در کمیسیون نوآوری و بهره‌وری اتاق تهران مطرح شد
انتقاد از باندبازی و مانع‌تراشی در برابر ربات ایرانی
اعضای کمیسیون تحول، نوآوری و بهره‌وری اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران با ارزیابی توسعه سریع اقتصاد دیجیتال در دبی، از مانع‌تراشی و باندبازی در برابر کسب و کارهای دیجیتال کشور انتقاد و تاکید کردند: جای تاسف دارد که در ایران به علت‌های مختلف از جمله باندبازی، مافیا یا نادانی جلوی پیشرفت سینا گرفته شده است. سینا خریداران بین‌المللی زیادی دارد اما همواره این پرسش برایشان مطرح است که اگر محصول شما قابلیت خوبی دارد چرا در کشور خودتان مجوز لازم را دريافت نکرده است.
به گزارش سیناپرس، در پنجمین جلسه کمیسیون تحول، نوآوری و بهره‌وری اتاق تهران، ضمن معرفی ربات جراح ایرانی با نام سینا از بوروکراسی طولانی‌مدت تایید این ربات در داخل انتقاد شد که موجب شده است مجوزهای لازم را برای تولید و بهره‌گیری از این ربات را در داخل کشور صادر نشود. همچنین در این نشست، توسعه سریع اقتصاد دیجیتال در دبی و پیشرفت‌های این شهر مورد بررسی قرار گرفت.
در ابتدای جلسه، رئیس هیات مدیره انجمن شرکت‌های رباتیک و مکاترونیک استان تهران، با اشاره به تاریخ تاسیس این انجمن، گفت: در سال ۱۴۰۱ انجمن رباتیک با همت مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت ریاست جمهوری و اتاق بازرگانی تهران تشکیل شد و در این مدت کوتاه نیز توانست به توفیقات قابل توجهی دست پیدا کند؛ تجربه نشان داد که فعالان این حوزه از پیشتازان مهاجرت در ایران هستند از این‌رو انجمن تلاش دارد که روند مهاجرت فعالان صنعت رباتیک را کاهش بدهد.
حذف مشاغل با ورود تکنولوژی‌های جدید
احسان اخوان صراف با برشمردن ضرورت تشکیل انجمن رباتیک در کشور، افزود: بر اساس مطالعه آینده‌پژوهی مکنزی، پیش‌بینی می‌شود که با ورود تکنولوژی‌های جدید حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد مشاغل از بین برود و برای تشریح این موضوع مثال چرتکه و ماشین حساب زده می‌شود که بعد از آمدن ماشین حساب، چرتکه از مدار مصرف خارج شد.
اخوان با تاکید بر رشد منفی جمعیت در ایران، خاطر نشان کرد: در حال حاضر در بسیاری از شهرهای ایران از جمله یزد و تهران با کمبود نیروی انسانی و کاری مواجه هستیم و همین موضوع استفاده از تکنولوژی‌های روز را توجیه پذیر کرده است.
به گفته وی؛ در بازار صنعتی حدود ۹۰ میلیارد دلار از ربات‌ها در فرآیند تولید استفاده می‌شود و پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۳۰ این عدد به ۲۷۰ میلیارد دلار برسد. هم اکنون کره جنوبی بیشترین چگالی استفاده از ربات را در جهان دارد و به ازای هر ۱۰ هزار نیروی انسانی 1000 ربات در این کشور مشغول فعالیت است؛ و در رتبه‌های بعدی کشورهای سنگاپور، ژاپن و آلمان قرار دارند.
دست اندازهای پیش روی ربات سینا
اخوان عملکرد مثبت ربات سینا را نسبت به ربات داوینچی بیشتر دانست و افزود: ۲۵ عملکرد سینا نسبت به داوینچی بیشتر است. جای تاسف دارد که در ایران به علت‌های مختلف از جمله باندبازی، مافیا یا نادانی جلوی پیشرفت سینا گرفته شده است. سینا خریداران بین‌المللی زیادی دارد اما همواره این پرسش برایشان مطرح است که اگر محصول شما قابلیت خوبی دارد چرا در کشور خودتان مجوز لازم را دريافت نکرده است.
اخوان با اشاره به تمایل وزیر سابق بهداشت برای استفاده از ربات‌ها در جراحی، گفت: بعد از مشاهده نمونه ایرانی، وزیر دولت آقای روحانی درخواست واردات چند نمونه از ربات جراحی از آمریکا را مطرح کرد که اعمال تحریم‌ها مانع ورود نمونه‌های مشابه سینا به ایران شد و حتی بعد از ممنوعیت واردات در کمال ناباوری باز هم به سراغ تولید داخلی نیامدند.
وی با اشاره به پروژه جراحی قلب تپنده از سوی ربات سینا، گفت: در جراحی قلب باز در برخی موارد قلب را از مدار خارج می‌کنند و دستگاهی کار گردش خون را انجام می‌دهد و طبق آمار در ۳۰ درصد موارد بیمار باز نمی‌گردد؛ اگر سرمایه لازم در اختیار پژوهشگران سینا قرار بگیرد زودتر از زمانی که پژوهشگران داوینچی ادعا کردند در تهران این پروژه به نتیجه خواهد رسید و ضریب از دست رفتن بیمار در این موقعیت کاهش پیدا خواهد کرد.
نماینده شرکت‌های رباتیک این طرح را لایق حمایت معرفی کرد و ادامه داد: امیدواریم کمیسیون تحول، نوآوری و بهره‌وری اتاق تهران امیدها برای حمایت را پررنگ‌تر کند. از این دست پروژه‌ها در ایران کم نیست و سعی داریم که بستر را برای بلوغ این طرح‌ها فراهم کنیم چرا که چنین طرح‌هایی در تاریکی اقتصاد نوری است که روند مهاجرت را کند می‌کند.
اخوان با اشاره به عدم استقبال از ربات‌ها در داخل کشور، تصریح کرد: تلاش داریم فرهنگ استفاده از ربات در خطوط تولید و اتاق‌های عمل را نهادینه کنیم. باید این صنعت را در کشور گسترش بدهیم و در این مسیر به چتر حمایتی اتاق تهران نیازمند هستیم. یکی از اهداف ما این است که زمينه‌های معرفی جوانان و فعالان این حوزه را فراهم و شرایط را برای ظهور و بلوغ آنها محیا کنیم، از این‌رو در این جلسه از علیرضا میرباقری عضو هیات علمی علوم پزشکی دانشگاه تهران، و مخترع ربات سینا دعوت کردیم تا جزییاتی از طرح ربات سینا به ما ارائه بدهند.
خطای ربات نسبت به انسان پایین‌تر است
علیرضا میرباقری با اشاره به شرایط سخت جراحان از جمله سرپا ماندن‌های طولانی، وجود عفونت‌های خطرناک و استنشاق گازهای بیهوشی در اتاق عمل، گفت: این شرایط بشر را بر آن داشت که از ربات‌ها در اتاق‌های عمل بهره بگیرد از این‌رو مزایا و معایب ربات‌ها را در اتاق‌های عمل برشمردیم و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که ربات‌ها، بشر را از بسیاری از خطرات دور می‌کنند و می‌تواند ضعف‌های انسانی را هم پوشانی کنند.
میرباقری با برشمردن مزیت‌های جراحی با استمداد از ربات‌ها، تصریح کرد: در جراحی با کمک ربات دیگر لازم نیست جوارح بیمار با طول بسیار بریده شود و با برش‌های کوتاه امکان جراحی وجود دارد همچنین ربات‌ها لرزش و خستگی ندارند. اما این نکته را باید در نظر داشت که تصمیم درباره اینکه جراحی چگونه انجام شود را پزشک جراح انجام می‌دهد و اجرای آن به جراح ربات واگذار می‌شود؛ به بیان دیگر سامانه‌های جراحی به این شکل تعبیه شده‌اند که کنسول جراحی در اختیار جراح قرار می‌گیرد و هندل‌ها حرکت دست جراح را دریافت و توسط ربات‌ها اجرا می‌شوند.
وی جراحی از راه دور را یکی دیگر از مزایای بهره‌گیری از ربات‌ها معرفی کرد و افزود: مزایای بهره‌گیری از ربات در جراحی فقط به جراحی از راه دور ختم نمی‌شود هم اکنون در هر ۳۰ ثانیه در دنیا یک جراحی توسط ربات‌ها در حال انجام است این در حالی است که در ایران استفاده از این روش مرسوم و متداول نشده است. همچنین خطای پزشکی جزو عامل‌های مرگ و میر بیماران است که در این روش خطای پزشکی بسیار کم می‌شود. در جراحی‌ها توسط ربات‌ها شکاف‌های بسته ۵ میلمتری را جایگزین شکاف‌های 30 سانتیمتری کردیم.
به گفته عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه تهران؛ در آمریکا اگر بیمارستانی جراحی توسط ربات‌ها نداشته باشد بیماران به آنجا مراجعه نخواهند کرد چرا که بیمه‌ها در این کشور از جراحیّ ربات‌ها به‌دلیل کوتاه شدن مدت بستری بعد از جراحی حمایت می‌کند زیرا در این شیوه مدت زمان بستری شدن بیمار به حداقل می‌رسد.
وی با تشریح عملکرد ربات سینا در فرآیند جراحی، اضافه کرد: اندونزی یکی از اصلی‌ترین مشتریان ربات سینا است و در تهران جراحی توسط ربات در حیوانات با فاصله ۷ کیلومتری انجام شد این در حالی است که در اندونزی جراحی با فاصله ۵۰۰ کیلومتری در حال انجام است و قرار است که پروژه بین شهری را نیز در این کشور انجام بدهیم. فرآیند جراحی از راه دور در بستر اینترنت انجام می‌شود و برای جراحی بین کشوری نیازمند برقراری ارتباطات مخابراتی بین کشوری هستیم که هماهنگی آن دشوار است اما غیرممکن نیست.
میرباقری با برشمردن مزیت‌های سینا نسبت به نمونه مشابه آمریکایی (داوینچی)، گفت: امکان جابه‌جایی تخت جراحی در مدل ربات سینا وجود دارد و ارگان‌ها جابه‌جا می‌شوند و اینگونه جراحی‌های متنوع‌تری می‌توان انجام داد که در مدل آمریکایی این امکان‌ها وجود ندارد.
وی با تاکید بر اینکه هزینه‌های جراحی با ربات سینا به جراح‌های متداول نزدیک است، گفت: در اروپا هزینه ابزارهای مصرفی ربات سینا هزار و ۷۰۰ دلار است و در نقطه مقابل هزینه ربات آمریکایی ۳ هزار و ۸۰۰ دلار است. آمریکا بعد از ۲۰ سال یک دستگاه داوینچی به فروش رسانده است و ربات سینا در ۲ سال اخیر ۲ دستگاه به اندونزی فروخته و قرارداد ۲ دستگاه جدید نیز منعقد شده است.
وی بازار بزرگی را برای جراحی رباتیک متصور شد و خاطر نشان کرد: اندازه بازار در جراحی حفره شکمی در سال ۲۰۲۵ حدود ۶ میلیون دلار و در ۲۰۲۷ حدود ۱۶ میلیون خواهد بود. در آمریکا به ازای هر یک میلیون نفر ۷ ربات داوینچی فعال است و کشورهای ثروتمند به ۳۰ هزار دستگاه جراحی رباتیک احتیاج دارند که هم اکنون ۵ هزار دستگاه آن نصب شده است از این‌رو بازار بکری پیشروی ما قرار دارد.
میرباقری با اشاره به تاسیس ۲ مرکز آموزش جراحی رباتیک در اندونزی، گفت: بیش از ۱۰۰ جراح اندونزی را برای کار با ربات سینا آموزش دادیم و رتبه‌های خوبی در همایش‌های چین کسب کردیم.
وی با تشریح فرآیند خرید سینا توسط اندونزیایی‌ها، گفت: در یک دیدار غیررسمی وزیر بهداشت اندونزی از دستگاه ما دیدن و از عملکرد آن ابراز رضایت کرد و درخواست خرید این ربات را مطرح کرد که ما در جواب به وی گفتیم که هنوز دستگاه مجوزهای لازم را از وزارت بهداشت ایران به دلایل مختلف نگرفته است از این‌رو این محصول قابلیت فروش ندارد؛ در پاسخ به ما گفتند یک پزشک جراح در اندونزوی بیشترین آمار جراحی را با نمونه آمریکایی دارد و اگر او، سینا را تایید کرد ما این دستگاه را از شما خریداری می‌کنیم و شما می‌توانید مجوزهای تولید و فروش را از اندونزی دریافت کنید همین اتفاق نیز رخ داد و بعد از تایید دستگاه از سوی جراح اندونزیایی آنها سینا را خریداری کردند و ما مجوزهای لازم را از اندونزی زودتر از ایران دریافت کردیم.
میرباقری ادامه داد: شش ماه پیش زمانی که رییس‌جمهور ایران به اندونزی سفر کرد تاکید کردند که پرچم پر افتخار ایران به مدد ربات سینا در این کشور برافراشته شده است و از این بابت نیز ابراز رضایت کردند.
در ادامه این جلسه، مازیار نوربخش رئیس کمیسیون تحول، نوآوری و بهره‌وری اتاق تهران، در جمع‌بندی دستور نخست جلسه، گفت: ما از حمایت از تولید داخلی سخن می‌گوییم اما طرح‌هایی از این دست مسکوت و مغفول می‌ماند اما تا آنجا که اتاق تهران توان داشته باشد با این طرح همراهی خواهیم کرد.
دبی، هاب کسب‌وکارهای دیجیتال
در دستور جلسه این جلسه دوم، نماینده سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور، دبی را در حال تبدیل شدن به هاب کسب‌وکارهای دیجیتال معرفی کرد و افزود: بسیاری از کسب‌وکارهای دیجیتال فعال در دبی ایرانی هستند اما اطلاعات دقیق به زبان فارسی در این زمینه اندک است و هر بحثی که آغاز می‌شود این انگاره ایجاد می‌شود که می‌خواهیم مردم را به مهاجرت تشویق کنیم.
رضا قاسمی با تاکید بر رخ دادن اتفاقات تازه در حوزه اقتصاد دیجیتال در کشورهای همسایه، خاطر نشان کرد: پنج سال پیش تعریفی از بلاکجین وجود نداشت اما امروز مجوزهای لازم در این کشورها تعریف شده است و برخی کسب‌وکار ایرانی نیز مجوز فعالیت از کشورهای همسایه را دریافت کردند.
در ادامه جلسه رضا جمیلی، مدیر توسعه کسب‌وکار کارخانه نوآوری رسانه راه‌کار، سخن گفتن از کسب‌وکارهای نوین را سهل و ممتنع دانست و افزود: داستان جذب نوآوران در کشورهای همسایه ماجرای یک شبه نیست. سند اقتصاد دیجیتال در دبی مهم است و حکومت دبی و امارات روی آن کار کرده است. این سند را اتاق دیجیتال دبی طراحی کرده و تلاش دارد که تا ۲۰۳۱ تحولات را در این حوزه رقم بزند.
وی با بیان اینکه ۳۵ درصد جمعیت امارات در دبی مستقر هستند، افزود: امارات سی و چهارمین اقتصاد بزرگ دنیاست و ۵۰ درصد تولید ناخالص ملی امارات در این شهر بوده است. نکته جالب درخصوص دبی این است که ۸۸ درصد ساکنان این شهر را مهاجران تشکیل می‌دهند و ۱۲ درصد آنها بومیان هستند. ۲۷ درصد از مهاجران هندی، ۱۲ درصد پاکستانی، ۷.۴ بنگلادشی و ۵.۶ درصد فیلیپینی و ۵ درصد آنها ایرانی هستند.
جمیلی با تاکید بر اینکه ۵ درصد مهاجران ایرانی تجار و نوآوران ایرانی هستند، گفت: شهر دبی ۹۲ هزار میلیونر دارد و ۲۵۱ نفر از این عدد دارایی‌هایشان بیش از ۱۰۰ میلیون دلار است و ۳۸ میلیاردر در این شهر زیست می‌کنند. دبی دیگر شهری لوکسی نیست که میلیاردرها آن را انتخاب کنند بلکه به شهری برای اقامت شرکت‌های بزرگ دنیا تبدیل شده و ۱۳۸ شرکت برتر دنیا یکی از دفاتر اصلی‌شان در دبی است.
وی با بیان اینکه یکی از اهداف سند اقتصاد دیجیتال دبی، کاهش سهم نفت در تولید ناخالص داخلی امارات است، گفت: در ۵ سال اخیر سهم نفت در تولید ناخالص امارات حدود ۲۷ تا ۳۰ درصد بوده و آمار جدید نشان می‌دهد حدود دو سوم وابستگی این کشور به نفت در اقتصاد کاهش پیدا کرده است.
جمیلی امارات را دومين کشور در جذب سرمایه‌گذاری استارت‌آپی معرفی کرد و افزود: عربستان و مصر در رتبه‌های بعدی قرار دارند که به نظر می‌رسد عربستان در سال‌های آینده بتواند سهم بازار بیشتری کسب کند. ارزش اکوسیستم استارت‌آپی دبی ۱۳.۶ میلیارد دلار است در حالی که متوسط اکوسیستم جهانی ۷.۲ ميليارد دلار است و این عدد به خوبی اهمیت این حوزه را برای دبی نشان می‌دهد.
وی ادامه داد: امارات رتبه یک اینترنت موبایل و رتبه ۱۳ اینترنت ثابت در دنیا را دارد. وضعیت اینترنت در این کشور مناسب است و جزو ۱۰ کشور نخست در جذب رمزارزها محسوب می‌شود. همچنین این کشور رتبه ۱۴ را در زمینه بازی‌های ویدئویی و خرید آنلاین در هفته را دارد.
خدمات جذاب دبی برای نوآوران
جمیلی با اشاره به خدمات ارائه شده در دبی برای نوآوران، گفت: مالیات صفر و ویزای ۱۰ ساله جزو خدمات مهم این شهر برای نوآوران است؛ چنین خدماتی برای نسل جدید کارآفرینان ایرانی جذاب است چراکه در گذشته ورود به کسب‌وکار و دادوستد در دبی نیازمند حداقل سرمایه بود و این امکان وجود نداشت که با جیب خالی به دبی بروند اما امروز یک کارآفرین استارت‌آپی می‌تواند با جیب خالی به دبی برود. هدف اصلی این اقتصاد این است که در کمتر از ۸ سال سهم اقتصاد دیجیتال در دبی به ۱۴۰ میلیارد دلار برسد یعنی ۱۹.۸ درصد تولید ناخالص ملی شود.
مدیر توسعه کسب وکار کارخانه نوآوری رسانه راه‌کار ، خاطر نشان کرد: کمپین‌های بازاریابی در سراسر دنیا برای دبی شناخته می‌شود هدف این کمپین‌ها جذب گردشگر نیست آنها می‌خواهند نسل جدید نوآوران، دبی را به عنوان هاب بپذيرند و دبی به جایی برای زندگی نسل جدید نوآوران تبدیل شود. اتاق اقتصاد دیجیتال دبی تلاش دارد که بیش از 300 استارت‌آپ را در دبی جذب کند و 100 متخصص تکنولوژی پیشرفته، سال آینده دبی را برای زندگی انتخاب کنند.
در ادامه، رئیس کمیسیون تحول، نوآوری و بهره‌وری اتاق تهران در جمع‌بندی دستور دوم جلسه گفت: مطالعات جدید نشان می‌دهد که چه پیشرفتی‌های در دبی در حال انجام است و ما در ایران باید از روش‌های آن یاد بگیریم. ما فرصت خوبی داریم که با اتاق اقتصاد دیجیتال دبی در تماس باشیم که چه اتفاقی در آنجا رخ می‌دهد و چگونه می‌توانیم از دستاوردهای آنها برای ایجاد تحول در کشور خود الگوبرداری کنیم.
در پایان جلسه فرزین فردیس، عضو هیات رئیسه اتاق تهران، در رابطه با ربات سینا، پیشنهاد طرح بررسی آن را در شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان تهران را مطرح کرد. وی با بیان اینکه باید سند اقتصاد دیجیتال دبی دیده شود، گفت: باید این سند بیشتر دیده شود و پیشنهاد من این است که اتاق تهران و بخش خصوصی به معرفی آن و چگونگی بهره‌گیری از این سند، ورود کند.
