چاقی در جوامع امروز به عنوان یک مشکل تهدید کننده سلامت در کودکان و نوجوانان مطرح شده است و خطر چاقی را در بزرگسالی افزایش می دهد. کودکان چاق در معرض خطر دیابت، بیماری های قلبی عروقی، کبد چرب و سایر اختلالات متابولیک قرار دارند.

تغییر الگوی غذایی به سمت افزایش مصرف مواد غذایی پرانرژی مانند مواد غذایی پرچرب و سرخ کرده، فست فودها، مواد قندی و شیرینی ها از جمله انواع کیک، کلوچه، بیسکوییت و شیرینی های خامه ای، نوشیدنی های شیرین شده مانند نوشابه های گازدار و آبمیوه ها که حاوی چربی بالا و قند زیاد است، عوامل زمینه ای تاثیرگذار در افزایش خطر چاقی در کودکان محسوب می شود.

از طرفی دیگر، بی تحرکی و کاهش فعالیت بدنی در دنیای امروز که به واسطه شرایط زندگی شهری و صنعتی شدن جوامع ایجاد شده است، در ایجاد چاقی نقش دارد. کودکانی که زمان زیادی از روز به استفاده از صفحه نمایش از جمله تلویزیون، رایانه و گوشی هوشمند می پردازند، بیشتر در معرض خطر چاقی قرار دارند.

همچنین اخیرا مطالعات نشان داده است که افزایش زمان تماشای تلویزیون در دوران کودکی با افزایش خطر سندرم متابولیک در بزرگسالی مرتبط است.

سندرم متابولیک چیست؟

سندرم متابولیک شامل مجموعه ای از شرایط از جمله فشار خون بالا، قند خون بالا، چاقی شکمی و اختلال چربی خون است که پیش گویی کننده دیابت، بیماری های قلبی و سکته مغزی در سال های بعدی است. افزایش زمان استفاده از صفحه نمایش با کاهش فعالیت بدنی، کاهش انرژی مصرفی پایه و افت کیفیت خواب، همچنین با افزایش دریافت انرژی مرتبط است.

در این زمینه مطالعات نشان می دهد کودکان حین استفاده از صفحه نمایش علاقه بیشتری به دریافت نوشیدنی های شیرین شده و مواد غذایی پرچرب و مصرف کمتر میوه و سبزی داشته اند و این الگوی غذایی نامطلوب تا بزرگسالی نیز ادامه یافته است. بنابراین عاملی تأثیرگذار در افزایش خطر اضافه وزن و چاقی و کاهش تناسب اندام محسوب می شود.

از این رو؛ با توجه به پیشرفت تکنولوژی و افزایش زمان استفاده از صفحه نمایش، مدیریت زمان استفاده از این محصولات دیجیتال اهمیت بیشتری پیدا می کند.

سازمان بهداشت جهانی توصیه می کند زمان استفاده از صفحه نمایش در کودکان کمتر از پنج سال به کمتر از یک ساعت در روز محدود شود.

توصیه می شود کودکان کمتر از دو سال نیز از صفحه نمایش استفاده نکنند. همچنین پیشنهاد می شود این زمان برای کودکان ۸ تا ۱۴ سال به یک تا دو ساعت در روز محدود شود.

زهرا حسن زاده

دکتری تخصصی علوم تغذیه مجتمع آموزش عالی سلامت حضرت باقرالعلوم (ع) سپیدان