مکمل‌های پروتئینی در مردان؛ از نیازهای واقعی تا خطرات پنهان
عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان مطرح کرد: در بسیاری از موارد، افراد به‌جای مصرف مکمل‌های استاندارد، از مواد غیراستاندارد و استروئیدها استفاده می‌کنند که می‌تواند مشکلاتی چون آسیب‌های کبدی، کلیوی، نارسایی قلبی، اختلالات هورمونی و سایر عوارض بلندمدت را به همراه داشته باشد.
دکتر امرالله شریفی گفت: باتوجه‌به گسترش فرهنگ ورزش و بدنسازی، مصرف مکمل‌های پروتئینی در میان مردان به یک موضوع مهم تبدیل شده است.
وی با تأکید اینکه برای افراد سالمی که از یک رزیم غذایی متعادل پیروی می‌کنند، معمولاً نیازی به مصرف مکمل‌های پروتئینی وجود ندارند، مطرح کرد: منابع طبیعی پروتئین مانند گوشت‌های کم‌چرب، ماهی، حبوبات، تخم‌مرغ و لبنیات به طور کافی می‌توانند نیاز بدن به پروتئین را تأمین کنند.
متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی و عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان اذعان کرد: درصورتی‌که یک فرد رژیم غذایی متنوعی داشته باشد، احتمالاً نیازی به مکمل‌ها ندارد و مصرف آن‌ها تنها در شرایط خاص مانند فعالیت بدنی شدید یا دوره‌های حجم‌گیری بدنسازی ضرورت پیدا می‌کند.
خطرات مکمل‌های غیراستاندارد و سوءمصرف در کمین ورزشکاران
دکتر شریفی با بیان اینکه در برخی ورزش‌های قدرتی، به‌ویژه بدنسازی، ممکن است نیاز به مصرف پروتئین افزایش یابد، گفت: در این مواقع، مصرف مکمل‌های پروتئینی می‌تواند به رشد عضلانی کمک کند. اما نکته مهم این است که این مکمل‌ها باید تحت‌نظر متخصص و به‌صورت متناسب با نیاز بدن مصرف شوند.
وی ضمن اشاره به خطرات استفاده از مکمل‌های غیراستاندارد و مواد مکمل هورمونی بود، گفت: برخی بدنسازان و ورزشکاران برای تسریع رشد عضلات خود استفاده کنند، این مکمل‌ها می‌توانند آسیب‌های جدی به بدن وارد کنند.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان مطرح کرد: در بسیاری از موارد، افراد به‌جای مصرف مکمل‌های استاندارد، از مواد غیراستاندارد و استروئیدها استفاده می‌کنند که می‌تواند مشکلاتی چون آسیب‌های کبدی، کلیوی، نارسایی قلبی، اختلالات هورمونی و سایر عوارض بلندمدت را به همراه داشته باشد.
شریفی خاطرنشان کرد: مهم‌ترین مسئله در مصرف مکمل‌ها، استفاده به‌اندازه و طبق نیاز بدن است، بسیاری از مشکلات به دلیل مصرف بیش از حد و خودسرانه این مکمل‌ها رخ می‌دهند که می‌تواند نه‌تنها بی‌اثر باشد، بلکه آسیب‌زا نیز باشد.
وی با بیان اینکه مصرف پروتئین‌ها و مکمل‌ها که در میان مردان به‌ویژه در ورزش‌های قدرتی و بدنسازی رایج است، باید تحت‌نظر متخصص تغذیه و پزشک صورت گیرد، عنوان کرد: اگرچه مکمل‌ها می‌توانند در برخی شرایط مفید باشند، اما بهترین منابع پروتئینی برای تقویت عضلات و افزایش انرژی، مواد غذایی طبیعی همچون گوشت سفید، ماهی، تخم‌مرغ، حبوبات و محصولات لبنی کم‌چرب هستند. استفاده بی‌رویه از مکمل‌ها می‌تواند منجر به مشکلات جدی مانند آسیب به کبد یا کلیه‌ها شود.
وی در خصوص منابع طبیعی توصیه کرد: برای تأمین پروتئین و انرژی موردنیاز بدن، منابع غذایی طبیعی و متنوع بهترین گزینه هستند، مصرف پروتئین‌های باکیفیت از منابعی همچون گوشت‌های کم‌چرب، ماهی، تخم‌مرغ، حبوبات و لبنیات کم‌چرب به همراه میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل، می‌تواند به تقویت عضلات و افزایش انرژی کمک کند.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان ضمن اشاره به اهمیت مشاوره با متخصص تغذیه برای ارزیابی نیاز واقعی بدن به مکمل‌ها و دریافت توصیه‌های صحیح، مطرح کرد: پیش از مصرف هر گونه مکمل، افراد باید نیاز واقعی بدن خود را ارزیابی کرده و با یک متخصص تغذیه مشورت کنند، اگرچه مکمل‌ها می‌توانند در برخی شرایط مفید باشند، اما استفاده صحیح و متناسب از آن‌ها بسیار مهم است.
شریفی خاطرنشان کرد: تغذیه صحیح و متنوع می‌تواند نقش اساسی در حفظ سلامت بدن، تقویت عضلات و جلوگیری از مشکلات بهداشتی ایفا کند.
این متخصص تغذیه توصیه کرد: افراد باید از مصرف مکمل‌ها و داروهای هورمونی غیراستاندارد که در میان برخی ورزشکاران رایج است، خودداری کنند و به‌جای آن، بر تغذیه سالم و طبیعی تمرکز کنند.
ضرورت توجه به تغذیه و خودمراقبتی در مردان به‌ویژه در دوران سالمندی
شریفی تصریح کرد: باتوجه‌به تغییرات جمعیتی در ایران و افزایش جمعیت سالمند، مراقبت‌های بهداشتی و تغذیه‌ای در مردان اهمیت بیشتری یافته است.
وی با بیان اینکه مطالعات نشان می‌دهند که مردان به طور معمول توجه کمتری به تغذیه و خودمراقبتی دارند، گفت: درحالی‌که این موضوع در پیشگیری از بیماری‌های مرتبط با سن، نظیر بیماری‌های قلبی، دیابت، و مشکلات مفصلی نقش کلیدی دارد.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان با بیان اینکه مردان باید رژیم غذایی متنوع و متعادل‌تری داشته باشند تا از بروز مشکلات جسمی در سنین بالا جلوگیری کنند، عنوان کرد: یکی از مهم‌ترین راهکارها، پیروی از راهنمای تغذیه‌ای «بشقاب من» (MyPlate) است که به طور ساده و مؤثر طراحی شده است.
شریفی در ادامه افزود: طبق این راهنما، نیمی از بشقاب غذایی باید به میوه‌ها و سبزیجات اختصاص یابد، درحالی‌که نیمی دیگر باید شامل غلات، منابع پروتئینی از جمله حبوبات، گوشت‌های کم‌چرب و لبنیات باشد.
وی خاطرنشان کرد: مصرف این مواد غذایی به‌طور متعادل موجب تأمین نیازهای مغذی بدن و پیشگیری از بیماری‌ها در دوران سالمندی می‌شود.
متخصص تغذیه و عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان در پایان گفت:توجه به تغذیه مناسب و رعایت اصول خودمراقبتی می‌تواند به مردان کمک کند تا زندگی سالم‌تری داشته و مشکلات ناشی از سالمندی را به تأخیر بیندازند.
گزارش: فاطمه عزیزی هرمز