شناسایی ماهیت بیماری‌های خودایمنی پس از کوید-۱۹ با «عارضه نادر نابینایی دو طرفه ناگهانی»
دکتر ایمان ادیبی با طرح پژوهشی «نابینایی دو طرفه ناگهانی: عارضه نادر ضایعات غیر اختصاصی دمیلینه شده پس از کوید-۱۹» در آخرین رویداد از نشست‌های واحد ترجمان و تبادل دانش دانشگاه علوم پزشکی اصفهان که با ارائه ۶ طرح پژوهشی پایان یافته مربوط به کووید۱۹ در موج‌های مختلف همه‌گیری؛ برگزار شد؛با بیان این که ردپای کووید با بروز بیماری‌های جدیدی در مغز و نخاع مغز «بیماری‌های خودایمنی» ظاهر شد؛ اعلام کرد: در یک مورد طیف بیماری‌های خود ایمنی پس از کرونا «بصورت بیماری‌های تحلیل برنده بافت مغز» شبیه ام اس و با حمله‌های پشت سرهم را تشخیص دادیم و بعنوان اولین مطالعه ماهیت این طیف از بیماری‌ها در دنیا شناخته شد.
به گزارش سیناپرس از خبرگزاری علم و فناوری از اصفهان، عضو هیات علمی گروه داخلی اعصاب دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان؛ در این نشست که با حضور آقای دکتر احمدی فر مدیر واحد ترجمان و تبادل دانش برگزار شد؛ با تصریح این که این پژوهش معرفی یک مورد از عوارض بیماری کووید19 است که بازتاب زیادی داشته و مقاله آن هم منتشر شد؛ اظهار داشت: بخاطر این که ما همزمان با آن که دنیا داشت سعی می‌کرد که بیماری کرونا ماهیتش را بشناسد پدیده‌هایی در مورد کرونا دیدیم که قبلا ندیده بودیم؛ پدیده‌های جدیدی ایجاد شده بود که اسم نداشتند و ما با این مطالعه موردی کمک کردیم که یکی از طیف بیماری‌ها و دسته بیماری‌ها که داشت خلق و شناسایی و اسم‌گذاری می‌شد که هویت پیدا کند؛ را شناسایی کردیم.
ردپای کووید در بدن در جایی که اصلا ویروس کووید حضور نداشته
دکتر ادیبی ادامه داد: این مورد یک سندرومی بود که سی آر ای یا سندروم التهاب سیستمی و وابسته به بیماری کووید بود یعنی بعد از این که بیماری کووید خوب می‌شود و می‌رود؛ ما یکسری نشانه‌های بیماری‌های خود ایمنی را بعنوان رد پای کووید در بدن می‌بینیم بدون این که ما جایی که داریم ردپای بیماری را می‌بینیم اصلا ویروس کووید حضور داشته و بدون این که اصلا فرد قبل از این که به این بیماری مبتلا بشود مشکلی داشته باشد.
ردپای کووید با بروز بیماری‌های جدیدی در مغز و نخاع «بیماری‌های خودایمنی»
وی در ادامه با تصریح این که در خیلی از سیستم‌های بدن این حالت دیده شد؛ مثلا در بیماری‌های قلبی عروقی دیده شد افزود: سیستم اعصاب مرکزی هم جزو این مواردی بود که ما می‌دیدیم که فرد علیرغم این که ویروس کرونا هیچ کاری به مغز و نخاع ندارد ولی بعد از خوب شدن بیماری ما می‌دیدیم که بیماری‌های جدیدی در مغز و نخاع مغز بروز پیدا می‌کند که از دسته بیماری‌های خودایمنی هست.
طیف بیماری‌های خود ایمنی پس از کرونا « بصورت بیماری‌های تحلیل برنده بافت مغز»
دکتر ادیبی اعلام کرد: این موردی که ما گزارش کردیم نشان دادیم که یک قسمتی از طیف بیماری‌های خود ایمنی پس از کرونا می‌تواند بصورت بیماری‌های تحلیل برنده بافت مغز مشابه یک بیماری ام اس اتفاق می‌افتد ولی با درگیری خیلی شدیدتر و با سرعت پیشرفت خیلی بیشتر.
بیماری خود ایمنی دستگاه اعصاب مرکزی با حمله‌های پشت سر هم
وی توضیح داد: چیزی که در یک مریض ام اس انتظار داریم این است که وقتی غشای میلین شروع به تحلیل می‌کند بصورت حملاتی بیماری اتفاق می‌افتد و از یک حمله تا حمله دیگر ماه‌ها و گاها سال‌ها فاصله می‌افتد؛ اما ما در یکی از بیماران کووید دیدیم که بیماری خود ایمنی دستگاه اعصاب مرکزی به سرعت شروع می‌کند حمله‌ها پشت سر هم؛ بصورتی که طی یک ماه بیمار چند مرتبه دچار بدتر شدن علامت‌ها می‌شود.
عضو هیات علمی گروه داخلی اعصاب دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان؛ اعلام کرد: این موردی که ما گزارش کردیم یک خانم 69 ساله بودند که با تاری دید و بعد با نابینایی کامل مراجعه کرده بودند؛ ابتدا تصور شده بود که یک بیماری دارد که عصب چشم یا خود چشم را درگیر کرده که داشتیم مواردی مشابه این را.
قسمت درک بینایی مغز و راه‌های بینایی دچار التهاب و از بین رفتن میلین شده بود
وی ادامه داد موردی برای ما جالب و البته برای ما و بیمار تاسف برانگیز بود که چشم بیمار و عصب بینایی کاملا سالم بود و قسمت درک بینایی مغز )پرتکس بینایی( و راه‌های بینایی دچار التهاب و از بین رفتن میلین شده بود.
دکتر ادیبی اعلام کرد: به مرور زمان بعد از چند روز این علامت‌ها تشخیصی شد؛ چشم سمت چپ درگیر شد بوده و تاری به سمت نابینایی کامل پیش رفت علیرغم این که بیمار در بیمارستان بستری بود و این بخاطر این بود که ماهیت بیماری اصلا هنوز نامگذاری نشده بود و به حساب چیزهای دیگر گذاشته شده بود.
متخصص مغز و اعصاب اصفهان بیان داشت: وقتی بیمار را دیدیم و تشخیص دادیم و مطالعات و تصویربرداری‌مان نشان داد که همچین اتفاقی در مغز می‌افتد وقتی بود که دست و پای مریض هم درگیر شده بود که ابتدای درگیری دست و پای مریض بود که ما با درمان‌های ضد التهابی خیلی قوی و از داروهای ضد التهاب تزریقی و از تصفیه خون و دیگر داروها استفاده کردیم که نهایتا که سیر بدتر شدن بیمار متوقف شد دیگر ضایعات ام آر آی بیمار گسترش پیدا نکرد و حالت ناتوانی و بی‌حسی دست و پای بیمار برگشت اما با توجه به این که آسیب چند هفته‌ای به غشای بینایی و در حقیقت پرتکس بینایی خورده بود نابینایی باقی ماند.
یک فرمی از بیماری خود ایمنی وابسته به کرونا را گزارش کردیم
وی بیان داشت: چیزی که ما اینجا گزارش کردیم در حقیقت یک فرمی از بیماری خود ایمنی وابسته به کرونا بود که می‌توانست بیانگر یک مکانیسمی در خیلی از بیماری‌های خود ایمنی باشد که آنجا با سرعت اتفاق می‌افتد ولی اینجا ما خیلی سریع داریم می‌بینیم مثل چیزهایی دیگرکه در مورد کرونا بود و نهایتا این که جز مواردی بود که التهاب زیاد شد و در این طیف خیلی نقش داشت و نکته حائز اهمیت این بود که بدون این که ویروس در محل آسیب حاضر باشد اتفاق افتاده.
ادیبی عنوان کرد: در ابتدای کرونا که ما در این مورد از تجارب قبلی استفاده کردیم؛ ولی در ابتدای کرونا شاید سال اول فروردین و اردیبهشت ما بیمار زیادی با مشکلات مغزی و مشکلات حافظه داشتیم که همه مایع مغزی نخاعی و ما دنبال ام آر آی و دنبال اثری از ویروس می‌گشتیم و همه منفی بود؛ یکی دو مورد را هم گزارش کردیم و چندین ماه بعد در دنیا متوجه شدند که خود ویروس اصلا تهاجمی نمی‌کند این شعله‌ور شدن سیستم ایمنی خود بدن هست که شروع می‌کند واکنش‌های کور و گاهی اوقات هم بخاطر شباهت ملکول ویروس در سطح مغز هست که به اشتباه حمله می‌کند و بدون این که ویروس در منطقه آسیب حضور داشته باشد؛ بیماری را داریم.
وی خاطرنشان کرد: این در حد یک مطالعه موردی هست خیلی واقعا نمی‌شود روی آن بعنوان مطالعه وسیع حساب کرد ولی در کنار سایر مطالعات مشابه آن که در دنیا چاپ شدند؛ این یکی از اولین این مطالعات بود که در رابطه این بیماری صحبت می‌کرد و باعث شد این طیف از بیماری‌های وابسته به کرونا هم شناخته شود.
ادیبی اظهار کرد: نکته اساسی این بود که بیماری کرونا حتی برای جامعه پزشکی ناشناخته بود و ما این را می‌بینیم که وقتی بیماری برای جامعه پزشکی ناشناخته است منجر به یکسری نتیجه‌گیری‌ها و اقدامات درمانی است و البته بخاطر اطلاع رسانی نادرست ما یا رسانه‌ها و فرهنگ سلامت غلط ما باعث می‌شود که تشخیص و درمان بیمار به تعلیق بیفتد و این مسئله را ما در مورد بیماری‌های بیشتر شناخته شده هم خیلی زیاد می‌بینیم که مدت‌ها سراغ درمان‌هایی می‌روند که برای ما اثبات شده است که اثری ندارد و زمان طلایی درمان را از دست می‌دهند در مورد بحران‌های سلامت که فرم بیماری برای خود جامعه پزشکی ناشناخته است قطعا اصولی‌ترین کار این است که در اولین اقدام به مراکز تخصصی مراجعه و سیر درمان را کامل کنند.
