مطالبات ناشران را نباید به توقعات مادی تقلیل داد/ فرهنگ در کشور محترم نیست
دیر انتشارات «رسا» با تاکید بر اینکه مطالبات ناشران را نباید به توقعات مادی تقلیل داد، گفت: توقع نداریم که وزیر فرهنگ و ارشاد به ناشران کاغذ بدهد، بلکه انتظار داریم که با ناشران جلسه برگزار کند و درباره مشکلات و مسائلی که با آن‌ها مواجه هستند، بپرسد.
به گزارش خبرگزاری سینا، محمدرضا ناجیان‌اصل در توضیح روندی که در بازار نشر بعد از جنگ ۱۲ روزه شکل گرفته است، توضیح داد: بخشی از مردم نگران آینده هستند و حوصله و دغدغه کتاب ندارند و به کتاب‌فروشان مراجعه نمی‌کنند، تعدادی از کتاب‌فروشان هم مانند باقی مردم دغدغه دارند، در طول ۱۲ روز یا تهران نبودند یا حتی بیشتر از ۱۲ روز فروشگاه خود را بسته نگه داشتند، از طرفی برخی از کتاب‌فروشان در روزهای جنگ پذیرای مخاطبان بودند. همین شرایط در سایر شهرها و شهرستان‌ها هم حاکم است.
مدیر انتشارات «رسا» با اشاره به تغییرات آماری در فروش ناشران و کتاب‌فروشان، بیان کرد: جنگ ۱۲ روزه، دغدغه‌های مردم و تعطیلی چند روزه برخی کتاب‌فروشان، همه در خرید و ارائه کتاب تاثیر داشت. روزهای جنگ و بعد از آن در کتاب‌فروشی‌ها مشتری نبود، در آمار این افت فروش را مشاهده کردیم؛ زیرا حجم مطالبات شرکت‌های پخش که از ناشر می‌گرفتند، به یک سوم گذشته رسید.
او با تاکید بر نقش دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای برون رفت از شرایط نگران‌کننده صنعت نشر، ادامه داد: شاید بتوان گفت مساله نشر این روزها رها شده است. سیدعباس صالحی در دوره پیشین وزارت برخورد مثبتی با بدنه نشر داشت، جلساتی با ناشران برگزار می‌کرد و در آن برخورد مثبت و موثری داشت؛ اما گویی نگرانی آینده، گریبان وزرا و مسئولان را هم گرفته است، دغدغه‌ای در حوزه ندارند و مسئولیت خود را رها کردند.
احترامی برای ناشر و کتاب وجود ندارد
ناجیان‌اصل با تاکید بر اینکه مطالبات ناشران را نباید به توقعات مادی تقلیل داد، افزود: توقع نداریم که وزیر فرهنگ و ارشاد به ناشران کاغذ بدهد، بلکه انتظار داریم که با ناشران جلسه برگزار کند و درباره مشکلات و مسائلی که با آن‌ها مواجه هستند، بپرسد. مساله فرهنگ در کشور محترم نیست. همین عدم احترامی که برای ناشران و کتاب‌فروشان مشاهده می‌شود و عدم احترامی که برای کتاب وجود دارد، باید درنظر گرفته شود.
مدیر انتشارات «رسا» با اشاره به راه‌اندازی سامانه‌هایی برای مراحل مختلف کسب جواز کتاب، توضیح داد: زمانی درِ اتاقِ مسئولان باز بود، هر مشکلی داشتیم اعلام می‌کردیم و به آن رسیدگی می‌کردند، این در حالی است که این روزها همه مسائل را سامانه‌ای کردند. می‌دانید که وقتی فرد وارد سامانه می‌شود، معلوم نیست مخاطب و بررس چه فردی است و مشخص نیست که با چه کسی باید صحبت کند و همه چیز یک طرفه شده است. این در حالی است که وظیفه مسئولان رسیدگی به مسائل ناشران، کتاب‌فروشان، پدیدآورندگان و دیگر حلقه‌های نشر است. آن‌ها به همین دلیل انتخاب شدند که مشکلات حلقه‌های نشر را حل کنند، اما به مسائل و مشکلات این صنف رسیدگی نمی‌شود.
او افزود: بعید می‌دانم که وضعیت به این شکل ادامه پیدا کند و پیش‌بینی می‌کنم که ناشران در طول یک یا دو سال آینده یکی‌یکی مجبور به تعطیلی شوند. من بعد از ۴۵ سال فعالیت در حوزه نشر به این نتیجه رسیدم که با این شرایط نمی‌شود کار کرد. ما در سال، ۶۰ تا ۷۰ عنوان کتاب منتشر می‌کردیم، این در حالی است که شاید از ابتدای سال تا مرداد دو عنوان کتاب چاپ و سه عنوان کتاب به شکل دیجیتال منتشر کردیم؛ اطلاع دارم ناشران ۹۰ درصد عنوان‌هایشان را به شکل دیجیتال منتشر می‌کنند؛ یعنی فقط ۵۰ تا ۱۰۰ نسخه از یک عنوان کتاب چاپ می‌شود، این آمار برای کشوری با ۹۰ میلیون جمعیت اسفناک است.
ناشران و کتاب‌فروشان نوپا نمی‌توانند ادامه بدهند
ناجیان‌اصل با اشاره به اینکه ناشران و کتاب‌فروشان نوپا سرمایه چندانی ندارند، ادامه داد: آن‌ها نمی‌توانند در این شرایط ادامه بدهند. بیشتر به فکر جوانانی هستم که به امید کار و اشتغال وارد صنف شدند و با این وضعیت مواجه هستند، ناشرانِ با تجربه، چندین بار سردی و گرمی روزگار و جنگ هشت ساله را دیدند و در طول سال‌ها با مشکلات نشر آشنا شدند؛ اما جوانانی که این مسائل را ندیدند و با دست خالی وارد این صنعت شدند، به این امید آمدند که در بازار نشر خدمت فرهنگی کنند، برای من اسف‌بار است که بیاندیشم آن‌ها چگونه می‌خواهند به فعالیت خود ادامه بدهند.
مدیر انتشارات «رسا» با تاکید بر اینکه یکی از کتاب‌هایش بیش از یک سال در اداره بررسی کتاب در انتظار دریافت مجوز باقی مانده است، ادامه داد: از کتاب ایرادهای کلی می‌گیرند و می‌گویند که تصاویر مشکل دارد، اما برای یک کتابی که بیش از ۲۰۰ تصویر دارد، باید اعلام کنند که تصویر کدام صفحه مشکل دارد، اینگونه ناشر نمی‌داند که چه کار باید بکند. به نظر من ناشران خیلی پوست‌کلفت هستند که دوام آورند و اگر تعهد ناشران نبود این صنف و شغل را رها می‌کریم.
او با اشاره به اینکه در طول ۴۵ سالی که در صنعت نشر فعالیت کرده است، هیچ روزی شرایط اینگونه نبوده است، ادامه داد: نه می‌توان با بررس صحبت کرد و نه کسی پاسخگو است، سامانه‌ای را برنامه‌ریزی کردند و هیچ راه ارتباطی برای ناشر باقی نمانده است. این روند فقط مختص نشر ما نیست و ایرادهای بنی اسرائیلی برای همه ناشران گرفته می‌شود.
پرداخت قطره چکانی مطالبات نمایشگاه کتاب
ناجیان‌اصل با بیان اینکه بعد از جنگ همه صنوف با مشکلاتی مواجه شده‌اند، ادامه داد: شاید مشکلات در صنف کتاب عیان‌تر از باقی صنوف است، زیرا کتاب آخرین هزینه‌ای است که خانواده‌ها برای آن برنامه‌ریزی می‌کنند. همیشه هزینه‌های معیشت، پوشاک و تغذیه بر کتاب اولویت دارد.
مدیر انتشارات «رسا» گفت: با توجه به اینکه بیش از دو ماه از تاریخ اتمام نمایشگاه کتاب گذشته است هنوز مطالبات ناشران را پرداخت نکرده اند که این موضوع بی سابقه است. مطالبات قطره چکانی پرداخت شده و هنوز قسمت آخر واریز نشده است.
او با اشاره به اینکه کاغذ را از بازار آزاد تهیه می‌کند، درباره قیمت کاغذ در مرداد ۱۴۰۴ اعلام کرد: در این روزها کاغذ بالک بندی یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان و کاغذ تحریر بندی یک میلیون و ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار تومان هزینه دارد، اگر با این وضعیت کاغذ، کتابی را چاپ کنیم، قیمت آن بالا خواهد بود. همچنین در ماه‌های اخیر قیمت زینک و دستمزد کارگرها نسبت به دو تا سه سال گذشته، دو برابر شده است. این روند، قیمت کتاب را آنقدر بالا برده که خودش موجب توقف فروش کتاب شده است.
به گفته ناجیان‌اصل در زمان هشت سال دفاع مقدس مسائل معیشتی کوپنی اداره می‌شد و هر صنف بازار خود را داشت، ناشران هم با وجود اینکه شهر، موشک‌باران می‌شد، به فعالیت خود ادامه می‌دادند و کتاب‌فروشی‌ها هم فروش داشتند. در هیچ تاریخی کشور تا این اندازه رها نبود.
