آرزو سازگار: یک سال دیگر مهلت تحقق اهداف 20 ساله سند چشم‌انداز نظام به پایان می‌رسد و اکنون روشن شده که دیگر کشورها هم متوقف نشده‌اند و با سرعت در حال سبقت گرفتن از همدیگر هستند. یکی از جدی‌ترین رقیب ایران در دنیای نوآوری می‌تواند کشور ترکیه باشد چرا که دولت رجب طیب اردوغان در یک رویای بلندپروازانه دنبال این است که ترکیه به مرکزی برای نوآوری جهان تبدیل شود.
به گزارش خبرگزاری سینا، برای اینکه از دیگر کشورها عقب نمانیم نه تنها باید سرعت پیشرفت خود را در دنیای فناوری و نوآوری افزایش دهیم، بلکه باید حواسمان به دیگر کشورها هم باشد و رفتار آنها را رصد کنیم. ترکیه به کدام سو می‌رود؟ این یکی از مهمترین سوالهای پیش روی سیاست‌گزاران و تصمیم‌سازان عرصه نوآوری و استارتاپی و اقتصاد دیجیتال خواهد بود چرا که میزان سرمایه‌گذاری انجام شده در این کشور قابل توجه است و موقعیت و جایگاه استراتژیک این کشور همسایه ایران هم به واسطه قرار گرفتن بین 2 قاره آسیا و اروپا را هم نباید از نظر دور داشت.
به تازگی در نمایشگاه مهم بین‌المللی استارتاپ و فناوری پاریس 2024 میلادی، بوراک داگلی اوغلو، رئیس دفتر سرمایه‌گذاری ریاست جمهوری ترکیه به صراحت اعلام کرد: هدف دولت ترکیه تبدیل این کشور به مرکزی برای نوآوری و سرمایه‌گذاری در جهان است.
رمزگشایی صحبت‌های این مقام دولت ترکیه بستگی دارد به اینکه آنها روی چه حوزه‌های سرمایه‌گذاری خاص انجام می‌دهند؟ سرمایه‌گذاری‌ها روی هوش مصنوعی، بازی‌های آنلاین، یادگیری ماشینی، فین‌تک و تجارت الکترونیک در سال‌های اخیر شدت گرفته است.
ترکیه؛ ستاره نوظهور تکنولوژی اروپا
چند قبل بود که روزنامه فاینشنال تایمز در گزارش از ترکیه به عنوان ستاره تکنولوژی اروپا نام برد. آیا این عنوان واقعی است؟ به ویژگی‌های جمعیتی ترکیه نگاه کنید: 77 درصد از جمعیت شهری این کشور به طور متوسط 33 سال سن دارند. نسلی به شدن علاقه‌مند به فناوری به ویژه اینکه 7 میلیون دانشجو در این کشور درس می‌خوانند و یک میلیون هم از دانشگاه فارغ‌التحصیل شده‌اند که همین جمعیت جوان و تحصیل‌کرده یکی از گزینه‌های جذاب برای جذب در اروپا، خاورمیانه و شمال آفریقا به شمار می‌آید. افزون بر اینکه حضور جوانان ترکیه علاقه زیادی به حضور در شبکه‌های اجتماعی دارند. آمارهای رسمی نشان می‌دهد که ترکیه با 153.6 میلیون حساب کاربری در رتبه دوم استفاده از اینستاگرام در جهان را به خود اختصاص داده، افزون بر اینکه رتبه چهارم جهانی در شبکه اجتماعی ایکس یا همان توئیتر و رتبه نهم در تیک تاک و یازدهم در یوتیوب به کاربران ترکیه اختصاص دارد.
فرصت‌سازی استارتاپی ترکیه از کرونا
امروزه اثبات شده که شیوع ویروس کرونا و همه‌گیری کووید 19 در جهان هرچند خسارت سنگینی برای دنیا به ارث گذاشت اما نمی‌توان انکار کرد تا که بسیاری از کشورها از این تهدید جهانی، فرصت‌سازی کردن و بیشترین نفع را می‌توان در سرعت رشد نوآوری‌ها و استارتاپها مشاهد کرد. ترکیه هم از این قاعده مستثنی نبود و این دوران کرونا میزان سرمایه‌گذاری شرکت‌های فناور ترکیه به نحو قابل ملاحظه‌ای جهش کرد و این سرمایه‌گذاری بیشتر روی تجارت الکترونیک، فین‌تک، خدمات دیجیتال، بازی‌های آنلاین و موبایلی نمود بیشتر داشت.
از جمله نهادهای فعال در توسعه استارتاپها به ویژه در حوزه تامین مالی و کمک‌های مالی و حمایتی می‌توان به نهادهایی چون TÜBİTAK و KOSGEB اشاره کرد و از آنها به عنوان حامیان جدی زیست بوم استارتاپی ترکیه یاد می‌شود. بر اساس آخرین آمارها، در سه ماهه سوم سال 2023 میلادی، ترکیه تغییرات قانونی در حوزه اقتصاد پلتفرمی را شروع کرد و مصداق آن را می‌توان شکل‌گیری پلتفرم‌هایی بود که به تامین مالی مبتنی بر سهام منجر شد که همین اتفاق باعث شد تا این کشور رتبه چهارم اروپا را در حوزه سرمایه‌گذاری در مرحله اولیه استارتاپها به خواهد اختصاص داده است.
ازدواج بازیگران محلی و بین‌المللی ترکیه
یکی از نتایج ملموس در زیست‌بوم فناوری و نوآوری ترکیه می‌توان به طیف وسیعی از بازیگران و ازدواج بین بازیگران محلی و بین‌المللی اشاره کرد. این تجربه نشان می‌دهد که حضور استارتاپ‌های ترکیه و رقبای بین‌المللی باعث شده تا هم محیط استارتاپی این کشور با ثبات و هم نوآورتر شود. البته که مقامات این کشور نقش و سهمی را در سیاست‌گذاری ترسیم کرده‌اند که شامل موارد زیر می‌شود:
- بازیگران محلی: شرکت‌ها و بانک‌های ترکیه‌ای با نفوذ قابل توجه در ترکیه و منطقه که چندسالی است در بخش فناوری حضور داشته و از مزیت «اولین اقدام‌کننده» برخوردار هستند.
- بازیگران بین‌المللی: شرکت‌های فناوری و سرمایه‌گذارانی که برای مدت قابل توجهی در ترکیه و سایر حوزه‌های مربوطه حضور داشته و دارند
- تازه‌واردها: تعدادی از شرکت‌های استارت‌آپی پیشرو که از ترکیه ظهور کرده‌اند و برخی از آنها با استفاده از نیروی انسانی جوان، شروع به گسترش جهانی کرده‌اند.
تارنمای استارتاپ بی‌لینک در گزارش سال 2024 میلادی اعلام کرد که ترکیه با 5 شهر استارتاپی در بین 1000 شهر برتر دنیا قرار دارد و یکی از بهترین کشورها برای راه اندازی استارتاپ به حساب می‌آید و زیست‌بوم استارتاپی ترکیه را در جایگاه هفتم بین کشورهای اروپای شرقی و 40 دنیا جا خوش کرده است.
ادامه دارد…