امکان ساخت کم هزینه داروی ضدسرطان پستان در کشور فراهم شد
یکی از اصلی‌ترین دلایل مرگ و میر بعد از بیماری‌های قلبی به ویژه در کشورهای صنعتی ابتلا به سرطان است. رایج‌ترین نوع سرطان، سرطان پستان است و تقریباً از هر 10 زن یک نفر این بیماری را در طول زندگی تجربه می‌کند. از این رو معرفی و تولید ترکیبات شیمیایی جدید برای درمان این بیماری از اهمیت بالایی برخوردار است.
به گفته دکتر عبدالرضا حاجی پور، ترکیبات هتروسیکلی بنزایمیدازول‌ها، بنزاکسازول‌ها و بنزوتیازول‌ها از جمله ترکیباتی هستند که به عنوان داروهای ضد سرطان و ضد ایدز کاربرد دارند. اهمیت این طرح نیز در سنتز آسان و ارزان این ترکیبات با استفاده از نانو ذرات کاتالیستی از جنس کبالت و بررسی اثرات و عملکرد این ترکیبات بر اساس مطالعات محاسباتی است.
وی افزود: در فرآیندهای تولید دارو معمولا از کاتالیست‌های هموژن گران قیمت و فرآیندهای تولید چند مرحله‌ای و دشوار استفاده می‌شود اما نانوکاتالیست مورد استفاده در این طرح کارایی بالایی داشته و دارای قابلیت بازیابی مجدد جهت کاربرد در فرآیند تولید دارو است.
این محقق تاکید کرد: نانوکاتالیست پیشنهادی باعث کاهش هزینه تولید (استفاده از کاتالیست فلزی ارزان قیمت)، عدم ایجاد آلودگی زیستی ناشی از استفاده از فلز غیرسمی و حلال‌های غیرفرار شده است ضمن آنکه بازده بالای محصولات مورد نظر بدون ایجاد محصولات جانبی از دیگر مزایای استفاده از این نانوکاتالیست بشمار می‌رود.
حاجی پور به بیان دلیل استفاده از فلز کبالت در ساخت این نانوکاتالیست پرداخت و یادآور شد: فلز کبالت فلزی است که منابع آن به فراوانی وجود داشته و ارزان‌قیمت است. این ماده در مقابل هوا و رطوبت پایدار است و همچنین کارایی کاتالیستی خوبی در واکنش‌های شیمیایی از خود نشان می‌دهد.
به گفته وی در این تحقیقات ترکیبات هتروسیکلی شامل بنزایمیدازول، بنزاکسازول و بنزوتیازول در حضور نانوذرات اکسید کبالت در شرایط سبز و نسبتا ملایم سنتز شدند.
محقق این طرح به نحوه عملکرد ترکیبات دارویی سنتز شده پرداخت و خاطرنشان کرد: گیرنده‌های استروژنی (ER) و آنزیم آروماتاز دو عامل مهم در درمان بیماری سرطان محسوب می‌شوند. به بیان دقیق‌تر، در سرطان‌هایی نظیر سرطان پستان، هورمون درمانی به معنی متوقف کردن تولید استروژن از طریق بلوکه کردن آنزیم آروماتاز و یا استفاده از لیگاندها به‌منظور بلوکه کردن گیرنده‌های استروژنی و متوقف کردن فعالیت آنزیم استروژن و رشد سلولی است.
وی با بیان اینکه مولکول‌هایی که در این پژوهش سنتز شده‌اند، از نظر اندازه، شکل و قطبیت به ترکیبات شناخته شده‌ای که اثرات دارویی آنها بر بافت‌های سلولی سرطانی ثابت شده، شباهت زیادی دارند، ادامه داد: از این‌رو به منظور بررسی اثر ضد استروژنی آنها و معرفی لیگاندهای جدید بالقوه، در ادامه برهمکنش این ترکیبات با گیرنده استروژنی از طریق محاسبات داکینگ مولکولی بررسی‌شد و نتایج مطلوبی به دست آمد.
به گفته وی در حضور این نانو کاتالیست می‌توان داروی ضد سرطان پستان را در شرایطی ساده و با قیمتی مناسب تهیه کرد.دکتر عبدالرضا حاجی پور، دکتر حسین فرخ پور از اعضای هیأت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان و با همکاری زهرا خرسندی و مریم مرتضوی از دانشجویان دکترای شیمی این دانشگاه در انجام این تحقیقات همکاری داشته‌اند و نتایج آن در مجله RSC Advances منتشر شده است.
No tags for this post.
