پزشکی دقیق، فراتر از ابعاد درمانی و اقتصادی از جنبه حکمرانی نیز مورد توجه قرار گیرد

به گزارش سینا از مرکز اطلاع‌رسانی و ارتباطات معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، روح‌الله دهقانی طی سخنانی در این نشست ضمن اشاره به برخی فرصت ها ‌و تهدیدهایی که در مسأله «پزشکی دقیق» یا «پزشکی فرد محور» از نظر اقتصادی و درمانی در کشور و منطقه وجود دارد، گفت: از زمانی که بشر با محتوا و‌ موضوع علم آشنا شد؛ چند دوره یکبار، با امواج‌ فناوری که پارادایم های ما را تغییر می‌دهند، مواجه شدیم؛ قدیم ترها هر صد سال یکبار، بعد ها هر 30 سال یکبار و امروز هر دو تا سه سال یکبار، این امر را شاهد هستیم.

وی، این تغییر پارادایم‌ها را مضاف بر اینکه سبب تحول در بسیاری از مسائل می شود، سبب‌ساز گشایش پنجره فرصت های جدید نیز برشمرد و ادامه داد: بر مبنای افق گشایی‌هایی که فناوری های جدید ایجاد کرده است، موضوعی تحت عنوان «پزشکی دقیق» یا «پزشکی فرد محور» آشکار می‌شود؛ این مهم یکی از موج های فناوری است که از یک‌سو سبب شکست و از سوی دیگر باعث توفیق خواهد شد.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور بیان کرد: بسیار مرسوم است در زمانی‌که یک موضوع جدید وارد جامعه‌ای شود، پذیرش بحث با مقاومت روبرو شود. به علت مقاومت افراد، رشد و شکوفایی در جامعه با تاخیر رخ می‌دهد و دقیقا همین موضوع در جامعه ای که افراد با بحث آشنایی ندارند با سرعت بیشتری شکوفایی پیدا می‌کند.

او، نتیجه این مقاومت‌ها در برابر پذیرش را تغییر دولت و تغییر قدرت بین مردم خواند و ادامه داد: زمانی که پیامبر اسلام (ص) ظهور کردند؛ سخت ترین قومی که پیامبر (ص) را پذیرفتند، یهودیان بودند زیرا آنان صاحب دین و کتاب بودند. در همان زمان، کافرین، دین را راحت تر پذیرفتند. در اقتصاد نیز همین‌طور است؛ بزرگترین کمپانی های تلفن همراه دیرتر از سایر رقبا خود فناوری های جدید تلفن همراه را پذیرفتند و نتیجه این شد که کمپانی های بزرگ تنزل کردند و کمپانی های کوچک پیشرفت چشم‌گیری را تجربه کردند.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور با اشاره به اینکه در موضوع پزشکی نیز این مساله صادق است، تصریح کرد: علت اینکه کشور همسایه ما در زمینه حوزه پزشکی دقیق پیشرفت کرده و تبدیل به هاب منطقه شده، همین است. در جمهوری اسلامی ایران طی پنجاه سال گذشته یک جامعه فرهیخته و دارای اکوسیستم بسیار قوی از پزشکی ساخته ایم که با قدرت حال فعالیت است ولیکن وقتی پارادایم تغییر کند، مراقبت از نوآوری، مقاومت نکردن در مقابل امواج نوآوری و برنامه‌ریزی دقیق یک موضوع بسیار مهم است که باید به آن توجه کرد.

چرا پزشکی دقیق؟

روح الله دهقانی، درخصوص رویکردهای متفاوت صاحب‌نظرانی که درخصوص چرایی حرکت به سمت حوزه پزشکی دقیق به بحث و تبادل نظر می‌پردازند؛ اذعان کرد: از جمله این رویکردها، رویکردهای اقتصادی است؛ بیماری های مزمن مانند سرطان و … که حدود ۶۰ درصد آمار مرگ و میر را به خود اختصاص می‌دهند، بیش از ۴۰ درصد هزینه های درمان را شامل می‌شوند. همچنین رویکرد دیگر این است که مردم این دوره اطلاعات بیشتری تولید می‌کنند، در نتیجه جامعه انتظار دارد صنعت پزشکی تحول جدی‌تری را دنبال کند.

وی در ادامه به یک دلیل پنهان دیگر اشاره کرد و افزود : از نظر من دلیل اصلی این موارد نیست؛ توجه به موضوع پزشکی دقیق فرا اینکه موضوع درمانی و اقتصادی باشد یک موضوع حاکمیتی و‌ حکمرانی است.

«امنیت»، بزرگترین پیشران علم‌ و فناوری در دنیا است

دهقانی ضمن اشاره به موضوع پیشران های علمی و فناوری در سه قرن گذشته اظهار داشت: در ۴۰۰ سال گذشته، پیشران علم و فناوری در دنیا «فرهنگ» بود. دربار پادشاه‌ها یک نهادهایی ایجاد شده بود که از دانشمندان جهت تولید علم، کتاب نویسی و … حمایت می‌کردند در نتیجه آثار علمی منتشر می‌شد و کشورها به فرهنگ خود افتخار می‌کردند.

وی در ادامه به دوران دیگری که علم‌‌ و فناوری تجربه کرده است، پرداخت و افزود :پس از انقلاب صنعتی، محرک و پیشران علم در دنیا «صنعت» شد و صنعت برای بهره برداری بیشتر از طبیعت، محرک تولید علم شد و شروع به سرمایه گذاری در تولید علم و فناوری کرد در نتیجه به عنوان محصول این سرمایه گذاری نیز «ثروت» تولید شد. در دوران جنگ جهانی اول، بزرگترین پیشران علم، صنعت بود ولی وقتی موضوع دفاع و نظام مطرح شد، «نهادهای نظامی و دفاعی» به عنوان پیشران علم شناخته شدند و بزرگترین حامیان و سرمایه‌گذاران توسعه علم در دنیا، مجموعه های نظامی و دفاعی بودند؛ همانطور که شاهد هستیم در بسیاری از پروژه‌های بزرگ ناسا سرمایه گذاری انجام می‌دهند.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، تصریح کرد: در دوران اخیر که ما از فناوری های نوظهوری مانند کوانتوم، علوم شناختی و هوش مصنوعی و … صحبت می‌کنیم، «امنیت» پیشران علم و فناوری است؛ امروز در دنیا نهادهای امنیتی، علم و فناوری را تحریک می‌کنند و در نهایت تمام فناوری های جدید، بزرگترین رویکردشان همین است. همچنین مهم‌ترین مسأله‌ای که هر جامعه بشری در بین خود دارد «امنیت» است.

او ضمن اشاره به ایجاد زیست بوم مناسب برای توسعه بحث مهندسی و پزشکی دقیق؛ تاکید کرد: موتور محرک اصلی، نظام حاکمیت و امنیت است که اجبار می‌کند برای حفظ امنیت از همه وجوه به مسأله پزشکی فرد محور و پزشکی دقیق توجه ویژه ای شود.

ضرورت سرمایه‌گذاری حاکمیت در حوزه پزشکی دقیق

وی ضمن اشاره به تغییر ساختاری ستاد‌های معاونت علمی و فناوری، عنوان کرد: تفکیک ستادهای معاونت به ستادهای رو به آینده، تحت عنوان توسعه فناوری و ستادهای رو به گذشته یا استفاده از فناوری، تحت عنوان توسعه اقتصاد دانش‌بنیان که در دو سال گذشته اتفاق افتاد ، ماحاصل همین رویکرد ها است. همچنین علت ارتقای ماموریت و عنوان ستاد زیست فناوری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ‌ریاست‌جمهوری به ستاد زیست مهندسی و پزشکی دقیق، به این منظور بود که مسئله مضاف بر اینکه در لایه درمان و دارو جدی پیگیری می‌شود، لزوم توجه نظام حاکمیتی و سرمایه گذاری جدی در آن از یاد نرود.
دهقانی ضمن تاکید بر لزوم توجه حوزه آموزش به بحث پزشکی دقیق، گفت: اگر قرار است اتفاقی بیافتد همین الان باید در متون درسی، کتاب‌های دانشگاهی و فرآیندهای آموزشی مسائل، مفاهیم، خواسته‌ها و موضوعات حوزه بسیار جدی دنبال شود؛ مجموعه‌های مسئول باید پیگیر موضوع یادگیری باشند تا موارد آموزشی از یاد نرود.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس جمهور در پایان ضمن تاکید بر اینکه، امروز باید به مسأله نظام سلامت پزشکی دقیق فکر کرد؛ افزود: نظام پزشکی سنتی، بازیگران مختص به خود را دارد؛ حال در نظام سلامت پزشکی دقیق، بازیگران عوض شده و بازیگران جدیدی معرفی خواهند شد در نتیجه از همین الان باید به ذینفعان فکر کرد؛ درغیر این‌صورت ممکن است زمانی که به لزوم آن پی ببریم بسترها و ساختارهای فرهنگی و  آمادگی انسانی مورد نیاز، ایجاد نشده باشد.