خالق عروسک‌های تمام ایرانی
دارا و سارا شکست نخورند؛ مشکل بودجه است

طراح عروسک‌های دارا و سارا گفت: در پروژه تولید عروسک‌های دارا و سارا شاهد شکستی نبودیم و همه مراحل با موفقیت در مقطع زمانی خودش طی شد. فرزانه بابایی افزود: ما برای ادامه کار باید بودجه لازم را داشته باشیم. قیمت‌ها ثبات ندارند و مدام در تغییر است. برای مثال می‌خواهیم به یک شرکت سفارش کار با مواد اولیه درجه یک را بدهیم که به هیچ عنوان بو ندهد، اما قیمت‌ها روز به روز تغییر می‌کند و همین مسئله مانع از انجام کار می‌شود.

به گزارش خبرگزاری سینا، فرزانه بابایی طراح عروسک‌های دارا و سارا با اشاره به عروسک‌های دارا و سارا  در گفتگو با خبرنگار ما: نسل یک از عروسک‌های دارا و سارا در سال ۱۳۷۷ طراحی و بعد تولید شد، بعد از آن نسل دو را داشتیم که ایراداتی داشت و پس از نسل دو، نسل سه عروسک‌ها را تولید کردیم. من نمی‌دانم چرا گاهی صحبت از شکست دارا و سارا می‌شود.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا عروسک‌های دارا و سارا شکست خورد، گفت: خیر. اصلاً شکستی در کار نبود. ما تولید محدودی در سه نسل عروسک‌ها داشتیم، برای مثال نسل سه را تا ۲۵ هزار اجازه تولید داشتیم و به دلیل اینکه خانواده‌ها عروسک دختر بیشتر می‌خریدند، عروسک سارا را کمی بیشتر، اما همه عروسک‌های تولید شده فروخته و تمام شد. شکستی در کار نبود، مسئله این است که دیگر تولید نشد.

بابایی گفت: ما در نسل سوم عروسک‌ها سعی کردیم کار بهتری تولید و ایرادهای کارهای قبلی را اصلاح کنیم برای مثال قرار بود فرم چشم‌ها تغییر کند و یک سری توانایی به عروسک اضافه شود که همه این تغییرات نیز انجام شد. اما تولید با تعداد محدودی صورت گرفت و تمام شد. البته خیلی از افراد با نسل سوم دارا و سارا غریبه بودند، اصلاً تبلیغات و اطلاع رسانی خوبی صورت نگرفت، خانواده‌ها بیشتر عروسک‌ها را در جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها می‌دیدند و اتفاقاً خیلی از آنها استقبال می‌کردند.

وی افزود: دوست داشتیم که باز هم دارا و سارا تولید بشود اما متأسفانه بحث هزینه و اولویت‌ها مانع از این اتفاق شد. وقتی فرد در یک مرکز دولتی کار پروژه‌ای انجام می‌دهد تحت تأثیر اتفاقات آن مرکز قرار دارد، با تغییر مدیریت‌ها سیاست‌های کاری و اولویت‌ها نیز تغییر می‌کند. در مورد کانون هم همیشه اولویت اول کانون فیلم، کتاب و اسباب‌بازی‌هایی بوده که موجب پرورش خلاقیت ذهنی کودکان می‌شود. اسباب‌بازی‌هایی که کودکان را درگیر ساخت و ساز می‌کند. ارائه یک کالای آماده به بچه‌ها هیچ گاه در سیاست‌های کانون نبوده است.

بابایی گفت: البته بعدها در پروژه دارا و سارا به مسئله عروسک هم توجه شد. در ابتدا برای عروسک‌های دارا و سارا لوازم جانبی، پازل، بازی فکری، فیلم، کتاب و قصه‌های متفاوت نیز در نظر گرفته شد. اما متأسفانه این لوازم جانبی انجام نشد و کار در مرحله ساخت عروسک متوقف ماند. این توقف نیز دلایل خاص خود را دارد.

وی افزود: یک سیستم دولتی مانند کانون اهداف متفاوتی دارد و بر اساس اولویت‌بندی خاص خود عمل می‌کند و گاهی هم ممکن است بر اساس سلیقه مدیران پروژه‌ها تغییر کند. همه اهداف کانون در پروژه دارا و سارا خلاصه نمی‌شود، اهداف دیگری هم داشت که آنها هم بسیار مهم، ارزشمند، مفید، ضروری و اولویت‌دار هستند. نمی‌شود تمام کارهای یک اداره بر روی یک عروسک متمرکز بشود.این مسائل باعث شد پروژه دارا و سارا متوقف شود.

وی یادآور شد: اگر یک شخص یا کارخانه‌ای پیدا می‌شد که این پروژه را دست می‌گرفت و از ابتدا شروع کارش با همین پروژه بود شاید امروز ورژن‌های مختلفی از عروسک‌های مختلف داشتیم. ما با چنین شخصی تا به اینجا برخورد نداشتیم، اگر کار به صورت خصوصی انجام می‌شد نه دولتی احتمالاً ادامه پیدا می‌کرد.

بابایی گفت: متأسفانه وقتی یک پروژه به بخش خصوصی واگذار می‌شود آن پروژه مسیر درستی را طی نمی‌کند، اما بخش خصوصی ثابت کرده که پروژه‌های خود را با دلسوزی تمام انجام می‌دهد. چرا که در بخش خصوصی مسئله از طرفی تغییر مدیریت وجود ندارد و از طرف دیگر بحث بازگشت سرمایه اهمیت زیادی دارد.

وی با اشاره به دلایل توقف تولید عروسک‌های دارا و سارا گفت: ما خیلی دوست داریم که این کار دوباره انجام شود، حتی تولیدکننده داخلی هم پیدا کردیم که بدون مشکل می‌توانیم با آنها کار کنیم. اما بحث اصلی امروز ما بحث بودجه است. ما برای ادامه کار باید بودجه لازم را داشته باشیم. قیمت‌ها ثبات ندارند و مدام در تغییر است. برای مثال می‌خواهیم به یک شرکت سفارش کار با مواد اولیه درجه یک را بدهیم که به هیچ عنوان بو ندهد، اما قیمت‌ها روز به روز تغییر می‌کند و همین مسئله مانع از انجام کار می‌شود.

وی افزود: در تولید عروسک و اسباب‌بازی مواد اولیه اهمیت زیادی دارد. وقتی یک اسباب‌بازی بوی پرتقال، شکلات یا هر بوی دیگری می‌دهد به این خاطر است که مواد اولیه‌اش مرغوب نبوده و بوی نفت می‌داده و تولیدکننده برای مخفی کردن بوی نفت از اسانس استفاده کرده است. همین بوی نفت، یا اسانس وقتی در عروسک باشد، به دلیل اینکه کودک عروسک را بغل می‌کند و با آن می‌خوابد ممکن است به ریه کودک آسیب بزند. از این جهت کیفیت برای من بسیار مهم است، از طرفی ما در یک مرکز دولتی کار می‌کنیم و موظف هستیم جنس درجه یک دست مردم بدهیم.

این طراح در پاسخ به این پرسش که آیا امکان تولید عروسک‌ها وجود دارد، گفت: ما که دوست داریم این کار را انجام بدهیم. اما همانطور که گفتم اگر قیمت‌ها تثبیت شود امکان تولید وجود دارد. در حال حاضر شیب قیمت‌ها بسیار تند است و در این شرایط برای ما مقدور نیست. من همین مشکل را درباره عروسک‌های دیگرم هم دارم وقتی با تولیدکننده صحبت می‌کنم، آنها هم علاقه نشان می‌دهند اما قیمت را که محاسبه می‌کنیم بسیار زیاد می‌شود.

وی افزود: معتقدم ما باید کالای تولید شده را صحیح و سالم دست مصرف کننده بدهیم، به همین خاطر نظرم این بود که دستار را در جعبه عروسک بگذاریم تا کودک خودش از آن استفاده کند. همانطور که در فضای واقعی هر خانمی هم لباس بیرون دارد و هم لباس داخل منزل و این لباس‌ها با هم متفاوت است. هر کودکی یا خانواده‌ها اگر بخواهند می‌توانند با سلیقه خودشان برای عروسک لباس بدوزند.

وی ادامه داد: درباره لباس عروسک‌ها هم، ما به خاطر اینکه هزینه‌ها بشکند و قیمت خیلی بالا نرود مجبور بودیم که لباس معمولی با کیفیت معمولی سفارش بدهیم، ما سعی می‌کردیم عروسک‌ها با کیفیت درجه یک و تا حد امکان با نازل‌ترین قیمت تهیه شود. این اتفاق در عروسک‌های نسل سه افتاد. درباره نسل یک نمی‌توانم این را بگویم به این دلیل که اطلاعاتی زیادی درباره آن ندارم، اما تولیدکننده نسل سوم عروسک‌ها را می‌شناسم و می‌دانم که جنس درجه یک با قیمت مناسب در اختیار ما گذاشت.

بابایی با اشاره به ماجرای نسل‌های عروسک دارا وسارا گفت: نسل یک شروع کار ما بود و ما اطلاعات زیادی نداشتیم. از من خواستند عروسک طراحی کنم. من هم طراحی را آغاز کردم. با مدیر تولید آن زمان صحبت می‌کردم درباره عروسک و اینکه هر قسمتش چطور باشد نظر می‌دادند، در نهایت عروسک‌های تپل و بزرگی شدند. از طرفی من سعی داشتم عروسک‌های ظریفی بسازم.

وی ادامه داد: ابتدا قصد ما این بود که در ایران کار کنیم، به دنبال تولیدکننده ایرانی گشتیم و یک نفر را هم پیدا کردیم. نام آن تولیدکننده را نمی‌برم، طرح را که به اشان دادیم بعد از مدتی می‌آمد و با لبخند می‌گفت انگشت‌های عروسک در قالب درنیامد و سوخت. نمی‌توانست کار را دربیاورد. چندین بار عروسک را تغییر دادیم و مناطق ظریفتر را ضخیم کردیم. یادم هست برای تولید عروسک‌های نسل یک شاید تا چهار پنج سال هر ماه یک سر و دست و پا می‌ساختم، به آن آقای تولیدکننده می‌دادم که برود و از روی آن بسازد، ایشان هم نمی‌توانست و هر دفعه می‌گفت درنمی‌آید. برای ما عروسک می‌آورد که نمی‌توانست بایستد، یا اینکه پاهای عروسک کوتاه بلند می‌شد، موی عروسک را هم نمی‌توانست بدوزد. مشکلات بسیار زیادی داشت. در نهایت همان عروسک را به چین سفارش دادیم.

وی افزود: من نسل دو را هم متوجه نشدم که کجا تولید شد و اطلاعات خاصی درباره آن ندارم، اما نسل دو هم مشکلاتی داشت. اما درباره نسل سوم من اطلاعات آن را دارم به این خاطر که در جریان کار قرار گرفتم و می‌دانستم که کجا تولید شده است.

بابایی گفت: بسیار به دنبال تولیدکننده که بتواند کار را انجام دهد، گشتیم اما پیدا نکردیم. آقایی در اصفهان بود که یک زمانی عروسک‌های انگشتی ما را تولید می‌کرد، ایشان را هم پیدا نکردیم. البته خیلی ایراد داشت اما ما امید داشتیم که کار ایشان کمی ترقی پیدا کرده باشد که در نهایت ایشان را پیدا نکردیم. امروز که به تازگی با شرکتی آشنا شدیم و امیدوارم بتوانیم با آنها همکاری کنیم.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان درباره عروسک‌های دارا و سارا کاری می تواند انجام دهد، گفت: کاری که کانون درباره عروسک‌های نسل سه انجام داد این بود که تا جایی که امکان داشت قیمت تمام شده را پایین آورد و به قیمت ۳۳ هزار تومان در آن زمان رساند. آنقدر که من اطلاع داشتم کانون هیچ سودی برای خودش روی عروسک‌ها نکشید، هدف کانون این بود که این عروسک‌ها به دست بچه‌ها برسد و همینطور هم شد.

وی ادامه داد: آن زمان قیمت ۳۳ هزار تومان بسیار عالی بود. اما امروز با تولیدکننده که صحبت می‌کنیم صحبت قیمت ۲۰۰ هزار تومانی است، با قیمت‌های امروز هر عروسک ۲۰۰ هزار تومان درمی‌آید. البته فقط بحث عروسک نیست، هزینه‌های جانبی عروسک مثل لباس، حمل و نقل و سایر موارد هم بر قیمت عروسک اثر می‌گذارد، آن زمان عروسک را از چین می‌آوردند و همین مسئله هزینه مضاعفی نیز تحمیل می‌کرد.

وی افزود: اگر این عروسک‌ها در داخل تولید شود بسیار خوب است. هم از جهت قیمت و هم اینکه من به عنوان طراح می‌توانم بر عملکرد تولید نظارت داشته باشم. اگر در داخل تولید شود، موی درجه یک، رنگ موی خاصی، مدل ابرو و تک تک جزئیاتی که در قرارداد ذکر شود می‌توان در مرحله تولید بر صحت اجرای کار نظارت داشته باشیم و اگر محصول تولیدی مطابق قرارداد نبود عودت دادن آن کاری آسانی است اما اگر می‌خواستیم این نظارت را بر محصول از چین آمده داشته باشیم، کار بسیار مشکلی بود.

وی گفت: در داخل کشور می‌توان در قسمت کنترل کیفی کارخانه یک نفر را جهت نظارت مستقر کرد تا کار قبل از بسته‌بندی مورد ارزیابی قرار بگیرد و محصول نامناسب از خط خارج شود، در حالی که این کار را نمی‌شود با جنس چینی کرد، نمی‌شود ده تا عروسک مشکل‌دار را با هزینه سنگین برگرداند.

بابایی گفت: عروسک‌های آئینی و سنتی همیشه در فرهنگ ما وجود داشته است. خانواده‌ها با کمی موی بز و چند تکه پارچه و چوب عروسک‌های بسیار زیبایی می‌ساختند و برای آنها شخصیت‌پردازی‌های خوبی هم داشتند که بسیار فوق العاده است. این هم شدنی است که مانند گذشته هر خانواده‌ای که می‌تواند عروسک دست‌ساز درست کند. اما بعضی اسباب‌بازی‌ها هستند که برای بچه‌ها لازم هستند و فکر بچه‌ها را در مهندسی، پزشکی و مشاغل مختلف به کار می‌اندازد. بچه‌ها قرار است که آینده را بسازند و آینده را ابتدا با بازی کردن در ذهن خود طراحی و انتخاب می‌کنند. بچه‌ها در هر رده سنی نوع خاصی از اسباب‌بازی را نیاز دارند. اگر بخواهیم نسل آینده را نسلی دانش محور و خلاق تربیت کنیم و کشوری آبادتر و پویاتر داشته باشیم باید به بچه‌ها توجه کنیم. چاره‌ای جز این نداریم.

وی افزود: دارا و سارا هم می‌تواند باشد، اما به هر حال دارا و سارا برند کانون است و در خصوص این محصول مدیرعامل کانون باید تصمیم‌گیری کند.