آنچه که باید درباره کولونوسکوپی بدانید
یکی از روش های رایج برای بررسی کل روده بزرگ و ناهنجاری های آن انجام کولونوسکوپی روده است. این روش تشخیصی در کلینیک های متخصصان گوارش به صورت سرپایی انجام میشود. رایج ترین کاربرد آن برای تشخیص بیماریهای نشیمنگاهی مانند بواسیر(هموروئید)، شقاق مقعدی، فیستول، پولیپ روده و انواع گرفتگی است.
کولونوسکوپی چیست؟
کولونوسکوپی یک روش پزشکی است که پزشک برای بررسی داخل روده بزرگ، به ویژه کولون و رکتوم، انجام می دهد. این کار با استفاده از ابزاری تخصصی به نام کولونوسکوپ صورت می گیرد. کولونوسکوپ یک لوله بلند، نازک و انعطاف پذیر است که تقریباً به ضخامت یک انگشت بوده و در انتهای خود دارای یک دوربین و چراغ کوچک است.
در طی این فرآیند، کولونوسکوپ با دقت از طریق مقعد وارد شده و به سمت رکتوم و کولون هدایت می شود. این ابزار به پزشک امکان می دهد تا دیواره داخلی این نواحی را با جزئیات مشاهده کند. در صورت نیاز، ابزارهای خاصی می توانند از طریق کولونوسکوپ عبور کرده و نمونه برداری (بیوپسی) انجام دهند یا زائده های غیرطبیعی مانند پولیپ‌‌ها را که مشکوک به نظر می رسند، بردارند.
چه زمانی کولونوسکوپی انجام میشود؟
دلایل مختلفی وجود دارد که ممکن است یک شخص نیاز به کولونوسکوپی پیدا کند. این دلایل را در دسته‌بندی های زیر توضیح دادیم:
برای تشخیص پولیپ ها یا سرطان در کولون و رکتوم
این آزمایش می تواند برای غربالگری انواع سرطان کولورکتال استفاده شود. غربالگری به معنای جستجوی سرطان در افرادی است که علائمی ندارند. اگر در حین کولونوسکوپی نواحی غیرطبیعی مشاهده شود، می توان آن ها را به عنوان نمونه برداشت (بیوپسی) و آزمایش کرد. تا مشخص شود که سرطانی هستند یا خیر. این کار با استفاده از ابزارهای بلند و نازک از طریق کولونوسکوپ انجام می شود. مانند پنس های کوچک برای جمع آوری نمونه ها. کولونوسکوپی غربالگری همچنین میتواند از بروز برخی سرطان‌‌های کولورکتال جلوگیری کند. با شناسایی و برداشتن پولیپ‌‌ها (رشدهای موجود در پوشش داخلی) پیش از آنکه به سرطان تبدیل شوند.
1. در بیمارانی که سابقه ابتلا به سرطان کولون داشته اند
از کولونوسکوپی می تواند برای شناسایی تومورهای جدید نیز استفاده شود.
2. وجود مشکل در کولون یا رکتوم
کولونوسکوپی میتواند برای شناسایی علل علائم یا نشانه‌‌هایی که ممکن است به علت سرطان کولون یا رکتوم باشند (مانند تغییرات در حرکات روده، خونریزی از رکتوم، یا کاهش وزن غیرقابل توجیه) انجام شود.
اگر مشکلی در کولون یا رکتوم دارید که نیاز به درمان دارد
کولونوسکوپی می تواند برای درمان برخی مشکلات در کولون یا رکتوم نیز استفاده شود. به‌عنوان مثال، برخی ابزارها می توانند از طریق کولونوسکوپ عبور داده شده تا پولیپ ها یا تومورهای کوچک دیگر را از کولون یا رکتوم بردارند.
برای برخی سرطان‌‌های پیشرفته که قابل برداشتن نیستند (چون خیلی بزرگ یا منتشر شدهاند)، می‌توان از کولونوسکوپ برای قرار دادن یک لوله سخت به نام «استنت» در قسمتی از کولون یا رکتوم استفاده کرد تا به باز نگه داشتن آن کمک کند.
کولونوسکوپی چگونه انجام میشود؟
روش چگونگی انجام شامل اتفاقاتی است که قبل از کولونوسکوپی، حین انجام و بعد از آن اتفاق می افتد. اما تجربه شما ممکن است کمی متفاوت باشد، بسته به دلیلی که برای انجام این آزمایش دارید، جایی که آن را انجام می دهید، پیش نیازهای لازم و وضعیت کلی سلامتی بدن. قبل از انجام این آزمایش حتماً با پزشک خود مشورت کنید تا بدانید چه انتظاری باید داشته باشید و اگر سوالی دارید، از او بپرسید.
آیا می توانم خودم به کولونوسکوپی بروم؟
کولونوسکوپی معمولاً به عنوان یک فرآیند تشخیصی سرپایی انجام می شود (که نیاز به اقامت شبانه در بیمارستان ندارد). چون از داروی آرام بخش برای راحت تر کردن شما در طول آزمایش استفاده می شود، بهتر است برای بازگشت به خانه پس از آزمایش، کسی را به عنوان همراه با خود ببرید. اگر احساس خواب آلودگی یا سرگیجه می کنید، قطعا نیاز به کمک کسی برای بازگشت به خانه دارید. بنابراین بسیاری از مراکز کولونوسکوپی به افراد اجازه نمی‌‌دهند که با تاکسی یا خدمات حمل و نقل مشترک به خانه بروند. اگر رفت و آمد برایتان ممکن است مشکل باشد، با پزشک خود در مورد سیاست بیمارستان یا مرکز جراحی برای استفاده از این خدمات صحبت کنید. بسته به شرایط ممکن است منابع دیگری برای بازگشت به خانه وجود داشته باشد.
آمادگی قبل از انجام کولونوسکوپی چگونه است؟
تمام افرادی که تصمیم به انجام کولونوسکوپی دارند، دستورالعمل‌‌هایی برای آمادگی های قبل از آن دریافت می کنند. بنابراین پزشک شما نیز دستورالعمل های خاصی خواهد داد. این شامل انجام آماده سازی روده و اجتناب از مصرف برخی داروها، غذاها و نوشیدنی ها قبل از آزمایش است، زیرا ممکن است بر روی خود فرآیند یا نتایج آزمایش تأثیر بگذارد.
مهم است که دستورالعمل ها را چند روز قبل به دقت مطالعه کنید، چون ممکن است لازم باشد برای خرید لوازم و مسهل ها اقدام کنید. اگر در مورد هرکدام از دستورالعمل ها شک دارید، با پزشک خود تماس بگیرید و سوالاتتان را بپرسید.
احتمالاً به شما گفته خواهد شد که پس از زمان مشخصی در شب قبل از آزمایش، هیچ چیز نخورید و ناشتا باشید. اگر معمولاً داروهای تجویزی را در صبح مصرف می‌کنید، در مورد نحوه مدیریت آنها با پزشک یا پرستار خود مشورت کنید.
آماده سازی روده چیست و چرا لازم است؟
کولون و رکتوم باید خالی و تمیز باشند تا پزشک بتواند تمام پوشش داخلی را در طول کولونوسکوپی ببیند. ممکن است این فرآیند را به عنوان «آماده سازی روده» بشنوید. روش های مختلفی برای این کار وجود دارد، از جمله قرص‌‌ها، مایعات، و انما (یا ترکیبی از این‌‌ها). با پزشک خود در مورد تمام گزینه های آماده سازی روده صحبت کنید. آنها یک روش خاص برای شما تجویز خواهند کرد. به عنوان مثال، ممکن است نیاز به نوشیدن مقدار زیادی محلول مسهل مایع در شب قبل از فرآیند داشته باشید.
