هندوستان مریخ و زهره را هدف گرفته است
سازمان تحقیقات فضایی هندوستان (ISRO) در نظر دارد تا در فاصله سال‌های 2021 تا 2022 سطح‌نشینی را به مریخ بفرستد و اندکی بعدازآن مدارگردی را عازم سیاره زهره کند. به گفته مدیر این سازمان فضایی دولت هند به این سازمان اجازه پیگیری برنامه‌ریزی و طراحی این مأموریت را داده است.
هندوستان نخستین کشوری در تاریخ فضایی است که موفق شد نخستین مأموریت خود به مقصد مریخ را با موفقیت به انجام برساند (تلاش‌های ایالات‌متحده، روسیه و دیگران در نخستین تلاش‌ها شکست‌خورده بودند) در سال 2014 مأموریت مدارگرد مریخ (MOM) این کشور که به نام مانگالیان نیز شناخته می‌شد با موفقیت وارد مدار سیاره سرخ شد. باوجودی که این مأموریت هنوز به ارسال دادههای خود ادامه می‌دهد و برخی از تصاویری که این مأموریت از مریخ به زمین بازفرستاده است نماهایی خیره‌کننده از سیاره سرخ به شمار می‌رود اما ازنظر دادههای علمی و ارزش علمی داده‌ها نقدهایی به این مأموریت وجود دارد. ازجمله تشخیصگر متان نصب‌شده بر عرشه این مأموریت نتوانست ترجمه متان در جو را آشکار سازد.
بااین‌وجود نقطه منفی بزرگی در کارنامه سازمان فضایی هندوستان به شمار نمی‌رود. مانگالیان را باید نمونه فوق‌العاده موفقی از پیشرفت مهندسی این کشور ارزیابی کرد حتی اگر در جمع‌آوری دادههای علمی چندان درخشان نبوده باشد. نباید فراموش کرد که مسیر سفر به سیاره سرخ حتی هنوز هم مسیر پرخطری است و علی‌رغم همه پیشرفت‌های فناوری و دانسته‌های ما از مکانیک مداری تعداد زیادی از تلاش‌های کشورهای مختلف برای رسیدن به این سیاره ناکام مانده است.
نمای نخستین کاوشگر مریخ هندوستان از سیاره سرخ
حالا با توجه به دستاوردهای این مأموریت دولت هند در بودجه سال جاری خود بار دیگر برنامه مریخ را با تخصیص بودجه موردنیازش در اولویت قرار داده است. این بار هندوستان قصد دارد با مشارکت سازمان فضایی فرانسه، سطح‌نشینی را بر سطح مریخ فرود آورد که درعین‌حال توانایی بیشتری در جمع‌آوری و ارسال دادههای علمی داشته باشد اما هندوستان و فرانسه هر دو به‌خوبی از چالش پیش رو آگاه هستند و می‌دانند که فرود آورد یک سطح‌نشین بر سطح مریخ تا چه اندازه می‌تواند دشوار باشد؛ اما بااین‌وجود هندوستان حتی نیم‌نگاهی جاه‌طلبانه‌تر نیز در سر دارد. سازمان فضایی این کشور در حال تصمیمی گیری درباره این موضوع است که آیا یک خودروی سطح‌نورد را نیز به این مأموریت اضافه کند یا نه سرنوشت این مأموریت به نتیجه مأموریت بعدی هندوستان به مقصد ماه بستگی خواهد داشت که سال آینده انجام خواهد شد. ناسا نیز اعلام کرده است درصورتی‌که هندوستان تصمیم به اعزام این مریخ نرود بگیرد، آماده همکاری با این آژانس به‌خصوص در زمینه سامانه ارتباطی میان مریخ‌نورد و مرکز کنترل خواهد بود. مقام‌های سازمان فضایی هندوستان باید تصمیم دشواری را بگیرند. مأموریت آن‌ها یا شامل یک سطح‌نشین و یک سطح‌نورد خواهد بود و یا به‌جای سطح‌نورد مدارگردی پیشرفته‌تر و با ابزارهای علمی و کارآمدتر را در مدار مریخ قرار خواهد داد.
در همین حال به گزارش ساینس، از سازمان فضایی هندوستان گفتگوهای اولیه درباره مأموریتی به مقصد زهره نیز آغاز شده است. مأموریتی که در صورت تأیید و نهایی شدن ممکن است فرانسه نیز در آن مشارکت کند. هدف اصلی این مأموریت کسب اطلاعات بیشتر از روند تولید و چرخه گازهای گلخانه‌ای در سیاره زهره است. داده‌هایی که شاید بتواند به مدل‌های ما روی زمین و جو سیاره ما که با خطر افزایش گازهای گلخانه‌ای دست‌وپنجه نرم می‌کند کمک کند. یکی از جنبه‌های این مأموریت که در حال بحث و بررسی قرار دارد اضافه کردن بالن‌هایی جنبی به این مدارگرد است. این بالون‌ها در نزدیکی زهره جداشده و در لایه‌های بالای و میانی جو زهره به داده‌برداری خواهند پرداخت اگرچه دما و فشار موجود در لایه‌های پایین‌تر اجازه فعالیت طولانی‌مدت به چنین بالن‌های هواشناسی را نمی‌دهد اما به دست آوردن دادههای دست‌اول از لایه‌های پایین‌تر جو زهره می‌تواند دید ما را نسبت به آنچه در دل این جهنم منظومه شمسی می‌گذرد افزایش دهد.
—
پوریا ناظمی
No tags for this post.
