هنر تذهیب ثبت جهانی شد
هنر تذهیب به عنوان بیست و دومین عنصر میراث فرهنگی ناملموس ایران در هجدهمین نشست کمیته بین‌الدولی پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس یونسکو در بوتسوانا ثبت شد.
به گزارش سیناپرس به نقل از خبرنگار میراث آریا، هنر تذهیب چهارشنبه ۱۵ آذرماه ۱۴۰۲ در سومین روز از هجدهمین نشست کمیته بین الدولی پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس ثبت جهانی شد.
هنر تذهیب مشترک با کشورهای آذربایجان، تاجیکستان، ترکیه و ازبکستان برای ثبت جهانی به یونسکو ارسال شده است.
تذهیب از ریشۀ ذَهَب (به معنی طلا) گرفته شده است. تذهیب را زراندود یا طلاکاری نیز می‌نامند. دلیل این نام‌گذاری استفاده از محلول‌های طلا (سایر رنگ‌ها و محلول‌های براق و درخشان) برای طراحی نقوش تذهیب بوده است. اما لغت تذهیب را در اصطلاح می‌توان به معنی آراستن نیز دانست. چرا که هدف اصلی هنر تذهیب، آراستن صفحات کتاب، قطعات خوشنویسی و حاشیه نقاشی‌ها به ویژه صفحات قرآن کریم است.
این هنر قبل از اسلام نیز رواج داشت و در آن زمان زرنگاری نامیده می‌شد. پس از ظهور اسلام، در ایران برای تزئین قرآن استفاده می‌شد. قرآن های خوشنویسی و تذهیب قرون اولیه اسلامی مشابه نقاشی‌های تزئینی دوره ساسانی است.
تذهیب دارای سبک‌های مختلفی است. از جمله سبک‌های تذهیب می‌توان به سبک سلجوقی (مانوی)، سبک ایلخانی، سبک تیموری، سبک شیراز، سبک صفوی و سبک قاجار اشاره کرد. در عصر صفوی، اصفهان به مرکز هنر تذهیب و خوشنویسی تبدیل شد. در این مرکز با استفاده از رنگ‌های طلایی، لاجوردی، شنجرفی، سبز، زرد و سفید تغییرات زیبایی را در این هنر ایجاد کردند. ابزار آن شامل قلم‌مو، خط کش، پرگار و مهره است.
از ایران ۳ پرونده برای ثبت جهانی در هجدهمین نشست کمیته بین‌الدولی پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس بررسی می‌شود که شامل افطار و مراسم اجتماعی- فرهنگی آن (مشترک با آذربایجان، ترکیه و ازبکستان)، هنر تذهیب (مشترک با آذربایجان، تاجیکستان، ترکیه و ازبکستان) و جشن سده (مشترک با تاجیکستان) است.
هجدهمین نشست کمیته بین دولتی پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس از ۱۳ تا ۱۸ آذرماه ۱۴۰۲ در در شهر کاسان جمهوری بوتسوانا در حال برگزاری است.
