دبیر ستاد آب، انرژی و محیط زیست معاونت علمی خبرداد:
تامین آب شرب با بهره‌گیری از ۲۱ راهکار فناورانه
دبیر ستاد آب، انرژی و محیط زیست معاونت علمی از تامین آب شرب با بهره‌گیری از ۲۱ راهکار فناورانه خبر داد و گفت: در بحث آمایش سرزمین خلا داریم. توسعه منابع آبی کشور باید متناسب با ظرفیت‌های منطقه‌ای پیش برود.
فرزانه صدقی: ایران در حال حاضر با مشکلاتی از قبیل ناترازی انرژی، مشکلات زیست محیطی و بحران آب مواجه است؛ مشکلاتی که می‌تواند به کمک متخصصان شرکت‌های دانش‌بنیان به شرط حمایت‌های معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش نیان ریاست جمهوری و دیگر نهادها و سازمان‌های ذی ربط برطرف شود.
به گزارش خبرگزاری سینا ، دکتر سید محمدمهدی نوربخش، دبیر ستاد آب، انرژی و محیط زیست معاونت علمی در نشست خبری معرفی دستاوردهای سال گذشته حوزه آب، انرژی و محیط زیست و همچنین برنامه‌های آینده این حوزه در معاونت علمی که امروز صبح برگزار شد، گفت: فعالیتهای ستاد بیشتر روی بحث توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان متمرکز شده است. اکنون در این سه حوزه ۱۵۰۰ شرکت دانش بنیان فعال داریم. در حوزه هوش مصنوعی نیز شرکت‌های دانش بنیان و فناور توانمندی داریم که توانسته اند در حوزه آب، انرژی و محیط زیست خدماتی ارائه دهند.
وی افزود: همچنین با کمک دستگاه‌های اجرایی و بخش خصوصی، رفع نیازهای اساسی کشور را در دستور کار خود قرار داده‌ایم به همین منظور اکنون تعاملاتی با وزارت نیرو، جهاد کشاورزی، سازمان محیط زیست و دستگاه‌های خصوصی برقرار و رویدادهای مشترکی نیز با آنها برگزار کرده‌ایم. در رویکرد بعدی‌مان از محصولاتی که سطح بلوغ فناورانه آنها بالاتر از ۶ است، حمایت می‌کنیم. حضور ستاد آب، انرژی و محیط زیست معاونت علمی در کمیسیون‌ها برای قانون گذاری‌ها نیز پر رنگ‌تر از قبل شده است. همکاری‌های تنگاتنگی نیز با سازمان‌های ذی ربط مانند سازمان محیط زیست داریم.
وی تاکید کرد: فعالیت این ستاد حوزه وسیعی از آب، فاضلاب، انرژی تجدیدپذیر و حوزه محیط زیست در بر می‌گیرد از اینرو در موضوع صادرات جریان ساز هستیم. در زمینه کاربردهای نانو در بخش آب و فاضلاب نیز جز کشورهای پیشرو محسوب می‌شویم.
نوربخش خاطر‌نشان کرد: زمانی که یک محصول به مرحله تجاری سازی برسد. صادراتش توسعه پیدا کند و ارزآوری به همراه داشته باشد، جریانی پشت سر او ایجاد می‌شود. این جریان می‌تواند در داخل کشور نیز محرک باشد بر همین اساس سال گذشته تصویب شد که مرکزی در معاونت علمی تحت عنوان مرکز توسعه همکاری سازمان ایجاد شود. اکنون این مرکز متولی بحث‌های همکاری‌ها و بحث‌های صادراتی سازمان توسعه همکاری های علمی و فناورانه بین الملل است.
وی تاکید کرد: این مرکز در حال حاضر سازو کار خوبی را به وجود آورده است. به عنوان مثال یک باشگاه صادراتی تعریف کرده‌اند. این باشگاه با طبقه‌بندی شرکت‌های دانش‌بنیان میزان صادرات آنها را تصویب می‌کند. عملکرد شرکت ها و رنگینگ آنها (سه ستاره، چهار ستاره) سالانه ارزیابی می‌شود.
هوشمندسازی آب شهری قشم و مشهد
دبیر ستاد آب، انرژی و محیط زیست معاونت علمی درباره تامین آب شرب و قراردادهایی معاونت با شرکت آبفا گفت: در حال حاضر در موضوع تامین آب شرب 21 راه حل فناوری و نوآورانه را تدوین کرده‌ایم و در اختیار مدیران گذاشته‌ایم. شرکت‌های دانش‌بنیان متناظر آن را نیز معرفی کرده‌ایم. اکنون وزارت نیرو دارد از ظرفیت‌های معاونت علمی استفاده می کند. یکی از این ظرفیت‌ها تولید بار اول است. کار گروه تولید بار اول در معاونت علمی مسئولیت رسیدگی به درخواست‌های وزارت خانه‌ها یا دستگاه اجرایی را دارد. رونمایی از توربین کلاس اِف از جمله آنهاست.
وی افزود: در موضوع هوشمندسازی نیز تاکنون هوشمندسازی دو شهر مشهد و قشم کاملا انجام شده است. اکنون در زمینه نشت‌یابی نیز شرکت‌های دانش بنیان فعالی داریم. موضوع بازسازی شبکه‌های فاضلاب در حال حاضر در اصفهان انجام شده است. بحث زیادی از آن مربوط به فرو ریختن شبکه‌های فاضلاب (نه برداشت از آب زیرزمینی) است. این شبکه‌ها به دلیل ماهیت فاضلابی که در آنها جریان دارد فرسوده و خورده شده‌اند. بازسازی این شبکه‌ها با روش‌های نوین توسط شرکت‌های دانش‌بنیان در حال انجام است.
مطالعه به روی آب‌های ژرف با همکاری دانشگاه‌ها
نوربخش همچنین درباره پروژه منابع آب ژرف اظهارکرد: همیشه تأکید داشتیم که برنامه‌ریزی‌های آب کشور نباید بر اساس استحصال آب ژرف تا زمان تعیین تکلیف نهایی انجام شود. مطالعات ما اکنون بر اساس تجارب بین‌المللی و نمونه‌های کشورهای پیشرفته مانند استرالیا_ کشورهایی که سال‌ها از آب‌های ژرف بهره می‌برند و منابع علمی متعددی منتشر کرده‌اند_ انجام می‌شود. در حال حاضر با کمک دانشگاه صنعتی شریف، جهاد دانشگاهی اصفهان، دانشگاه شیراز و دیگر مراکز، مطالعات گسترده‌ای پیرامون این مساله انجام داده‌ایم که نتایج علمی آن به زودی اعلام خواهد شد.
وی افزود: نتایج اولیه نشان می‌دهد که نقاط امیدبخشی در منابع آب ژرف وجود دارد اما باید ملاحظاتی نیز داشته باشیم. یکی از چالش‌ها موضوع آب‌های زیرزمینی مشترک با کشورهای همسایه است که به دلیل نبود اطلاعات شفاف، حواشی و ابهامات زیادی به دنبال داشت اما اکنون می‌توانیم با نتایج علمی و رسمی تمامی این ابهامات را پاسخ دهیم. در این میان وظیفه معاونت علمی فقط ارائه دانش و تحقیقات علمی در این حوزه است و تصمیم‌گیری درباره استراتژی‌های بهره‌برداری، میزان و زمان استفاده بر عهده وزارت نیرو است.
در بحث آمایش سرزمین خلا داریم
نوربخش به برنامه های شیرین سازی آب دریا توسط ستاد آب، انرژی و محیط زیست معاونت علمی اشاره کرد و گفت: اساسا موضوع مدیریت مصرف نسبت به مدیریت تقاضا ارجح‌تر است بدین معنا که کشور پنهاوری داریم و هرچقدر منابع آبی به داخل کشور بیاوریم باز هم با کمبود آب مواجه خواهیم بود. نمونه بارز آن اتفاقی است که در دریاچه ارومیه رخ داد. تمام
فعالیتهای اجرایی مربوط به انتقال آب و تامنین منابع جدید و رهاسازی آب از سدهای مختلف انجام شد. هرچند حجم قابل توجهی آب به سمت دریاچه ارومیه هدایت کردیم اما دریاچه به تراز خودش نرسید اکنون نیز از وضعیت مناسبی برخوردار نیست.
وی یادآورشد: موضوع مدیریت مصرف در دریاچه ارومیه ارجح بود اما انجام داده ایم یعنی سطح زیر کشت ما افزایش پیدا کرده است؛ هرچقدر آب انتقال دادیم اما باز افزایش سطح زیر کشت شده و برداشت از چاه های مجاز و غیرمجاز بالاتر رفته است. همین موضوع را برای شیرین سازی و استفاده از آب دریا در نظر بگیریم. اگر محل مصرف را مدیریت نکنیم، معادن و صنایع افزایش پیدا می‌کنند.
وی بیان کرد: آن چیزی که ما در آن خلا احساس می‌کنیم مربوط به بحث آمایش سرزمین است یعنی توسعه متناسب با ظرفیت‌های منطقه‌ای باید انجام شود اما در عین حال موضوع فناوری‌های شیرین‌سازی آب و نمک زدایی نیز مهم است. جز گلوگاه‌های کشور محسوب می شود اما متاسفانه تاکنون به آن چیزی که می‌خواستیم دست بهش دست پیدا نکردیم. همچنان در بحث فناوری شیرین سازی آب ما گلوگاه های را داریم. در خصوص ممبران ها طرح های خوبی داریم. فناوران طرح‌هایی داشته‌اند. اکنون معاونت علمی طرح‌هایی را با دانشگاه و شرکت‌های دانش‌بنیان دنبال می‌کند. پیرامون مواد مصرفی، موفقیت هایی در زمینه پمپ ها بدست آورده‌ایم.
وی تصریح کرد: برنامه هایی در کشور برای استفاده از آب دریا به دلیل توزیع غیر یکنواخت منابع آبی مان داشته ایم. باید برای رفع نیازهای کشورمان از فناوری ها استفاده کنیم. عمدتا تجهیزات این فناوری ها وارداتی بودند. سهم ارزبری زیادی داشتند. این موضوع باید حل شود. اکنون تمرکز اصلی مان روی فناوری های شیرین سازی و نمک زدایی است. برای شیرین سازی آب دریا نیز از روش ای مختلفی مانند اسمز معکوس (RO)، الکترودیالیز (ED) و…. استفاده می کنیم.