فرصت سوزی نکنید؛ ثروت‌سازی کنید
آینده صنایع فرهنگی و فناوری نرم در دولت آینده
آرزو سازگار: اقتصاد فرهنگ و ظرفیت‌های صنایع فرهنگی و فناوری نرم در تولید ناخالص داخلی را جدی بگیریم و باور کنیم که می‌توان به جای فرصت‌سوزی، ثروت‌سازی کرد. اما واقعیت این است که در مرحله نخست تبلیغات نامزدهای ریاست جمهوری از این مهم غفلت شد و بیم آن می‌رود در برنامه 2 نامزد رقیب همدیگر یعنی مسعود پزشکیان و سعید جلیلی، صنایع فرهنگی و فناوری‌های نرم مورد غفلت قرار گیرد.
به گزارش خبرگزاری سینا، برگزاری نمایشگاه الکامپ ایران در هیاهوی کارزار انتخاباتی هم باعث شده تا نامزدهای دور دوم انتخابات ریاست جمهوری از اهمیت اقتصاد دیجیتال سخن بگویند و وعده دهند که گشایش‌های بزرگی در راه است اما تقلیل دادن فرصت‌ها به حوزه اقتصاد دیجیتال و کم توجهی به پتناسیل‌های اقتصاد و صنایع خلاق و فرهنگی باعث خواهد شد تا ما به جای بازیگری در این حوزه تماشاچی رقابت دیگر کشورها باشیم.
یکی از مهمترین اولویت‌های رئیس جمهور چهاردهم ایران برای رونق صنایع فرهنگی و خلاق و فناوری‌های نرم این است که نگاه دولت آینده نسبت به اقتصاد فرهنگ تغییر کند و به جای تکیه بر سیاست پرهزینه و کم‌اثر یارانه دادن، مسیر را باز کند و اجازه رقابت را بدهد. واقعیت این است که در نتیجه موازی‌کاری و تقسیم وظایف بین وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های متعدد به جای اینکه شاهد یک تغییر محسوس در حوزه صنایع فرهنگی، خلاق و نرم باشیم، نظاره‌گر تضاد ماموریت‌ها و راهکارها و بر باد دادن منابع هستیم.
از این مظنر یکی از ضروری‌ترین و مهمترین اولویت دولت چهاردهم می‌تواند تشکیل وزارتخانه فرهنگ و اقتصاد خلاق باشد و یک نگاه منسجم، واحد و شفاف بر این حوزه حکمفرما باشد؛ چرا که در این صورت ماموریت‌ها مشخص خواهد شد و می‌توان از وزیر اقتصاد خلاق ایران سوال کرد و پاسخ خواست.
اکنون شاهد این هستیم که ماموریت راهبردی حوزه اقتصاد خلاق در درون ساختار دولت دستکم بین 3 وزارتخانه فناوری ارتباطات و اطلاعات، فرهنگ و ارشاد اسلامی و میراث فرهنگی و گردشگری تقسیم شده و بازیگران حوزه اقتصاد و صنایع خلاق دچار یک بلاتکلیفی هستند.
تشکیل یک وزارتخانه جدید، به معنای اضافه کردن یک صندلی به هیات وزیران یا دستکاری ساختار وزارتخانه‌ها و نظایر آن نیست بلکه ابتدا باید شناخت جامع و علمی از ماموریت‌ها و راهبردهای مدنظر اقتصاد خلاق، صنایع فرهنگی و فناوری‌های نرم ایجاد شود و بر اساس آن نسبت به تغییر ریل اقدام کرد.
البته انتقال ماموریت‌های مرتبط با حوزه صنایع فرهنگی و اقتصاد خلاق از یک وزارتخانه به وزارتخانه جدید شاید سخت و پیچیده باشد و به همین سبب انتظار می‌رود برای سامان دادن به وضع موجود و ایجاد یک الگوی مطلوب و حرکت به سمت آن، ضرورت دارد تا سیاست‌گذاران از جمله شورای عالی انقلاب فرهنگی، معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، نهادهای تحقیقاتی و پژوهشی در یک اقدام مشترک نسبت به ترسیم یک نقشه راه جامع اقدام کنند و چشم‌انداز آینده را شفاف سازند.
تجربه نشان داده که موازی‌کاری و تضاد منافع و نگاه‌های بخشی به حوزه اقتصاد خلاق، آسیب‌زا خواهد بود. چه اینکه ما در کشور شاهد این واقعیت تلخ هستیم که به رغم وجود شوراهای عالی در سطوح تصمیم‌گیری کلان، در مقام اجرا به موفقیت چندانی دست نیافته‌ایم.
اینکه وزارت اقتصاد خلاق تشکیل شود یا یک معاونت جدید زیر نظر رئیس جمهور ایجاد شود، یک گزینه پیش روی رئیس جمهور چهاردهم و دولت آینده است اما مهم این است که هر تصمیمی باید به نقش حداقلی و تسهیل‌گری دولت منجر شود و فضا برای رقابت و رونق اقتصاد خلاق و صنایع فرهنگی مساعد‌تر شود.
کافی است نگاهی به تجربه برخی کشورهای موفق در جهان بیاندازیم تا دریابیم که آنها چگونه توانسته‌اند در اقتصاد خلاق پیشرو باشند و ثروت‌سازی کنند و البته تجربه 4 دهه اخیر کشور هم پیش روی ما قرار دارد که به وضوح بیانگر یک غفلت و سهل‌انگاری است. حال آنکه ظرفیت‌های ثروت‌سازی ایران کم‌نظیر است و می‌تواند شاهد ظهور یک اقتصاد متفاوت با گذشته و مبتنی بر نگاه به آینده بود. روز جمعه پیش رو مردم ایران در نهایت تصمیم می‌گیرند که از بین مسعود پزشکیان و سعید جلیلی، یکی را به پاستور بفرستند و اختیار قوه مجریه را بر عهده گیرد و پس از آن این رئیس جمهور آینده است که باید نشان دهد واقعا برنامه دارد و اهل اجراست و دنبال شعار نیست.
