روح الله دهقانی‌
دانش‌بنیان‌های مردم‌نهاد برپا می‌شوند

به گزارش سینا از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، نشست خبری دور دوم نماشگاه ملی آبادیران، امروز 19 خرداد ماه با سخنرانی دکتر روح الله دهقانی در جمع اهالی رسانه در محل معاونت علمی برگزار شد.

دهقانی گفت: یکی از اهدافی که در نسل چهارم معاونت علمی دنبال می‌شد و در دستور کار رئیس جمهور شهید هم بود، حرکت جدی هدفمندانه به سمت اقتصاد دانش بنیان بود و این موضوع در عنوان رسمی معاونت علمی هم اضافه شد.

وی ادامه داد: در همه جای دنیا اگر قرار باشد حرکتی با انرژی و به شکلی پایدار رقم بخورد از همکاری و مشارکت مردم بهره گرفته می شود و این مهم در چند دهه گذشته در کشور‌های توسعه یافته به یک ادبیات رایج بدل شده است.

 به گفته دهقانی، این رسالت در دنیا به همت نهادهای ترویج علم عملیاتی می شود و ایجاد بنیاد ملی علم ایران در سال گذشته ناظر به همین دغدغه است و در واقع نهادهای ترویجی در دنیا کار می کنند تا مردم با حوزه‌های بسیار پیشرفته علوم آشنا شوند.

وی با بیان اینکه اگر حرکت های مردمی با پیشرفت های علمی و فناوری همراه شود، اتفاق بزرگی خواهد افتاد، اظهار داشت: حضور مردم در میدان زیست بوم علم و فناوری باعث می شود تا حس کنند، حامی توسعه فناوری در کشور هستند و در طرف دیگر هم حاکمیت با پشتوانه محکم تری در عرصه های بین المللی از گفتمان علم و فناوری ظاهر می شود.

دهقانی  با اشاره به اینکه «مردم» بازیگر اصلی در اقتصاد هستند  و تا مردم به میدان نیایند، اقتصاد شکل نمی گیرد، افزود: علم و اقتصاد به تنهایی به جای اقتصاد، طبقه می سازد و به شکاف طبقاتی منجر خواهد شد و پرسشی که در این فضا مطرح می شود این است که چطور فناوری به جامعه تسری دهیم که طی آن مردم هم از نوآوری بهره مند شوند. از جمله پیشنهادهایی که برای تحقق این مهم ارائه می شود، «نوآوری اجتماعی» است.

وی ادامه داد: در کشور ما گفتمان جنبش نرم افزاری، العلم سلطان و …. توسط مقام معظم رهبری هدفگذاری شده است و در نتیجه آن، امروز ما از 10 هزار شرکت دانش بنیان، دو هزار شرکت خلاق و 80 صندوق غیردولتی پژوهش فناوری، شتاب دهنده ها، مراکز نوآوری، هم آفرینی، شبکه آزمایشگاهی و … برخوردار هستیم.

به گفته او، برنامه ملی آبادیران سال گذشته با این هدف (بهره مندی مردم از زیست بوم علم و فناوری)  ساخته شد تا مردم را هم از زیست بوم علم و فناوری منتفع کند و دستاوردهای این حوزه را در زندگی مردم حتی در سطح روستاها تسری دهیم و در این راستا از سال گذشته اقدامات بسیاری از سوی دبیرخانه این برنامه انجام شده است و ارتباطات متعددی با مجموعه های جهادی و مردمی رقم خورده است. امسال برای دومین سال است که می کوشیم این دستاوردهای یکساله و بهمرسانی ها را در یک نماشگاه 4 ساله به نمایش بگذاریم.

رئیس بنیاد ملی نخبگان همچنین تصریح کرد: اگر حمایت رسانه ملی، رسانه های فضای مجازی و خبرگزاری ها نبود، برنامه دیده نشده و موفقیت بالای 80 درصد محقق نمی شد. به جرات می توان گفت که پارسال برنامه‌ای پربازدیدتر و پربیننده تر از آبادیران نداشتیم.

دهقانی با بیان اینکه معاونت علمی تا به امروز از دو شان هویتی برخوردار بوده است، اظهار داشت: نخست، شرکت های دانش بنیان هستند در این بخش خصوصی بودن شرکت، گردش مالی مشخص، شان فناورانه  و تیم متخصص و نخبگانی از ضرورت ها است اما شان هویتی دوم معاونت شرکت های خلاق هستند که در حوزه های علوم انسانی و هنر فعالیت داشته و آنها هم باید خصوصی بوده و از تیم تخصصی، نخبگانی و نوآوری های هنر و علوم انسانی برخوردار بودند.

اما شان سوم هویتی ای که دهقانی در این نشست خبری کوشید به تبیین بگذارد، مجموعه های دانش بنیان مردم نهاد بودند و وی در توضیح این شق سوم هویتی اظهار داشت: از دو سال گذشته یک اندیشه ای وجود داشت که چطوری نوآوری را مردمی کنیم؛ بدین معنا که ماهیت تعاونی داشته باشند و مردم صرفا مصرف کننده کالای آنها نباشند؛ به تعبیری چگونه می  توان مردم را به میدان بازار اقتصاد دانش بنیان آورد.

وی در این راستا توضیح داد: امسال در دور دوم نمایشگاه آبادیران قرار است از این شق سوم هویتی رونمایی شود. در نتیجه شکل گیری مجموعه های مردم نهاد و تلفیق جریان علم و فناوری با حضور مردم اتفاقات شگرفی رخ خواهد داد و طی آن هم مردم از این اتفاقات و برکلات بهره مند می شوند و هم نخبگان با درد ها و مشکلات مردم آشنا می شوند، تعهد و  مسئولیت اجتماعی بیشتری را احساس خواهند کرد و نفس این تاثیرگذاری اتفاقا به موضوع نگهداشت نخبگان هم کمک خواهد کرد.

معاون علمی رئیس جمهور همچنین ابراز امیداوری کرد که نمایشگاه ملی آبادیران در دور دوم گام بلندی به سمت ایران آباد، پیشرفته و پیشرو در منطقه و جهان بردارد.

دهقانی در بخش پرسش و پاسخ هم در خصوص فلسفه کار معاونت در برنامه ملی آبادیران توضیح داد: فلسفه کار ما قرارگاهی است. در کشور بیش از 30 نهاد وجود دارد، ولی با هم هماهنگ نیستند و مساله ما در برنامه آبادیران این است که این مجموعه را در قالب یک بردار بیاوریم.

وی ادامه داد: هدف ما از تعریف مجموعه های مردم نهاد این نیست که مردم را به سمت یک نوآوری فناورانه حرکت دهیم، بلکه می کوشیم با ایجاد سکوهای کسب و کار کاملا فناورانه و نوآورانه عرصه و زمینه را برای فعالیت و بازیگری مردم در این سکوها فراهم کنیم؛ مردم در آنها سرمایه گذاری و بازیگری کرده و از سود آنها بهره مند شوند.

دهقانی در خصوص تفاوت مجموعه های مردم نهاد با شرکت‌های دانش بنیان و خلاق افزود: سهام دار شرکت های دانش بنیان و خلاق اغلب از طبقه مشخصی از نخبگان هستند اما در مجموعه های مردم نهاد ما حضور همه مردم را در مجموعه شاهد هستیم.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، همچنین در پاسخ به یکی دیگر از خبرنگاران در خصوص سهم بخش علوم انسانی و هنر در این مجموعه های مردم نهاد توضیح داد: نوآوری در سه حوزه قابل تقسیم بندی است؛ نخست حوزه های فنی و مهندسی، دوم پزشکی و سوم علوم انسانی است.

وی ادامه داد: تا به امروز تمرکز در معاونت علمی بیشتر ناظر به دو حوزه فنی و مهندسی و پزشکی بوده است چون حل این مسائل با سرعت و سهولت بیشتری انجام می شود اما در حوزه های علوم انسانی بعضا برخی از مسائل  بعد از گذشت 50 سال همچنان بی نتیجه و لاینحل باقی مانده است.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در خصوص نوع نگاه این معاونت به حوزه علوم انسانی اظهار داشت: ما از حوزه های علوم انسانی توقع تشکیل شرکت یا ارائه محصول را نداریم حتی از این فضا بحث های تجاری سازی و کاربردی سازی را هم دنبال نمی کنیم. نگاه ما و حمایت ما از این حوزه از فناوری به حوزه های علوم انسانی و اجتماعی تاثیرگذار معطوف می شود و تاثیرگذاری آنها در متن و بطن جامعه را طلب می کنیم.

با این حال، دهقانی در پایان خاطرنشان کرد: در هیچ سالی در ادوار گذشته معاونت علمی به اندازه سال گذشته از نوآوری های حوزه علوم انسانی و دانشگاه های این حوزه حمایت صورت نگرفته است و بیش از 10 درصد از کل منابع معاونت علمی به حوزه تاثیرگذاری علوم انسانی اختصاص دارد.

گفتنی است برنامه ملی «آبادیران» با شعار «نوآوری برای آبادانی» در دوره چهارم معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان طراحی شده است. این برنامه با هدف پیشرفت و آبادانی کشور به دنبال «رفع چالش های مناطق محروم و روستایی»، «ایجاد اشتغال پایدار» و «توسعه زنجیره ارزش ظرفیت‌های بومی مناطق کمتر برخوردار» با استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان، خلاق و فناور و سایر ارکان زیست بوم نوآوری و فناوری است.

در برنامه ملی آبادیران همه نهادهای دولتی و غیر دولتی فعال در آبادانی و پیشرفت ایران همچون بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره)، کمیته امداد امام خمینی (ره)  و … به دنبال توانمندسازی و ارتقای مناطق کمتر برخوردار با استفاده از دانش، فناوری و نوآوری خواهند بود.

در همین راستا معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان قصد دارد، «دومین دوره نمایشگاه ملی آبادیران» را از تاریخ 22 تا 25 خرداد ماه در محل مصلی امام خمینی(ره) برگزار کند. این نمایشگاه در پنج بخش مسکن و زیرساخت‌های توسعه روستا، کشاورزی، دام‌پروری و شیلات، سلامت بهداشت و توان‌بخشی، اشتغال کوچک مقیاس و صنایع نرم و آموزشی برگزار خواهد شد.