه انتشار آثار بدون اجازه مولف یا ناشر، صددرصد خلاف اخلاق علمی و پژوهشی است؛ ادامه داد: باید به جوانان آموزش بدهیم که بدون اجازه یک مولف و مترجم نمی‌توانیم آثار را مورد بهره‌برداری (حتی غیرتجاری) قرار دهیم، این‌ها به نظرم یکی از عقب‌افتادگی‌های ما است.
به گزارش خبرگزاری سینا، علی منتظری درباره لزوم رعایت مالکیت فکری از طرف مترجمان و ناشران ایرانی، تاکید کرد: به نظر من با رشد و توسعه علم در ایران بعضی از رفتارهای علمی و اخلاقی هم باید رشد پیدا کند، یکی از آن‌ها موضوع مالکیت فکری و معنوی آثار است. این روند که در ایران یک اثر را بدون اجازه ناشر و نویسنده ترجمه و منتشر می‌کنیم و حتی در داخل کشور اثر یک نویسنده ایرانی را بدون رعایت حقوق مادی و معنوی او در چاپ‌های متعدد منتشر کنیم، باید اصلاح شود.
رئیس سازمان جهاد دانشگاهی با اشاره به نقش رسانه‌ها در ترویج احترام به حق مالکیت فکری، توضیح داد: بخشی از این کار را باید رسانه‌ها با فرهنگ‌سازی و گفتمان‌سازی صحیح علمی و اخلاقی انجام بدهند؛ زیرا بخشی از این ماجرا مساله اخلاقی است که در دنیا و جهان علم به آن حساس شده اند و ما هم باید به این مساله توجه کنیم و نسبت به آن حساس شویم.
به گفته او انتشار آثار بدون اجازه مولف یا ناشر، صددرصد خلاف اخلاق علمی و پژوهشی است و باید جلوی این روند گرفته شود. افراد باید بدانند مالکیت مادی و معنوی یک اثر به چه کسی تعلق می‌گیرد، اگر متعلق به نویسنده است از او اجازه بگیرند، اما اگر ناشری مالکیت معنوی اثر را یکجا از مولف خریداری کرده باید از ناشر اجازه گرفته شود. این روند باید انجام شود حتی اگر افراد از ترجمه کتاب، هدف غیرتجاری داشته باشند.
منتظری با اشاره به توجه کشورهای پیشرفته به رعایت مالکیت معنوی و مادی دستاوردهای علمی، گفت: در کشورهایی که به قوانین معنوی اثر احترام گذاشته می‌شود، به دانشجویان در دانشگاه به خصوص در دوره‌های تحصیلات تکمیلی درباره این موضوع آموزش داده می‌شود، همچنین کمیته‌های اخلاق سختگیرانه این مساله را پیگیری می‌کنند. باید به آن‌ها آموزش داده شود و آن‌ها را آگاه کنند که به اخلاق پایبند باشند و گرنه در آینده دچار مشکلاتی در این زمینه خواهند شد.
رئیس سازمان جهاد دانشگاهی با بیان اینکه گاهی غرض‌ورزی‌های غیرعلمی در نظام کمیته‌های اخلاقی ورود پیدا می‌کند، ادامه داد: وقتی اثری را با بهانه‌های واهی منتشر نمی‌کنند، این کار غیراخلاقی است. بعد از جنگ ۱۲ روزه تعداد قابل توجهی از مقاله‌های ایرانی‌ها بدون دلیل رد شد و در جامعه جهانی اجازه انتشار نگرفت، فقط به این دلیل که مولف ایرانی بود.
او افزود: وقتی می‌گوییم اخلاق، منظور حقوق متعلق به مولف و ناشر است و متاسفانه در این زمینه در دانشگاه‌ها و مراکز علمی نوعی بی‌احتیاطی وجود دارد. نظام آموزش عالی کشور باید از ابتدا این قواعد عالی علمی و اخلاقی را به دانش آموزان آموزش بدهد، زیرا این نظام آموزشی است که رفتارهای هنجار را می‌تواند توسعه و گسترش دهد. باید به جوانان آموزش بدهیم که بدون اجازه یک مولف و مترجم نمی‌توانیم آثار را مورد بهره‌بردای (حتی غیرتجاری) قرار دهیم، این‌ها به نظرم یکی از عقب‌افتادگی‌های ما است.
