رییس مرکز تحقیقات سیاست‌گذاری سلامت دانشگاه علوم پزشکی شیراز:
سرطان معده رتبه نخست مرگ در کشور را دارد / تغذیه سالم راه نجات است
رییس مرکز تحقیقات سیاست‌گذاری سلامت دانشگاه علوم پزشکی شیراز از سهم بالای بیماری‌های گوارشی و کبدی در بار بیماری‌های جهانی و شیوع نگران‌کننده آن‌ها در کشور خبر داد و گفت: سرطان‌های معده، سینه و روده بزرگ از مرگ‌بارترین نوع سرطان‌ها در کشور هستند و بدون شک، تغذیه سالم مهم‌ترین راهکار برای پیشگیری از آن‌هاست.
به گزارش خبرگزاری سینا، کامران باقری لنکرانی امروز، ۷ خردادماه در نشست خبری ویژه روز جهانی سلامت گوارش با اشاره به اینکه ۸ خرداد مصادف با ۲۹ می به عنوان روز جهانی گوارش نام‌گذاری شده است، گفت: این روز فرصتی است برای آگاهی‌بخشی به مردم در زمینه بیماری‌های گوارشی و راه‌های پیشگیری از آن‌ها تا بتوان بار این بیماری‌ها را کاهش داد.
وی با بیان اینکه شعار امسال «تغذیه برای شکفتن» انتخاب شده، افزود: ۲۵ درصد از بار بیماری‌هایی که در جهان رخ می‌دهد، مربوط به بیماری‌های گوارشی و کبدی است. در کشور نیز دو مورد از سه سرطان کشنده به دستگاه گوارش مربوط می‌شود که نشان‌دهنده ضرورت توجه جدی به این موضوع است.
لنکرانی با ارائه آماری از سرطان در کشور، گفت: سالانه حدود ۱۳۷ هزار نفر در کشور به سرطان مبتلا می‌شوند. در این میان، سه سرطان کشنده در ایران شامل سرطان معده، پستان و روده بزرگ هستند. در آقایان، سرطان معده، پروستات و ریه و در خانم‌ها سرطان پستان، معده و روده بزرگ شایع‌ترین انواع سرطان‌ها به شمار می‌روند.
رییس مرکز تحقیقات سیاست‌گذاری سلامت دانشگاه علوم پزشکی شیراز افزود: در استان فارس، روند ابتلا به سرطان معده کاهشی بوده اما سرطان روده بزرگ روند افزایشی دارد.
وی با اشاره به شیوع بیماری‌های گوارشی، گفت: بیماری رفلاکس معده که گرچه کشنده نیست اما بسیار آزاردهنده است، حدود ۴۰ درصد از میانسالان کشور را درگیر کرده است. همچنین حدود ۳۰ درصد از این گروه به کبد چرب مبتلا هستند؛ بیماری‌ای که در صورت عدم درمان می‌تواند به عوارض جدی منجر شود و عمدتاً ریشه تغذیه‌ای دارد.
لنکرانی با تأکید بر نقش حیاتی تغذیه سالم در پیشگیری از بیماری‌های گوارشی و برخی سرطان‌ها گفت: مصرف غذاهای حاوی فیبر می‌تواند تا ۴۰ درصد از بروز سرطان روده بزرگ جلوگیری کند. این در حالی است که مصرف غذاهای فرآوری‌شده شانس ابتلا به این سرطان را تا ۱۸ درصد افزایش می‌دهد و غذاهای شور با سرطان معده و روده ارتباط مستقیم دارد. همچنین چربی‌های اشباع‌شده و غذاهای سرخ‌شده از عوامل التهابی در دستگاه گوارش هستند.
وی با ابراز نگرانی از تغییر الگوی تغذیه خانوارها در کشور گفت: سبد غذایی خانوارهای ایرانی که روزگاری سرشار از سبزیجات و میوه تازه بود، امروز جای خود را به غذاهای کنسروی، فست‌فود و مواد غذایی فرآوری‌شده داده است. مصرف بی‌رویه نمک، نوشابه و گوشت‌های فرآوری‌شده نیز به این روند دامن زده است.
رئیس انجمن علمی آندوسکوپی‌های گوارشی ایران، پخت‌وپز با حرارت بالا را نیز از عوامل بروز سرطان دانست و بر استفاده از روش‌هایی چون پخت آب‌پز و مصرف نان سبوس‌دار حاوی فیبر تأکید کرد.
به گفته رییس مرکز تحقیقات سیاست‌گذاری سلامت دانشگاه علوم پزشکی شیراز، ۹۰ درصد سرطان‌های گوارشی قابل پیشگیری یا غربالگری هستند.
وی خاطرنشان کرد: سبک زندگی و ذائقه غذایی افراد از دوران کودکی شکل می‌گیرد، بنابراین ضروری است تا از همان سال‌های ابتدایی زندگی، کودکان به تغذیه سالم عادت داده شوند. حتی نوع ترکیب میکروبی بدن نیز از سبک تغذیه تأثیر می‌پذیرد. به‌ویژه نوع روغن مصرفی نیز بسیار تعیین‌کننده است؛ به‌طوری که روغن‌هایی مانند آفتابگردان و روغن‌های صنعتی حاوی امگا ۶ و چربی اشباع شده بوده و خاصیت التهاب‌زایی دارند، در حالی‌که روغن زیتون و کلزا که دارای امگا ۳ هستند، اثر محافظتی دارند.
رئیس انجمن علمی آندوسکوپی‌های گوارشی ایران همچنین مصرف قندهای ساده را با چاقی و بیماری‌های قلبی عروقی مرتبط دانست و گفت: بسیاری از سرطان‌ها در افراد چاق بیشتر دیده می‌شود و با کاهش مصرف شکر، امکان کاهش ۳۰ درصدی وزن وجود دارد.
لنکرانی با اشاره به اینکه شیوه زندگی پرمشغله امروز فرصت پخت‌وپز را در خانه کاهش داده است، تأکید کرد: حتی در صورت مصرف غذاهای بیرون از خانه نیز می‌توان با انتخاب‌های هوشمندانه مانند مصرف سالاد، غذاهای آب‌پز و کم‌نمک، ذائقه را به سمت سالم‌تر شدن هدایت کرد.
وی همچنین از موفقیت‌های چشمگیر در کنترل هپاتیت C خبر داد و گفت: از سال ۱۳۷۲ واکسیناسیون کودکان برای هپاتیت آغاز شده و اکنون شیوع این بیماری به کمتر از یک درصد رسیده است. موارد فعلی عمدتاً مربوط به بیمارانی است که پیش از سال ۱۳۷۵ و قبل از شناسایی بیماری، خون دریافت کرده‌اند. خوشبختانه داروی درمان این بیماری در داخل کشور تولید شده و دو سال است که تحت پوشش کامل بیمه قرار دارد.
لنکرانی با اشاره به نقش عوامل محیطی در سلامت گوارش، اظهار کرد: سالانه ۶۰ هزار نفر از ۴۰۰ هزار مرگ ثبت‌شده در کشور به دلیل آلودگی هواست. هرچند تأثیرات کوتاه‌مدت آلودگی هوا بیشتر متوجه ریه است، اما در درازمدت، دستگاه گوارش نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد و با افزایش التهاب و تحریک مزمن، زمینه‌ساز بیماری‌های جدی‌تری می‌شود.
