پیشتازی ایران در تولیدات علمی حوزه فناوری شبکه های عصبی
به گزارش سینا از روابط عمومی وزارت علوم به نقل از مؤسسه ISC سید احمد فاضل زاده گفت: هوش مصنوعی به عنوان قلب انقلاب صنعتی چهارم را می‌توان یکی از بزرگ‌ترین اتفاقات در دهه‌های اخیر قلمداد کرد که می‌تواند مزایای زیادی را برای کسب و کارها، صنایع و افراد جامعه داشته باشد. هوش مصنوعــی دانشــی بســیار گســترده و پیچیده است که شاخه های متعددی از جمله رایانش بصری، پردازش زبان طبیعی، یادگیری ماشینی، رباتیک، شبکه های عصبی و سیستم های چند عاملی را در بر می گیرد.
فاضل زاده افزود: در حال حاضر جمهوری اسلامی ایران در زمینه هوش مصنوعی در ابتدای راه قرار دارد و تحولات ناشی از انقلاب صنعتی چهارم چنان که باید در صنعت ایران اتفاق نیفتاده است. در چنین انقلابی، فناوری و شاخه های هوش مصنوعی سهم مهمی در ارزش آفرینی اقتصادی دارند. در بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان برای استقبال از این تغییر بسیار مهم فلسفی، اقتصادی، اجتماعی و مدیریتی سندهای مفصلی در دست تهیه است تا بتوانند در آینده این تحولات سهمی داشته باشند. در کشور ما نیز، اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، در نهصد و یکمین جلسه خود مورخ 30/3/1403، کلیات سند ملی تاسیس سازمان و شورای راهبری هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران را به تصویب رساندند. با تصویب کلیات سند ملی هوش مصنوعی و تأسیس سازمان ملی و تشکیل شورای راهبری هوش مصنوعی از سوی اعضای شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، مقرر شده است که کشور تا افق ۱۴۱۲ با برخورداری از زیست‌بوم هوش مصنوعی پیشرفته و نوآور مبتنی بر اصول و ارزش‌ها، اتکا بر قابلیت‌ها و توانمندی‌های ملی و تعاملات بین‌المللی، در بین کشورهای پیشرو در فناوری‌های هوش مصنوعی دنیا قرار گیرد.
وی گفت: بررسی و تحلیل جایگاه علمی در فناوری و شاخه های هوش مصنوعی در رتبه بندی های معتبر جهانی اهمیت زیادی دارد، اگر چه جمهوری اسلامی ایران در بعضی از شاخه های هوش مصنوعی از لحاظ توسعه فناوری و محصول وضعیت مناسبتری دارد، ولی به دلیل بعضی از محدودیت ها تولیدات علمی کمتری در عرصه بین المللی انتشار یافته است.
جدول شماره 1، رتبه و تعداد تولیدات علمی کشورهای پیشرو جهانی در فناوری و شاخه های هوش مصنوعی در پایگاه وب آو ساینس را در بازه زمانی 20 ساله را نشان می دهد.
همانگونه که در جدول1 نیز مشهود است، امریکا و چین در فناوری و شاخه‌های مختلف هوش مصنوعی از نظر تعداد مدارک علمی منتشر شده در پایگاه وب آو ساینس، رتبه‌های اول و دوم را به خود اختصاص داده‌اند.
براساس داده های پایگاه وب آو ساینس، جمهوری اسلامی ایران در فناوری شبکه های عصبی رتبه ششم جهانی و رتبه اول در بین کشورهای جهان اسلام را به خود اختصاص داده است و در این فناوری نسبت به دیگر کشورهای جهان اسلام عملکرد بهتری داشته است. رتبه جهانی جمهوری اسلامی ایران در فناوری‌های هوش مصنوعی 16؛ رایانش بصری و پردازش زبان طبیعی 25؛ یادگیری ماشینی 17؛ فناوری رباتیک 27 و فناوری سیستمهای چند عاملی 12 می باشد.
جدول شماره 2، رتبه و تعداد تولیدات علمی کشورهای پیشرو اسلامی در فناوری و شاخه های هوش مصنوعی را نشان می دهد.
براساس شکل شماره 1، روند تولیدات علمی فناوری های شبکه های عصبی، یادگیری ماشینی و هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران در دهه گذشته در مقایسه با سایر فناوری های مرتبط با هوش مصنوعی بیشتر صعودی میباشد. با توجه به نتایج به دست آمده از پایگاه وب آو ساینس، در حوزه شبکه های عصبی روند تولیدات علمی صعودی بوده و از 950 مدرک در سال 2014 به 2207 مدرک در سال 2023 رسیده است. در حوزه یادگیری ماشینی، تولیدات علمی از 81 مدرک در سال 2014 به 1656 مدرک در سال 2023 رسیده است. همچنین در حوزه هوش مصنوعی، تولیدات علمی از 98 مدرک در سال 2014 به 647 مدرک در سال 2023 رسیده است.
براساس جدول شماره 3، بیشترین تولیدات علمی در بازه زمانی 20 ساله اسلامی در فناوری و شاخه های هوش مصنوعی را نشان می دهد.
در بخش هوش مصنوعی، مربوط به دانشگاه تهران، دانشگاه تبریز و دانشگاه صنعتی امیرکبیر بوده است. در رایانش بصری و پردازش زبان طبیعی، بیشترین تولیدات علمی مربوط به دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دانشگاه صنعتی شریف؛ در یادگیری ماشینی، دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دانشگاه تربیت مدرس؛ در رباتیک، دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه صنعتی امیرکبیر؛ در شبکه های عصبی، دانشگاه تهران، دانشگاه تبریز و دانشگاه علم و صنعت ایران و در سیستم های چند عاملی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه علم و صنعت ایران و دانشگاه تهران بوده است.
برای اطلاع از متن کامل گزارش “جایگاه جهانی تولیدات علمی جمهوری اسلامی ایران و کشورهای اسلامی: فناوری هوش مصنوعی ” منتشر شده توسط ISC به آدرس https://isc.ac/fa/page/470/ مراجعه فرمایید.
