علم طراحی یونیفرمهای پرواز
راحتی و آرامش هنگام انجام وظایف پروازی، تأمین نیازهای شغلی، آراستگی و ایمنی در مواقع اضطراری از مهم ترین مشخصات لباسهای فرم مشاغل مرتبط با هوانوردی است. لذا هر طراح لباسی که نتواند الزامات اشاره شده را تأمین کند، کاربر خود را با مشکل مواجه خواهد کرد. مانند لباسهای محلی با بالاپوش بلند که متأسفانه در برخی خطوط هوایی داخلی در حال گسترش است، که نهتنها دشواری سرویسدهی به مسافران را در پی دارد، بلکه در زمانهای خطر، ممکن است صدمات جانی غیرقابل جبرانی را رقم بزند.
خلبانی ازجمله مشاغلی بود که از همان روزهای اول شروع پرواز توجه همگان را به خود جلب کرد؛ با لباسهایی که بیشتر از جنس چرم، همراه با کلاهی سخت و بنددار و عینکی بزرگ برای جلوگیری از ایجاد اختلال در بینایی در سرعتهای بالا بود. زیرا خلبان هواپیماهای قدیمی همیشه با فضای بیرون در ارتباط بود.
از آنجا که ساخت و تولید هواپیماها بیشتر در انحصار نیروهای نظامی بود و خلبانان این هواپیماها هم بیشتر از نظامیان بودند، نخستین طراحیهای لباس خلبانی، چیزی نزدیک به لباس نظامی بود که با اندکی تغییر برای پرواز آماده شده بود.
لباس فرم
خلبانان و گروه پروازی همواره برای مواقع اضطراری و تخلیه سریع هواپیما آماده هستند. برای این منظور طراحی لباس آنها طوری انجام میشود تا کمترین احتمال درگیری خدمه پرواز با لباس در صورت تخلیه اضطراری و ارائه خدمات پروازی پیش آید. توصیههایی که برای مسافران پرواز در زمان استفاده از اسلاید یا به اصطلاح همان سرسره اضطراری میکنند، دقیقا همانی است که در طراحی لباس خدمه پرواز نیز پیشبینی شده است: عدم استفاده از پاشنهبلند برای خانمها و لباسی با سادهترین تغییرات برای حفط ایمنی و راحتی آنها در طول پرواز.
نشانها و رنگبندی
لباس مهمانداران و خلبانان، با توجه به مشخصات شرکت و رنگ خاص آن، میتواند متفاوت باشد. ولی تعدادی از شناسههای هر دو گروه از این مشاغل تقریبا در همه طراحیها ثابت بوده و نشان مخصوص آن ردیف شغلی محسوب میشود.
برای مثال مهمانداران آقا یا خانم با یک بال نصفه یا بالی به رنگ نقرهای که روی سینه نصب میشود قابل تشخیص هستند. خطوط روی بازوی کت آقایان یا بالاپوش بانوان از یک خط تا دو خط یا دو خط و یک گره متغیر است که نشاندهنده سابقه کاری و اولویت کاری آنهاست.
رنگ لباس خلبانان نیز با سلیقه طراحان لباس هر شرکت متفاوت است. ولی باز هم اشترکات بسیاری بین آنها وجود دارد. همان بال نصفه مهمانداران، برای خلبانان به صورت کامل بوده و روی سینه کت و پیراهن آنها نصب میشود. این بال (وینگ)، از نخستین پرواز تنها (سولو) به خلبانان اهدا شده و تا آخرین روز عمر پروازی، همراهشان خواهد بود. برخی اوقات، نشان یا لوگوی شرکت هواپیمایی به وسط آن وینگ اضافه میشود.
به گزارش جام جم،خطوط بازوی کت خلبانان شرکتهای هواپیمایی، سه یا چهار خط است. سه خط برای افسر اول یا کمک خلبان پرواز ـ که خلبان دوم هواپیماست ـ استفاده می شود. این خطوط نشاندهنده ردهبندیهای تحصیلی است که در دوران تحصیل با سپری شدن هر مقطع به دانشجویان اهدا میشود. پس از گذراندن ساعات مشخص پرواز و آزمونهای مربوط، خلبان دوم برای تصدی جایگاه خلبان اولی یا همان خلبان ارشد (کپتِن)، آماده شده و چهار خط روی لباسش نقش میبندد.