یافته هایی عجیب درباره سوخت و ساز بدن
بر اساس یک نگاه سنتی و تقریبا پذیرفته شده در میان عموم مردم، افرادی که همواره ورزش می کنند یا تحرک بدنی خوبی دارند نسبت به سایر افرادی که تحرک بدنی کمتری دارند بیشتر چربی می سوزانند. اما مطالعات علمی نشان می دهد انسانهای قبیله نشینی که عموما زندگی سخت و همراه با فعالیتهای فیزیکی مستمر دارند همان میزان چربی سوزی در بدنشان دارند که سایر انسانهای ساکن در جوامع شهری و بهره مند از فناوریهای پیشرفته دارند. این یافته جدید پرسشهای زیادی را درخصوص تکامل مغز و سایر عملکردهای انرژی بر در بدن انسان ایجاد کرده است. بررسیهای دقیق نشان می دهد موتور سوخت و ساز در انسانها به گونه ای تکامل یافته که پاسخگوی نیازهای انرژیک باشند.
محققانی که به مقوله بوم شناسی انسانی علاقمند هستند معمولا بر مصرف انرژی متمرکز می شوند زیرا به خوبی از این واقعیت آگاه هستند که انرژی مبنای تمامی فرآیندها در زیست شناسی است. محققان با مطالعه دقیق درخصوص سوخت و ساز در گونه های مختلفی جانوری به اطلاعات ارزشمندی درباره آنها دست می یابند. با این حال صحبت درباره سوخت و ساز در انسانها و مقایسه نتایج به دست آمده از انسانهای امروزی با آنهایی که در گذشته های دور زندگی می کرده اند کار ساده ای نیست. انسانهای نخستین و نسلهای بعدی آنها که طی یک بازه زمانی دو میلیون ساله می زیسته اند در دل طبیعت وحشی زندگی می کرده اند. عصر کشاورزی هم تنها به 10 هزار سال گذشته محدود می شود و صحبت درباره شهرهای صنعتی و انسانهایی که زندگی شان با فناوریهای مدرن گره خورده فقط به چند نسل گذشته از انسانها مربوط می شود. به همین دلیل محققان توجه ویژه ای به آخرین قبایل انسانی ساکن در زمین دارند تا از این طریق بتوانند روند تکاملی زندگی آنها را مورد بررسی قرار دهند.
مقایسه سوخت و ساز انسانهای امروزی با انسانهای قبیله نشین ساکن در گذشته های دور برای محققان جالب توجه است. آنها از مدتها پیش به این باور رسیده بودند که اجداد انسانهای امروزی در مقایسه با انسانهای امروزی کالری بیشتری می سوزانند. زمانی که به نحوه زندگی روزمره یکی از آخرین قبایل انسانی ساکن در زمین یعنی Hadza دقت می کنیم تصورکردن چیزی به جز این غیرممکن به نظر می رسد. دقیقا با توجه به همین مشاهدات است که بسیاری از کارشناسان امور بهداشتی، افزایش چاقی در بسیاری از جوامع امروزی را نتیجه کم تحرکی انسانها می دانند. به باور آنها، انسانهای امروزی تحرک کمتری دارند و در نتیجه کالری کمتری می سوزانند که به دنبال آن، کالری های از بین نرفته در بدن افراد به شکل چربی انباشه می شوند و این یعنی اضافه وزن و در ادامه «چاقی». اما نتیجه آزمایشاتی که بر روی نمونه ادرار ساکنان این قبیله با هدف بررسی سوخت و ساز بدن آنها صورت گرفت برای محققان حاوی نکات جالب توجهی بود. آنها دریافتند که نرخ سوخت و ساز در انسانهای قبیله نشینی که زندگی همراه با فعالیتهای شدید فیزیکی دارند با سایر انسانهای امروزی برابری می کند. در واقع مردان قبیله Hadza روزانه 2600 کالری می سوزانند. این رقم برای زنان قبیله هم درحدود 1900 کالری است و جالب اینکه این ارقام مشابه افراد بزرگسال ساکن در آمریکا و اروپا است. حالا این پرسش مطرح می شود که چطور امکانپذیر است؟
مطالعات زیادی در سالهای اخیر انجام شده اما نتایج آنها تقریبا یکسان بوده است: به طور کلی سوخت و ساز بدن انسانهایی که در جوامع امروزی کمتر پیشرفته زندگی می کنند و معمولا فعالیتهای فیزیکی بیشتری دارند با انسانهایی که در سرزمینهای پیشرفته و به اصطلاح مدرن و گره خورده با فناوریهای نوین زندگی می کنند مشابهت دارد. به بیان دیگر وجود تفاوت در حجم فعالیتهای روزمره نمی تواند دلیلی بر متفاوت بودن سطح سوخت و ساز در بدن انسانهای ساکن در جوامع مختلف باشد.
بررسیهای بیشتر محققان حاوی نکات جالب توجه دیگری هم بوده است. آنها دریافته اند یکسان بودن سوخت و ساز تنها به انسانها محدود نمی شود و در سایر گروههای جانوری نظیر میمونها هم چنین وضعیتی حاکم است. محققان با مقایسه داده های مربوط به سوخت و ساز بدن میمونهای ساکن در محیط آزمایشگاهی و آنهایی که زندگی آزادی دارند به این نتیجه رسیدند که سطح سوخت و ساز در میان آنها یکی است. محققان استرالیایی این بررسی جالب توجه را در سال 2013 و بر روی کانگروها و گوسفندها در محیطهای مختلف انجام داده و به همین نتایج دست یافتند. چینی ها هم در سال 2015 با انجام این آزمایش بر روی پانداهای ساکن در باغ وحش و طبیعت به نتایج مشابهی رسیدند.
مترجم : مهدی پیرگزی
No tags for this post.
