پنجره دانشگاه‌های ایران که روی جامعه اطلاعاتی جهان باز شد
به گزارش سیناپرس از روابط عمومی وزارت علوم، آبان ۱۴۰۱ بود که کمیته توسعه دولت الکترونیک و هوشمندسازی وزارت علوم ایجاد پنجره واحد خدمات دانشگاهی را تصویب کرد و قرار شد تمام دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی تابع خدمات الکترونیکی خود را از طریق اتصال به این پنجره به متقاضیان ارائه کنند.
همچنین بر این اساس پیش از این نیز وزارت علوم، تحقیقات و فناوری «پنجره خدمات هوشمند وزارت عتف» را ایجاد کرده و آن را به «پنجره ملی دولت هوشمند» متصل کرده است که سازمان‌های تابعه این وزارتخانه اعم از سازمان سنجش آموزش کشور، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات، موزه علم و فناوری، سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی، موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، صندوق رفاه دانشجویان، سازمان امور دانشجویان، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی، مرکز نشر دانشگاهی به این پنجره متصل شده‌اند یا در حال اتصال هستند.
اما خرداد ۱۴۰۲ بود که مدیرکل فناوری اطلاعات و امنیت فضای مجازی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در دومین نشست مدیران فناوری اطلاعات ستاد و سازمان‌های تابعه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تاکید کرد: مهم‌ترین شاخص ارزیابی در دهمین دوره دولت الکترونیکی، اتصال به پنجره واحد خدمات هوشمند دانشگاهی است. این پنجره طراحی و اجرا شده و دانشگاه‌ها و موسسات تابعه باید به آن بپیوندند.
محمدهادی زاهدی، ضمن تشریح الزامات ابلاغی در خصوص دهمین دوره ارزیابی دولت الکترونیکی، بر تلاش جدی جهت بهبود کیفیت خدمات الکترونیکی و ارائه مستندات دقیق و منطبق بر شاخص‌های ارزیابی از سوی نمایندگان ستاد و سازمان‌های تابعه، تأکید کرد.
اولین خبر از پیوستن دانشگاه‌های مختلف به این پنجره را هم زاهدی در اجلاس روسای دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی و پژوهشی سراسر کشور شهریور گذشته داد و گفت: تا امروز ۱۹۰ دانشگاه و موسسه از جمله دانشگاه های دولتی، با بیش از ۴۴۰ سامانه به پنجره واحد خدمات هوشمند دانشگاهی متصل شده‌اند.
وی ادامه داد: در مجموعه وزارت علوم سه کلان پروژه پنجره واحد خدمات هوشمند دانشگاهی، پایگاه اطلاعات پایه و مدارک تحصیلی و آموزش عالی هوشمند تعریف شده است. دنبال تحقق آموزش هوشمند عالی هستیم. در چند ماه گذشته پنجره واحد خدمات هوشمند دانشگاهی را راه‌اندازی کردیم و با همراهی دانشگاه‌های کشور و اهتمام روسای دانشگاه‌ها و همکاران ما در حوزه مشاوران اطلاعات دانشگاه‌ها و ستاد وزارت علوم، تمامی دانشگاه‌های دولتی به پنجره واحد خدمات هوشمند دانشگاهی متصل شده‌اند تا این خدمت ماندگار در آموزش عالی در دولت مردمی سیزدهم به یادگار بماند.
روند پیوستن دانشگاه‌ها به این پنجره ادامه داشت تا اینکه در آخرین روزهای سال گذشته زاهدی از راهیابی پنجره خدمات هوشمند دانشگاهی به جایزه جامعه جهانی اطلاعاتی (۲۰۲۴ WSIS) خبر داد و خواستار مشارکت حداکثری جامعه دانشگاهی در رأی دادن به این سامانه در مسابقه جهانی شد.
وی گفت: سامانه پنجره واحد خدمات دانشگاهی در جایزه جامعه جهانی اطلاعاتی در کنار دو سامانه دیگر به عنوان نماینده کشور ایران معرفی شده است و در صورت حمایت مناسب جامعه دانشگاهی کشور می تواند به عنوان طرح برگزیده، انتخاب و موجب کسب اعتبار بین‌المللی برای کشور شود.
زاهدی افزود: تاکنون ۴۷۵ سامانه دانشگاهی کشور در زیرمجموعه سامانه پنجره خدمات دانشگاهی وزارت علوم تعریف شده‌اند، در یک سال گذشته یک میلیون و ۱۵۳ هزار کاربر در این سامانه ثبت نام و حداقل یک خدمت از آن دریافت کرده‌اند به طوری که تعداد مراجعه به این سامانه به بیش از ۳۸ میلیون مراجعه رسیده است.
مدیرکل فناوری اطلاعات و امنیت فضای مجازی وزارت علوم از عموم جامعه دانشگاهی کشور دعوت کرد با مراجعه و ثبت‌نام در سایت و رأی به سامانه جامع خدمات دانشگاهی، به این سامانه رای دهند.
اما در نهایت خبر خوش را سخنگوی وزارت علوم داد و در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر) سابق ۲۷ فروردین نوشت: پنجره واحد خدمات هوشمند دانشگاهی وزارت علوم به عنوان یکی از پروژه‌های منتخب (رقابت) اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی WSIS ۲۰۲۴ انتخاب شده است.
برای اطلاع دقیق‌تر از روندی که طی شده، ماهیت جامعه جهانی اطلاعاتی world summit of information society و جایزه آن همچنین دلیل درخشش این دستاورد حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاهی ایران در سطح جهانی با مدیرکل فناوری اطلاعات و امنیت فضای مجازی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفت‌وگو کرده‌ایم.
عمل به قانون برنامه توسعه ششم
محمدهادی زاهدی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا در مورد راه‌اندازی پنجره واحد خدمات دانشگاهی اظهار داشت: براساس قانون بودجه سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ تمام دستگاه‌های موضوع ماده ۲۹ قانون برنامه ششم توسعه مکلف به ایجاد پنجره واحد دستگاه و اتصال آن به پنحره ملی خدمات دولت هوشمند در گام اول و هوشمندسازی خدمات در مراحل بعدی هستند. وزارت علوم در همین راستا و بر اساس یک معماری نوین و متمایز، پنجره واحد خدمات هوشمند دانشگاهی طراحی و پیاده سازی کرد.
مدیرکل آمار، فناوری اطلاعات و امنیت فضای مجازی وزارت علوم ادامه داد: در کمیته توسعه دولت الکترونیکی و هوشمندسازی وزارت علوم تصمیم گرفتیم دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی، پژوهشی و فناوری پنجره واحد دستگاهی خود را به پنجره واحد خدمات هوشمند دانشگاهی متصل کنند و این پنجره دانشگاهی به پنجره ملی خدمات دولت هوشمند متصل باشد.
وی از جمله مزایای این معماری متمایز را یکپارچگی خدمات و تسهیل در ارائه خدمات به ذینفعان اعلام کرد و افزود: با وجود این پنجره قابلیت رصد کیفیت ارائه خدمات به متقاضیان وجود دارد، زیرا به ازای هر خدمت امکان مشارکت الکترونیکی متقاضیان از میزان رضایت خدمت دریافتی پیاده سازی شده است.
یکی دیگر از مزایای این پنجره طراحی و افق بلندمدت برای ایجاد زیست‌بوم خدمات آموزش عالی است و این طراحی در معماری سامانه در نظر گرفته شده که پس از طراحی و پیاده‌سازی پایگاه اطلاعات پایه آموزش عالی در آینده نزدیک به سمت هوشمندسازی کامل خدمات و تحقق آموزش عالی هوشمند قدم برداریم.
استاد دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی یادآور شد: در حال حاضر سه مسیر دسترسی به خدمات دانشگاهی وجود دارد؛ دریافت خدمت از طریق پنجره دستگاه، پنجره واحد خدمات هوشمند دانشگاهی و پنجره ملی خدمات دولت هوشمند. اما با تکمیل و توسعه پنجره واحد خدمات هوشمند دانشگاهی ارائه خدمات صرفا از طریق این پنجره واحد انجام خواهد شد.
رقابت با ۲۰ پروژه از ۱۲ کشور
مدیر کل آمار، فناوری اطلاعات و امنیت فضای مجازی وزارت علوم در خصوص راهیابی پنجره واحد خدمات هوشمند دانشگاهی به مرحله نهایی جایزه جهانی جامعه اطلاعاتی WSIS۲۰۲۴ گفت: رویداد جامعه جهانی اطلاعاتی زیر نظر سازمان ملل متحد از دو دهه قبل با هدف توجه بیشتر جوامع به اهمیت فناوری اطلاعات و ارتباطات شکل گرفته است.
وی بیان کرد: این اجلاس هر ساله با یک شعار و موضوع مشخص برگزار می‌شود و امسال نیز با شعار جوامع اطلاعاتی و دانش‌بنیان برای توسعه پایدار میزبان پروژه‌های پیشران فناوری اطلاعات کشورهای دنیاست.
زاهدی ادامه داد: این رویداد هر سال خط‌مشی‌هایی را تعیین می‌کند و امسال در ۱۱ خط مشی و ۱۸ دسته‌بندی از کشورهای عضو و همه افراد ذی‌نفع در این کشورها شامل دولت‌ها، بخش خصوصی، جمعیت‌های مردم‌نهاد و دانشگاهیان در ماه اکتبر ۲۰۲۳ (مهر و آبان ۱۴۰۲) دعوت کرد تا طرح‌های نوآورانه مرتبط با فناوری اطلاعات خود را ارسال کنند.
به گفته وی ۱۱ خط مشی و رویکرد کلی که امسال دستاوردهای فناورانه در آن پذیرش می‌شوند؛ شامل نقش دولت‌ها و همه ذینفعان در ارتقای فناوری اطلاعات و ارتباطات برای توسعه پایدار در حوزه‌های بهداشت و سلامت؛ تجارت و کسب و کار؛ کشاورزی، دولت الکترونیک، یادگیری الکترونیک، اعتمادسازی و امنیت، علمی، رسانه، تنوع فرهنگی و هویت، ابعاد اخلاقی و همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی است که پروژه پنجره واحد خدمات دانشگاهی در خط مشی علمی در این رویداد جهانی شرکت کرده است.
وی خاطرنشان کرد: در دسته‌بندی علمی ۲۰ پروژه از ۱۲ کشور از جمله ایران، آمریکا، چین، فرانسه، لهستان، مالزی، پاکستان، هند، عربستان، امارات متحده عربی، الجزایر و روسیه ثبت و پذیرش شده‌اند. روند ارائه و ارزیابی پروژه‌ها معمولا به این شکل است که در هر کشور یک نهاد متولی سنجش و ارزیابی اولیه پروژه‌هاست که در ایران وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و سازمان فناوری اطلاعات این مسئولیت را بر عهده دارند. پس از این مرحله، اطلاعات پروژه‌ها در سامانه این رویداد جهانی ثبت می‌شوند و در گام بعد براساس یک سازوکار رای‌گیری، هر فردی از هر کجای دنیا می‌تواند در فرایند رای دهی مشارکت کند.
مدیرکل آمار، فناوری اطلاعات و امنیت فضای مجازی وزارت علوم گفت: در این مرحله از ارزیابی پروژه‌ها و پس از مشارکت عمومی مردم از کل دنیا ۵ پروژه از بین ۲۰ پروژه در حوزه علمی توسط افراد رای دهنده برگزیده شدند که پنجره واحد خدمات هوشمند دانشگاهی به همراه ۴ پروژه دیگر از کشورهای آمریکا، اسپانیا، چین و بحرین به عنوان پروژه‌های منتخب به مرحله نهایی راه یافت.
وی ادامه داد: انتخاب نهایی، توسط هیئت داوری متشکل از نخبگان حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات انجام می‌شود و داوران بر اساس اهداف توسعه پایدار پروژه‌های برتر در هر زیر گروه را انتخاب و معرفی می‌کنند و در روزهای برگزاری اجلاس که از ۲۷ تا ۳۱ ماه مه (۷ تا ۱۱ خرداد ۱۴۰۳) در شهر ژنو برگزار خواهد شد از متولیان این پروژه‌ها تجلیل می‌شود.
دبیر کمیته توسعه دولت الکترونیک و هوشمندسازی وزارت علوم، مقیاس پنجره واحد خدمات دانشگاهی را از دیگر ویژگی‌ها و مزایای این پنجره برشمرد و گفت: تاکنون ۲۳۹ مرکز شامل دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، پارک‌های علم و فناوری و موسسات آموزشی غیردولتی و بیش از ۴۷۰ سامانه دانشگاهی به این پنجره متصل شده‌اند. ثبت اطلاعات و احراز هویت بالای یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از هموطنان در این سامانه دیگر امتیاز این پنجره است.
