بیوپسی دهان؛ روش تشخیصی کلیدی در دندانپزشکی

بیوپسی یا نمونه برداری، یک روش تشخیصی ضروری در دندانپزشکی است که شامل برداشتن بخش کوچکی از بافت ناحیه مشکوک در دهان، فک یا صورت میشود. این نمونه برای بررسی پاتولوژیک به آزمایشگاه فرستاده میشود تا علت بیماری، وسعت آن یا وجود بدخیمی مشخص شود.

مصطفی رضایی متخصص بیماری های دهان، فک و صورت و عضو هیات علمی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در یادداشتی که در اختیار رسانه‌ها قرار گرفته است، به معرفی بیوپسی دهان در دندانپزشکی و مراقب‌های قبل و بعد از آن پرداخته است. در این یادداشت آمده است:

بیوپسی یا نمونه برداری، یک روش درمانی و یکی از ابزار تشخیصی است که شامل برداشتن قسمت کوچکی از بافت زنده برای مشخص کردن علت یا وسعت و گسترش بیماری و ثبت در پرونده بیمار است؛ نمونه گرفته شده برای بررسی به آزمایشگاه پاتولوژی فرستاده می شود.

مراقبت های پیش از نمونه برداری :

پیش از نمونه برداری، خوردن صبحانه یا هر وعده غذایی دیگر ضروری است.

در صورت مصرف داروهایی مانند وارفارین، آسپرین و داروهای ضد انعقاد خون، پس از مشورت با پزشک مربوطه از سه روز پیش از نمونه برداری، مصرف دارو قطع شود و در صورت مصرف داروهای دیگر آنها را طبق زمان های همیشگی مصرف کرده و آنها را با خود به همراه داشته باشید، به ویژه داروهایی که برای مشکلات قلبی یا فشار خون استفاده می شود.

مراقبت های پس از نمونه برداری:

پس از جراحی، از شست و شوی دهان و مسواک زدن و خالی کردن آب دهان خودداری شود، زیرا باعث بیشتر شدن خونریزی می شود.

چند ساعت پس از جراحی دهان، مقداری نشت خونابه، طبیعی است که در صورت بروز خونریزی می توان تکه ای گاز استریل بر موضع قرار داد و به مدت 30 دقیقه روی محل فشار داده و از تعویض گاز با فاصله زمانی کمتر از 30 دقیقه پرهیز شود.

از غذاهای نرم و خنک استفاده شود و از جویدن غذاهای سفت و تیز خودداری گردد.

از خوردن و آشامیدن میوه های تُرش، آب میوه و سایر نوشیدنی های ترش مزه که باعث تحریک زخم و بروز درد می گردد، پرهیز کنید.

برای کاهش درد می توان پیش از پایان بی حسی، از مسکن های تجویز شده توسط پزشک استفاده کرد(این درد 2 تا سه روز پس از جراحی طبیعی است که می توان مسکن ها را طبق دستور پزشک ادامه داد).

تا 48 ساعت پس از جراحی، از مصرف سیگار خودداری شود.

در صورت استفاده از دست دندان، تا چند روز از گذاشتن متوالی دست دندان در دهان پرهیز شود.

تمیز نگهداشتن دهان پس از نمونه برداری بسیار مهم است که برای این کار باید 24 ساعت پس از نمونه برداری و پس از هر وعده غذایی، دهان را به آرامی با محلول ضد عفونی تجویز شده توسط پزشک یا آب نمک رقیق شده (4/1 قاشق چایخوری نمک در نصف لیوان آب جوشیده سرد شده حل شود) شست و شو داد و تا زمان بهبود ناحیه جراحی شده ادامه یابد.

مسواک زدن از روز پس از جراحی اشکالی ندارد، ولی از مسواک زدن مستقیم بخیه ها تا یک هفته خودداری شود.

مصرف آنتی بیوتیک برای بیشتر جراحی های روتین بیوپسی نیاز نیست، اما در صورت تجویز دارو توسط پزشک باید به موقع مصرف شود.

پس از انجام جراحی، در روی جراحت داخل دهان، ممکن است قشر خاکستری رنگی دیده شود و دهان طعم و بوی نامطبوعی دارد، این حالات طبیعی است و نشانگر عفونت نیست.

افزایش حرارت ناحیه جراحی شده ممکن است نشانگر عفونت باشد و باید به پزشک معالج اطلاع داده شود.

هفت تا 10 روز پس از جراحی، برای کشیدن نخ های بخیه به کلینیک مراجعه کنید.

در صورت مشاهده هرگونه علائم یا خونریزی غیر طبیعی فوراً به پزشک اطلاع داده شود.