یادداشت معاون پشتیبانی پارک فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی
عزم ملی برای رسیدن به جایگاه مناسب در صنایع خلاق
دکتر برزین ضرغامی، معاون پشتیبانی پارک فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی طی یادداشتی به اقتصاد خلاق و اهمیت آن در کشورهای در حال توسعه و کشورهای توسعه یافته پرداخته است.
به گزارش خبرگزاری سینا، طی دو دهه اخیر اقتصاد خلاق در جهان از رشد قابل توجهی برخوردار بوده است. نکته قابل توجه اینکه هم کشورهای در حال توسعه و هم کشورهای توسعه یافته به این مهم توجه کرده‌اند و با تأکید بر بخش هایی چون راه اندازی و افزایش پلت فرم ها، افزایش همکاری های بین بخشی و استفاده از هوش مصنوعی، سهم خود از تجارت بین الملل در این حوزه را افزایش داده اند.
در سال های اخیر اقتصاد خلاق به دو بخش صادرات کالاها و خدمات خلاقه تقسیم شده است و این امر هم به دلیل افزایش صادرات نرم افزار و خدمات تحقیق و توسعه و دیجیتالی شدن بعضی از محصولات خلاقانه است.
به طوریکه امروزه صنایع فرهنگی و خلاق 3/2 میلیارد دلار در سطح جهان درآمد ایجاد کرده و 1/3% از تولید ناخالص جهانی (CDP) را تشکیل می‌دهد.
تجارت بین المللی کالاها و خدمات خلاقه هم از نظر منطقه ای نامتعادل است و بخش عمده تجارت این حوزه در تعداد محدودی از اقتصادها متمرکز شده است. اما در این میان یک تقسیم کار نانوشته ای هم صورت گرفته است، بدین صورت که کشورهای در حال توسعه بیشتر بر صادرات کالاهای خلاقه و کشور های توسعه یافته بر صادرات خدمات خلاق متمرکز هستند.
اما این شکاف به آرامی در حال کم شدن است به طوری که در سال 2010 کشورهای در حال توسعه 10% از صادرات خدمات خلاقه جهانی را به خود اختصاص داده اند و این سهم در سال 2022 به 20% رسیده است.
10 کشور توسعه یافته صادر کننده خدمات خلاق در سال 2022 عبارتند از آمریکا، ایرلند، انگلستان، آلمان، هلند، ژاپن، فرانسه، سوئیس، اسرائیل و سوئد می باشند و 5 کشور در حال توسعه صادر کننده برتر خدمات خلاقه عبارتند از چین، سنگاپور، تایوان، فیلیپین و ترکیه.
صادرات کالاهای خلاقه در جهان از 208 میلیارد دلار در سال 2002 به 713 میلیارد دلار در سال 2023 افزایش یافته است، 10 صادر کننده برتر صادرات کالاهای خلاقه عبارتند از؛ چین، ایالات متحده آمریکا، ایتالیا، فرانسه، هنگ کنگ، آلمان، هند، کره جنوبی، انگلستان، امارات متحده عربی.
بیشتر بخوانید:
صنایع خلاق جایگاه مطمئنِ توسعه کشور
صادراتِ صنایع فرهنگی و خلاق، عاملِ رشد اقتصادی است
با توجه به اهمیت موضوع اقتصاد خلاق و تأثیرات اجتماعی و اقتصادی سودمند اقتصاد خلاق هر کشور، حداقل دارای یک وزارت خانه یا سازمانی است که وظیفه حمایت و نظارت بر اقتصاد خلاق را بر عهده دارند و بیش از 70 درصد از کشورها یک برنامه ملی، استراتژی یا سیاست برای تقویت اقتصاد خلاق طراحی و اجرا کرده اند یا درست اجرا دارند.
با نگاهی به رشته های مختلف صنایع خلاق از جمله تبلیغات، معماری، سمعی و بصری (فیلم و تلویزیون) کتاب و نشر، موسیقی، بازی های ویدئویی و هنرهای تجسمی به این نکته می رسیم که سهم ابزارهای سنتی در عرضه، فروش و ارائه این محصولات روز به روز کمتر شده است و بر وزن فروش های دیجیتالی افزوده شده است.
حال سوال اساسی این است که جایگاه کشورمان در این رنکینگ جهانی کجاست. بر اساس آمارهای منتشره سهم ایران از اقتصاد خلاق 1% و کمتر از 4 میلیارد دلار است.
این در حالی است که ایران کشوری کهن است و در بسیاری از رشته های مختلف صنایع خلاق دارای رتبه و جایگاه است و برای پر کردن این فاصله 2 درصدی با دنیا نیازمند تلاش و تصمیم گیری و سیاست گذاری جدی مسئولین و سیاستگذاران است و بی شک توسط پارک های فناورانه بویژه پارک های تخصصی همچون، پارک ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی می تواند زمینه پر کردن این فاصله را فراهم کند.
