ممکن ولی چالش برانگیز
وقتی نام ایلان ماسک و ادعاهای او به میان می‌آید، تجربه نشان داده که باید حرف‌هایش را جدی گرفت. او یکی از معدود پیشگانمان فناوری دوران ما است که بخش عمده‌ای از وعده‌های جاه‌طلبانه خود را به حقیقت نزدیک کرده است. بااین‌وجود وقتی مسئله تعیین زمان تحقق رؤیاهای ماسک مطرح می‌شود داستان چیز دیگری است. تقریباً هیچ‌یک از مجموعه‌های زیر نظر ماسک تاکنون نتوانسته‌اند درزمانی که ماسک وعده داده است پروژه‌های خود را به نتیجه برسانند. بخشی از این داستان به روحیه رقابتی و پیشرو ماسک بازمی‌گردد که قصد دارد ناممکن‌ها را در کوتاه‌ترین زمان ممکن کند و بخشی دیگر به داستان رایج در شرکت‌هایی که با ساختار استارت آپ در فضای رقابتی شرکت‌های نوپای فناوری فعالیت می‌کنند و برای جذب سرمایه‌گذار نیازمند تشویق و ترغیب آن‌ها به سرمایه‌گذاری هستند.
هفته گذشته ایلان ماسک خبر از پروژه‌ای جاه‌طلبانه داد. او اعلام کرد شرکت اسپیس ایکس قصد دارد تا پایان سال 2018 میلادی (سال آینده) دو شهروند را که هزینه ه سفر را به این شرکت پرداخت کرده‌اند، با کمک کپسول سرنشین دار دراگون به سفری به دور ماه بفرستد و به زمین بازگرداند.
ماسک اگرچه نام این افراد و هزینه بلیت این سفر شگفت‌انگیز را اعلام نکرد اما گفت آن‌ها باوجودی که در کپسول خودکار و تحت نظارت کنترل زمینی سفر می‌کنند، اما دوره‌ای آموزشی برای این سفر را پشت سر خواهند گذاشت و همچنین اعلام کرد که این سفر باوجود همه تمهیداتی که اندیشیده شده است سفری خطرناک به شمار می‌رود.
اگر ماسک بتواند این مأموریت را با موفقیت انجام دهد، گام بلندی برای تحقق بخشیدن به رویای خود برداشته است. هدف او و اسپیس ایکس مسکونی کردن مریخ است. ایجاد خط گردشگری دور ماه می‌تواند بخشی از سودآور به شرکت او اضافه کند و درعین‌حال اطمینان از سفرهای فضایی برای شهروندان عادی را به وجود آورد؛ اما این شمشیری دو لبه است. اگر به هر دلیلی این سفر با مشکل مواجه شود آینده اسپیس ایکس درخطر قرار خواهد گرفت.
اما سوال مهم‌تر در حال حاضر این است که آیا اسپیس ایکس می‌تواند تا پایان سال 2018 این مأموریت را با موفقیت به انجام برساند.
به نظر می‌رسد پاسخ این پرسش تنها زمانی مثبت است که بپذیریم از الآن تا زمان پرواز بسیاری از رویدادها به‌طور ایدئال و مطابق میل اسپیس – ایکس پیش برود و هیچ خطا و یا مشکلی در راه پیش نیاید.
اولین باری که انسان نیمه پنهان و پشت ماه را با چشمان خود مشاهده کرد در سال 1968 و مأموریت آپولو 8 بود اما این موفقیت که در حدود نیم‌قرن پیش به دست آمد نباید باعث شود کسانی فکر کنند مأموریت پیش روی اسپیس – ایکس ساده و پیش‌پاافتاده خواهد بود.
وین هیل (Wayne Hale) مدیر سابق برنامه شاتل‌های فضایی درباره این ایده به ساینتفیک آمریکن گفته است: «حتی با فناوری امروز، چنین مأموریتی بسیار دشوار و فوق‌العاده خطرناک است. برای من مهم نیست چه کسی می‌خواهد این کار را انجام دهد. این چالشی سخت و دشوار است.»
او درباره اینکه آیا به نظرش اسپیس ایکس توانایی این کار را دارد گفته است: «اینکه درنهایت آن‌ها بتوانند کپسولی سرنشین دار را در مداری رفت و برگشتی به‌سوی ماه قرار دهند ممکن است اما فکر می‌کنم جدول زمانی که اعلام کرده‌اند به‌قدری تندروانه است که عملاً تحققش غیرممکن خواهد بود. من برای آن‌ها آرزوی موفقیت می‌کنم. واقعاً امیدوارم موفق شوند؛ اما به‌عنوان یک شهروند مالیات‌دهنده خوشحالم که قرار نیست از پول مالیات من در این پروژه استفاده شود.»
بر اساس اعلام اسپیس ایکس این مأموریت با کمک دو ابزار ویژه این شرکت صورت خواهد گرفت. مسافران درون کپسول توسعه‌یافته دراگون حضور خواهند داشت و این کپسول بر فراز پرتابگر فالکون سنگین سفر خود را آغاز خواهد کرد. یکی از چالش‌های تحقق این برنامه این است که هنوز هیچ‌یک از این دو ابزار آماده نیستند. موشک سنگین فالکون تا کون آزمایش نشده است و قرار است آزمایش زمینی آن در تابستان پیش رو برای اولین بار انجام شود و همین‌طور کپسول دراگون – 2 در حال طراحی است. ضمن اینکه باوجودی که اسپیس ایکس در همکاری با ناسا درحال‌توسعه دراگون های خود برای اعزام فضانوردان به ایستگاه فضایی و برگرداندن آن‌ها است اما تاکنون هیچ عملیاتی در حوزه سرنشین دار انجام نداده است.
قرار است در نیمه سال 2018 پروازهای سرنشین دار دراگون به ایستگاه فضایی آغاز شود اما این پروازها با کمک پرتابگر فالکون – 9 انجام خواهد شد و در آ ناز فالکون سنگین استفاده نمی‌شود. ضمن اینکه این تاریخ به شرطی قابل‌قبول است که ناسا آزمایش‌های دراگون سرنشین دار را تائید کند.
نکته مهم دیگر اینکه اگرچه اسپیس ایکس اعلام کرده برای این سفر توریستی به دور ماه از دراگون 2 بهبودیافته استفاده خواهد کرد اما واقعیت این است که سفر به ماه تفاوت بنیادی با سفر به مدار زمین دارد و ازجمله نیازمند تجهیز و تکمیل سامانه‌های راداری و ارتباطی و مخابراتی خواهد بود فیل لارسون مشاور سابق باراک اوباما در زمینه امور فضایی که اکنون در اسپیس ایکس به کار مشغول است درباره این مسئله می‌گوید: «قطعاً این سفر چالش‌برانگیز خواهد بود اما بین چالش‌برانگیز و غیرممکن فاصله زیادی است.»
او درباره زمان‌بندی اعلام‌شده می‌گوید: «ایلان عادت دارد تا برنامه زمانی جاهطلبانهای را برای پروژه‌هایش معرفی کند. مسئله این است که اگر به‌جای 2018 نیمه 2019 هم این مأموریت اتفاق بیفتد چیزی از تاریخی بودن آن نخواهد کاست.»
موفقیت اسپیس ایکس در این مأموریت می‌تواند نه‌تنها جهشی غول‌آسا برای این کمپانی به شمار برود و نیازهای آن برای انجام هدف جاهطلبانهای که برای آن تأسیس‌شده است را تضمین کند همچنین می‌تواند بازار تازه‌ای برای توریسم فضایی ایجاد کند. بازاری که دیگر الزاماً به سفرهای زیر مداری یا مدار زمین محدود نخواهد ماند.
–
پوریا ناظمی
No tags for this post.
