کارگردان نمایش «روستا»:
تاکید بر مسایل اقتصادی، تاثیرگذاری تئاتر را کم می‌کند
مجتبی جدی کارگردانی است که به جنبه اقتصادی تئاتر توجه چندانی ندارد. او آتیلا پسیانی را الگوی خویش می‌داند و امیدوار است همچنان بتواند به تئاتر تجربی وفادار بماند.
زهرا تقوی: این کارگردان که چند سالی است از کاشان به تهران مهاجرت کرده، همچنان گروه خود را در کاشان حفظ کرده و به زودی هم نمایش «روستا» نوشته مارتین کریمپ را با همین گروه در کاشان روی صحنه می‌برد.
جدی درباره شرایط اقتصادی گروه‌های نمایشی که آثار خود را بدون ستاره و چهره‌های مشهور روی صحنه می‌برند، به خبرگزاری سینا می‌گوید: از آنجاکه منبع درآمدم از راه تئاتر نیست، بحث اقتصاد آن خیلی برایم پررنگ نیست. خوشبختانه منبع درآمدی خارج از تئاتر دارم که با آن گذران زندگی می‌کنم و همین موضوع سبب شده بتوانم نمایش‌هایم را بدون حضور سلبریتی اجرا کنم و چندان بر بخش سرگرم‌کنندگی تئاتر تمرکز نکنم.
او که پیش از این دو نمایشنامه دیگر از کریمپ را روی صحنه برده است، درباره ناشناخته بودن این نویسنده در ایران می‌گوید: اجرای نمایشنامه‌های او دشوار است چراکه کریمپ تمام ساختارهای نمایشنامه‌نویسی را کنار می‌گذارد. بنابراین در ایران کمتر کارگردانی سراغ کارهای او رفته و فکر می‌کنم اجراهایی که گروه ما از آثار او داشته، تنها اجراهایی است که در ایران از نمایشنامه‌های او روی صحنه رفته است.
بیشتر بخوانید:
تئاتر دست یک عده سودجوی سوداگر افتاده است
آسیب‌های قطع کردن یارانه دولتی تئاتر
تئاتر مگر کارخانه چاپ پول است
جدی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا از بابت جذب تماشاگران به نمایشش نگرانی ندارد، گفت: الگوی من در این زمینه آقای آتیلا پسیانی است. او همیشه به تئاتر تجربی وفادار ماند. خود را درگیر مناسبات گیشه نمی‌کرد. به‌خصوص تا یک دهه پیش، بیشتر نمایش‌های او در سالن‌های کوچکی مانند تالار شماره دو تئاتر شهر، کارگاه نمایش و … برای تماشاگران محدودی روی صحنه رفتند. ما نیز در اجرای نمایشنامه‌های کریمپ، خیلی بر تعداد تماشاگران و فروش بلیت تمرکز نداریم. چون این شکل از تئاتر را، گروه محدود و خاصی از تماشاگران دنبال می‌کنند و این بازیگوشی‌ها برای عموم تماشاگران، جذابیت چندانی ندارد. به همین دلیل برای اجرای این آثار، سالن‌های کوچکی را انتخاب می‌کنم چون می‌دانم که ممکن است نمایشم در گیشه شکست بخورد ولی همچنان تئاتر تجربی را به تئاتر تجاری ترجیح می‌دهم.
جدی با تاکید بر نقش مسائل اقتصادی در اجرای آثار نمایشی می‌افزاید: به همین دلیل است که بزرگترها همیشه می‌گفتند اول شغلی برای خود تعریف کنید و در کنارش به کار تئاتر بپردازید. در تاریخ هم همواره همین بوده است. بدون داشتن شغل و منبع درآمد مطمئن، ناچاریم به تئاتر بدنه و مناسبات سرمایه تن بدهیم و تئاتر، ناگزیر تاثیرگذاری خود را از دست خواهد داد.
این کارگردان معتقد است که در حال حاضر یکی از دلایل کاهش تاثیرگذاری تئاتر ما این است که این هنر به بیزنس تبدیل شده است.
او با اشاره به دوران درخشان تئاتر و تاثیرگذاری این هنر بر جامعه یادآوری می‌کند: زمانی تئاتر در تحولات اجتماعی نقش داشته و هنری پیشرو بوده است ولی الان به شغل و بیزنس تبدیل شده و تاثیری بر رشد فرهنگی و اجتماعی جامعه امروز ندارد. شاید در این بین بین یکی دو اثر تاثیرگذار، توسط نخبگان نمایشی اجرا شود ولی چون کم تعداد است، نمی‌تواند اثرگذاری زیادی بر جامعه داشته باشد و این تاسف‌انگیز است که تئاتر، نقش اجتماعی خود را از دست داده بخصوص وقتی به یاد می‌آوریم که زمانی به عنوان اهرم فرهنگی و تربیتی در جامعه نقش بسزایی داشته است.
جدی اضافه می‌کند: امروزه یک کارگردان تئاتر بیش از هر چیز به فکر پر کردن سالن نمایش است. بخش دیگری از این ماجرا هم به عملکرد سایتهای فروش بلیت بازمی‌گردد. وقتی این سایت‌ها مسابقه امتیاز دادن به آثار نمایشی برگزار می‌کنند، رسما تئاتر را از نقش اجتماعی خود دور می‌کنند و به سمت بیزنس می‌برند. اینها هیچ متر و معیاری ندارند.
این دانش‌آموخته تئاتر می‌افزاید: همه اینها به تئاتر آسیب می‌زند ولی چون کسی این آسیب‌ها را مطرح نمی‌کند و از پیامدهای خسارت‌بار آن چیزی نمی‌گوید، همه پذیرفته‌اند که جزو امتیازدارها، پرتماشاگرها و پرفروش‌ها باشند.
سایتهای فروش، کار تئاتر را به مسابقه تبدیل کرده‌اند و مدام در پی کارهای پرتماشاگر و پر امتیاز و پرفروش هستند. این رویه در چند سال آینده آسیب‌های جدی برای تئاتر ما در پی خواهد داشت.
نمایش «روستا» با ترجمه سپهر اسدی از نیمه آذر ماه در فرهنگسرای مهر کاشان روی صحنه می‌رود و سعید خسروی، زهره استادی، مریم دهقانی و فائزه ازناویان، بازیگران این نمایش ۷۰ دقیقه‌ای هستند که هر شب از ساعت ۱۸ روی صحنه خواهد رفت.
همچنین سازمان فرهنگی اجتماعی شهرداری کاشان، مؤسسه فرهنگی گذر و مجموعه اقامتی خونه نقلی به عنوان حامیان مالی در این رویداد هنری مشارکت دارند.
عکس: رضا معطریان
