هوش مصنوعی؛ معمار آینده یا ویرانگر سنتهای هنری؟

محمدعلی نارویی، دبیر کارگروه هوش مصنوعی و مشاور معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری خبر داد: دموکراتیزه شدن هوش مصنوعی فرصتی بینظیر برای رشد و جهش کسبوکارهای خلاق حتی بدون داشتن دانش فنی فراهم کرده است.
به گزارش خبرگزاری سینا، محمدعلی نارویی، دبیر کارگروه هوش مصنوعی و مشاور معاونت فناوری وزارت عتف در پنل تخصصی: هوش مصنوعی و دگرگونیهای خلاق که در باغ موزه نگارستان برگزار شد، درباره جایگاه هوش مصنوعی در صنایع خلاق و فرهنگی گفت: در این پنل تخصصی، با بررسی چند محور، تصویری روشن از نقش هوش مصنوعی در صنایع خلاق و فرهنگی ارائه خواهیم کرد. بخش اول به درک کلان و نحوه درهمتنیدگی هوش مصنوعی با صنایع خلاق اختصاص دارد. در این بخش بررسی میکنیم که چرا هوش مصنوعی برای صنایع خلاق ضروری است و بالعکس، اثر آن در صنایع خلاق چگونه با سایر صنایع متفاوت است، آیا اکنون زمان مناسبی برای ورود صنایع خلاق به AI است، آیا هوش مصنوعی میتواند جایگزین هنرمندان شود و رویکرد فرصتمحور و تهدیدمحور این فناوری چگونه تعریف میشود.
وی افزود: بخش اول درک روشنی به ما از ارتباط بین هوش مصنوعی و صنایع خلاق میدهد. در بخش دوم نیز به فرایند استقرار می پردازیم. اینکه اگر یک شرکت صنایع خلاق مانند شرکت تبلیغاتی، استودیوی انیمیشن سازی و … وارد AI شود، باید از کجا شروع کند؟ چه ابزارهایی نیاز دارد و مهمتر اینکه چه کارهایی را نباید انجام دهد؟
بیشتر بخوانید:
پیوند هوش مصنوعی با صنایع خلاق و فرهنگی
هوش مصنوعی؛ پنجرهای برای رشد صنایع خلاق
ادبیات پارکهای علم و فناوری باید به ادبیات سینما نزدیک شود
نقش پارکهای علمو فناوری در رونق صنعت اسباب بازی
صنایع خلاق؛ راه نجات از بحران اقتصادی
توسعه صنایع خلاق در دستور کار پارکهای علم و فناوری کشور قرار گرفت
مشاور معاونت فناوری وزارت عتف اظهارکرد: بخش سوم به بررسی اکوسیستم داخلی و وضعیت بازیگران بازار هوش مصنوعی در داخل و خارج کشور اختصاص دارد؛ موضوعی که نیازمند توجه ویژه است. در بخش چهارم نیز به جنبههای اقتصادی و سرمایهگذاری این حوزه میپردازیم، چرا که طبق برآوردها در سال ۲۰۲۴، بازار هوش مصنوعی به ارزش ۶۳۸ میلیارد دلار رسید که سهم تبلیغات و رسانه حدود ۸۸ میلیارد دلار، یعنی نزدیک به ۱۳ تا ۱۴ درصد، از این بازار را صنایع خلاق تشکیل داده است.
وی ادامه داد: در بخشهای پنجم و ششم، تمرکز ما بر راهکارهای عملیاتی و غیرفنی است، چرا که مدیران کسبوکارهای خلاق عمدتاً دارای دانش علوم انسانی هستند و از دانش فنی و مهندسی کمتری برخوردارند. در این بخش بررسی میکنیم که چه راهکارها و عملیات غیرفنی برای آنها مفید است و ابزارهای توسعه بدون کد چگونه میتوانند به این کسبوکارها کمک کنند. در پایان نیز به ملاحظات اخلاقی، حقوقی، حاکمیتی و مالکیت معنوی آثار پرداخته میشود؛ چالشی کلیدی که ضرورت دارد به دقت مورد بررسی قرار گیرد.
نارویی در ادامه به واکاوی و چرایی نیاز هوش مصنوعی به صنایع خلاق و فرهنگی پرداخت و گفت: صنایع خلاق همانطور که از نامش پیداست به امر خلاقیت، تولید محتوا و جذب مخاطب میپردازد. در این میان هوش مصنوعی به چرخه تولید محتوای صوتی و تصویری و … سرعت چندده برابری میدهد و میتواند به صنایع خلاق کمک کند.
دبیر کارگروه هوش مصنوعی تصریح کرد: مقیاسپذیری یکی دیگر از ویژگی های هوش مصنوعی است؛ پیش از این مدتها زمان لازم بود تا یک نسخه از انیمیشن تولید شود اما اکنون هوش مصنوعی میتواند با کاهش هزینه و زمان این کار را بهراحتی انجام دهد. عدم بهرهگیری از هوش مصنوعی ممکن است این کسبوکارها را از رقابت منطقهای عقب بیندازد.
وی تاکید کرد: نقش هوش مصنوعی در صنایع خلاق نسبت به سایر صنایع، متفاوت است. به عنوان مثال در صنعت سیمان و فولاد به دنبال بهینهسازی فرایندها و کاهش هزینهها هستیم و هوش مصنوعی فقط در یک بخش و فرایند دخیل است اما هوش مصنوعی در صنایع خلاق میتواند در همه بخشها از جمله تولید محتوا و ایده پردازی و گرافیک و… دخیل باشد و اصطلاحا co-creator یا هم خالق است. به همین دلیل، اکنون زمان مناسبی برای ورود صنایع خلاق به AI است، زیرا اکثر ابزارهای AI در دسترس عمومی هستند و یا با هزینه کمی تامین کرد.
وی یادآورشد: در واقع؛ صنایع خلاق نیز همچون سایر بخشها در حال تجربه موج جهانی دموکراتیزهشدن هوش مصنوعی هستند. اگر در قرن گذشته برتری شرکتهایی چون والت دیزنی به بهرهمندی از پیشرفتهترین فناوریها محدود میشد، امروز حتی در دورافتادهترین نقاط و روستاها نیز دسترسی به ابزارهای نوین هوش مصنوعی ممکن شده است. این تحوّل فرصتی بیبدیل برای کسبوکارهای خلاق به شمار میآید.
وی درباره درک و چگونگی در هم تنیدگی AI و صنایع خلاق نیز گفت: به طور معمول در صنایع خلاق، فرد طراح ایدهپردازی انجام میدهد و صفر تا ۱۰۰ کار در اختیار اوست. امروز هوش مصنوعی کار بازآفرینی و شخصی سازی و تولید محتوا خلاقانهای را انجام میدهد و بهعنوان دستیار خلاق هنرمند عمل میکند.
به گفته وی، این چنین رویکردی هم فرصت و هم تهدید تلقی میشود؛ هوش مصنوعی باعث حذف برخی مشاغل سنتی میشود اما مشاغل جدیدی را نیز خلق می کند. هوش مصنوعی هنرمند را به طور کلی حذف نمیکند. هرچند در تولید اولیه سریعتر از هنرمند است اما در روایتمحوری، اصالت فرهنگی و زیباییشناسی محلی قطعا نیاز به هنرمند دارد.