یوزپلنگ‌ها دارند می‌میرند
متخصصان هشدار می‌دهند برای جلوگیری از انقراض یوزها که سریع‌ترین حیوانات ساکن خشکی هستند، باید اقدام عاجلی صورت بگیرد. محققان تخمین می‌زنند که تنها حدود 7100 عدد از این گربه گریزپا و آسیب‌پذیر در جهان باقی مانده و آن‌ها تنها 9 درصد زیستگاه‌های باستانی‌شان را در اختیار دارند. جمعیت آسیایی بیشتری آسیب را دیده است و تنها تعدادی کمتر از 50 عدد از این زیرگونه در ایران باقی مانده است. اینها بخشی از تحقیقاتی است که توسط انجمن جانورشناسی لندن (ZSL)، و انجمن حافظت ار حیات وحش (WCS) انجام شده است.
تنها در زیمبابوه جمعیت یوزها در مدتی کمی بیشتر از یک دهه تا 85 درصد کاهش یافته است. کاهش چشمگیر جمعیت یوزها باعث شده است تا وضعیت این حیوان در سیاهه سرخ اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت IUCN از آسیب‌پذیر به در خطر انقراض تغییر کند. دکتر « سارا دورانت» از ZSL و WCS و مدیر پروژه برنامه طیف گسترده حفاظت می‌گوید:« این مطالعه قابل توجه‌ترین بررسی وضعیت یوزها تا به امروز است. با توجه به طبیعت پنهانکار این گربه‌ها بسیار سخت است، که از آن‌ها اطلاعاتی به دست بیاوریم. این موضوع باعث شده است تا وضعیت این گربه‌ها نادیده گرفته شود. یافته‌های ما نشان دهنده نیاز به فضای بسیار برای یوزها است، این موضوع را در کنار تهدید‌های پیچیده‌‌ای که این حیوان را تهدید می‌کند قرار دهید تا دریابید، این حیوان بیشتر از تصورات قبلی نسبت به انقراض حساس است».
یوزپلنگ یکی از حیوانات پراکنده جهان است که برای حیات نیاز به فضای بسیاری دارد. بخشی به این دلیل است که 77 درصد زیستگاه این جانور در خارج از مناطق حفاظت شده قرار دارد و این جانور را مخصوصا به حضور انسان بلسیار آسیب‌پذیر می‌کند. دلیل حضور یوز در خارج از مناطق حفاظت شده هم بسیار پیچیده است. معمولا یوزها در بین گوشتخواران رقبای سرسختی مثل پلنگ و شیر دارند. در آفریقا مناطق حفاطت شده با افزایش جمعیت این رقبا منجر شده است، در نتیجه یوزها برای حیات چاره‌ای ندارند تا به حاشیه این مناطق که در آن رقبای گوشتخوارش حضور ندارند پناه ببرند.
حتی در پارک‌های ملی که به خوبی محافظت می‌شوند هم، این حیوانات از شکار طعمه‌هایشان توسط انسان، از دست دادن زیستگاه، قاچاق غیر قانونی اعضای بدنشان و تجارت یوز به عنوان حیوان خانگی رنج می‌برند. این بخشی از نتایج این تحقیق است که در ژورنال Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شده است. در زیمبابوه این فشار تا حدی بوده است که جمعیت حیوان در طول 16 سال گذشته از 1200 تا به 170 عدد کاهش یافته است. محققان به همین دلیل می‌گویند باید رویکرد جدید در حفاظت از این حیوانات به کار گرفته شود که چشم‌اندازی فراتر از مرز‌های حغرافیایی داشته و به استراتژی‌های منطقه‌ای وابسته باشد. این استراتژی به ایجاد انگیزه هم در دولت‌ها و هم جمعیت‌های محلی وابسته است که برای حفاظت از این حیوان و همزیستی مسالمت آمیز با آن اقدام کنند.دکتر « کیم اورتون» از موسسه حفاظت از گربه‌سانان پانترا می‌گوید:« ما در حقیقت فهممان از این‌که یوزها تا چه اندازه به انقراض نزدیک هستند، را به روز رسانی کردیم. نتیجه این مطالعه بسیار فاخر این است که، تنها امنیت مناطق حفاظت شده کافی نیست. ما باید به فراتر از موزاییک مناطق حفاظت شده و حفاظت نشده فکر کنیم. اگر موفق به تغییر نگرش شویم که هیچ، اگرنه یوزها را برای همیشه از دست داده‌ایم».
علی رنجبران / روزنامه نگار علم
No tags for this post.
