بهبود سرطان ریه با ورزش

سرطان ریه علت اصلی مرگ ناشی از سرطان در آمریکا است که هر ساله تقریبا جان 160000 آمریکایی را می‌گیرد و باعث مرگ و میر 1.4 میلیونی در سراسر جهان می‌شود. در دو دهه گذشته درمان سرطان ریه توسعه بسیاری یافته است، اما در کل نرخ بقای 5 ساله هنوز هم بسیار کم و در حد 17 درصد است. بیماران مبتلا به سرطان ریه بسیاری از علائم ناتوان کننده از جمله اشکال در تنفس، سرفه، خستگی، اضطراب، افسردگی، بی‌خوابی و درد را تجربه می‌کنند. یک سوم از بازماندگان طولانی مدت این بیماری، آنهایی که بیش از 5 سال از تشخیص بیماری در آنها می‌گذرد، کاهش کیفیت زندگی را تجربه می‌کنند و میزان سلامت جسمی آنها در مقایسه با افراد سالم بسیار پایین گزارش می‌شود. با توجه به بروز سرطان ریه و هزینه‌های مربوط به درمان سرطان، روش درمانی ارزان و نسبتا آسان برای کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی، همچون فعالیت بدنی، می‌تواند برای درمان بسیار مفید باشد. اما متاسفانه پزشکان به دلیل عدم اجماع مبتنی بر شواهد اینکه چگونه و چه زمانی باید افزایش فعالیت بدنی پیاده شود، از ورزش به عنوان یک روش درمانی استفاده نمی‌کنند.

 

اثبات اثربخشی فعالیت بدنی

دکتر جرارد سیلوستری، دکتر برت بِید و همکارانشان از دانشگاه پزشکی کارولینای جنوبی ایمنی، منافع و اعمال افزایش فعالیت بدنی و ورزش در سرطان ریه را با هدف تایید اثربخشی آن بر بهبود سرطان ریه بررسی کردند. نتایج مشاهدات آنها در مجله توراسیک انکولوژی، مجله رسمی انجمن بین المللی مطالعات سرطان ریه (IASLC) منتشر شده است.

آنها دریافتند که اکثر بیماران مبتلا به سرطان ریه (بدون در نظر گرفتن مراحل بیماری) قبل از شروع به درمان باید به طور مستقیم در مرکز سرطان و توسط یک پزشک مورد تجویز فعالیت بدنی با برنامه مشخص قرار بگیرند.

فعالیت بدنی خطر توسعه سرطان به انواع سرطان‌های مختلف از جمله ریه را کاهش می‌دهد. آزمایش‌های متعدد حاکی از ارتباط مستقیم ورزش با کاهش مرگ و میر به هر علتی است و این که فعالیت بدنی نسبتا شدید منجر به کاهش خطر مرگ ناشی از سرطان خاص می‌شود. چندین آزمایش مختلف نشان داده است که افزایش فعالیت علامت بیماری را کاهش می‌دهد و حرکات ورزشی ممکن است اثرات مفیدی بر کیفیت زندگی، عملکرد فیزیکی، عملکرد اجتماعی و خستگی داشته باشند.

ورزش بعد از عمل در بیماران مبتلا به سرطان ریه به نظر می رسد برای بهبود در عملکرد، کاهش خطر عمل و عوارض بعد از عمل مفید باشد. همچنین مداخلات قبل از عمل ممکن است مفیدتر از ورزش های بعد از عمل باشد. بیماران مبتلا به سرطان ریه در مرحله پیشرفته غیر قابل جراحی ممکن است توسط افزایش فعالیت بدنی از بهبود تحمل ورزش و عوارض بیماری بهره‌مند شوند، هر چند محل، مدت و شدت توصیه شونده کاملا واضح نیست.

 

ورزش در حد پیاده‌روی آهسته نیز مفید است

بیماران مبتلا به سرطان مزمن دارای محدودیت‌های مختلف ورزشی نسبت به همتایان سالم خود هستند. بیماری‌های همزمان و علائم  آزاردهنده بیماری چالشی در بررسی و مطالعه تاثیر برنامه‌های فعالیت بدنی در بیماران مبتلا به سرطان ریه به حساب می‌آیند. ورزش‌های کم شدت مانند پیاده‌روی روزانه و یا شمارش قدم ممکن است یک مکانیزم ایمن برای افزایش فعالیت بدنی باشد در حالی که شناسایی محدودیت فعالیت هر فرد را نیز امکان‌پذیر می‌کنند. هر دوی برنامه‌های تحت نظارت و خود محور مفید هستند، هر چند که ارجحیت یکی از این دو برنامه در مقابل دیگری هنوز روشن نشده است.

مزایای افزایش فعالیت مشاهده شده در بیماران مبتلا به سرطان ریه، از جمله علائم بیماری و کیفیت زندگی بهبود یافته، به نظر می‌رسد به طور مشابه در بازماندگان سرطان ریه نیز قابل مشاهده باشند.

نویسندگان مقاله به این نتیجه رسیده‌اند که: «پزشکان باید (حداقل) فعالیت بدنی اولیه را در نظر بگیرند، بیماران را به عدم کوتاهی در داشتن فعالیت بدنی توصیه کنند و آنها را به داشتن فعالیت بدنی در تمام مراحل بیماری سرطان ریه و بازماندگان این بیماری تشویق کنند. این بررسی نشان می‌دهد که باید ایمن بودن ورزش و فعالیت بدنی برای کسانی که دچار سرطان ریه هستند را پذیرفت، بیماران را به افزایش فعالیت بدنی توصیه کرد. همچنین مطالعات متعدد و بررسی‌های دیگر نیز نشان دهنده وجود فواید بالینی در کیفیت زندگی، تحمل ورزش و عوارض بعد از عمل ناشی از افزایش فعالیت بدنی هستند. علاوه بر این، ما می‌دانیم که عدم فعالیت در بیماران مبتلا به سرطان با نتایج نامطلوبی همراه است. با این حال، هنوز هم شکاف بزرگی در مقالات منتشر شده وجود دارد و این شکاف را می‌توان با مطالعات آینده‌نگرانه‌ای که فواید ورزش در بیماران مبتلا به سرطان ریه را مورد ارزیابی قرار می‌دهند پر کرد.»

 

دردسر رشد بی‌رویه سلول

سرطان ریه نوعی بیماری است که مشخصه آن رشد کنترل‌ نشده سلول در بافت‌های ریه است. اگر این بیماری درمان نشود، رشد سلولی می‌تواند در یک فرایند به نام متاستاز به بیرون از ریه گسترش پیدا کند و به بافت‌های اطراف یا سایر اعضای بدن برسد. اکثر سرطان‌هایی که از ریه شروع می‌شوند، به نام سرطان‌های ابتدایی ریه، کارسینوماهایی هستند که از بافت پوششی نشات می‌گیرند. انواع اصلی سرطان ریه سرطان‌های ریه سلول کوچک (SCLC)، که سرطان سلولی جو شکل نیز نامیده می‌شود، و سرطان ریه سلول غیر کوچک(NSCLC) هستند. شایع ترین علائم این بیماری عبارتند از سرفه (همراه با خلط خونی)، کاهش وزن و تنگی نفس هستند.

 

باز هم اثرات سیگار در کمین است

شایع‌ترین علت سرطان ریه قرار گرفتن در معرض دود دخانیات برای یک مدت طولانی است که دلیل ۹۰ درصد از سرطان‌های ریه به شمار می‌رود. مطالعات متعدد هم چنین نشان داده‌اند که زنان سیگاری بیشتر از مردانی که همان مقدار سیگار می‌کشند به سرطان ریه مبتلا می شوند. این افزایش ممکن است به دلیل حساسیت بیشتر زنان به مواد سرطان‌زای موجود در دود سیگار باشد.

ترک سیگار در بیمارانی که سال ها سیگاری بوده اند، خطر ابتلا به سرطان ریه را به طرز چشمگیری کاهش می دهد و هر چه مدت زمان ترک سیگار طولانی تر شود، این خطر بیشتر کاهش می یابد؛ به طوری که حدود بعد از 20 سال ترک کامل سیگار، خطر ابتلا به سرطان ریه تقریباً برابر با یک فرد غیرسیگاری می شود.

 

غیرسیگاری‌ها نیز در خطر ابتلا به سرطان ریه

درصد ابتلا به سرطان ریه در افرادی که سیگار نمی‌کشند ۱۵ درصد است و دلیل ابتلای افراد غیرسیگاری نیز به ترکیبی از عوامل ژنتیکی، گاز رادون، آزبست و آلودگی هوا از جمله دود سیگار فرد ثالث مربوط می‌شود.

رادون گاز بی‌رنگ و بی‌بویی است که از تجزیه طبیعی اورانیوم در آب، خاک و مصالح ساختمانی قدیمی در زیر زمین ساختمان‌های قدیمی تولید می‌شود. تنفس گاز رادون با افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه مربوط شناخته شده است.

آلودگی هوای شهرهای صنعتی از دیگر عوامل موثر در بروز این سرطان مهلک است. مطالعات انجام شده در ایران نشان داده است که میزان بروز سرطان‌های ریه غیر وابسته به سیگار در ایران بیشتر از آمار سایر کشورها است. پژوهشگران علت احتمالی این تفاوت را آلودگی هوای شهرهای بزرگ ایران و وجود مقدار بیشتر مواد سرطان‌زای ناشی از مصرف سوخت‌های غیر استاندارد می‌دانند.

تماس‌های شغلی با ترکیباتی مانند آزبست، کلرید وینیل، نیکل، کروم و هیدروکربن‌های آروماتیک نیز از دیگر عوامل خطرساز ابتلا به سرطان ریه به شمار می روند.

 

مرگ‌آورتر از سایر سرطان‌ها

متاسفانه سرطان ریه در مراحل ابتدایی هیچ نشانه‌ای از خود بروز نمی‌دهد و اغلب، بیماران زمانی به پزشک مراجعه می‌کنند که سرطان در مراحل پیشرفته قرار دارد. با این حال آگاهی از نشانه‌های شایع این بیماری سبب می شود که این سرطان مهلک در ابتدایی ترین و درمان پذیرترین مرحله ممکن تشخیص داده شود.

در صورت بروز علائمی چون افزایش تعداد یا شدت سرفه در فرد سیگاری، سرفه به همراه خلط خونی، حتی اگر میزان خون اندک باشد، درد مبهم یا مشخص در قفسه سینه، تنگی نفس در اثر فعالیت، خشونت یا تغییر صدا که بیشتر از دو هفته طول کشیده باشد، عفونت‌های مکرر ریه و مجاری تنفسی، بروز خس خس سینه به صورت حاد باید به پزشک مراجعه کرد. همچنین این بیماری ممکن است با یک سری علائم غیر اختصاصی مانند ضعف، خستگی، کاهش وزن و کاهش اشتها و علائم تهاجم به قسمت‌های دیگر بدن مانند درد استخوان و سردرد نیز همراه باشد. کشف سریع و درمان زود هنگام این بیماری در بقا و بهبود کیفیت زندگی بیمار نقش بسیار مفیدی دارد.

ممکن است سرطان ریه با یک رادیوگرافی قفسه سینه و مقطع‌نگاری رایانه‌ای (سی‌تی اسکن) قابل تشخیص باشد و اغلب تشخیص با یک بافت‌برداری که معمولا از طریق برونکوسکوپی یا راهنمای سی‌تی انجام می‌شود، قابل تایید شدن است. درمان و نتایج طولانی مدت به نوع سرطان، مرحله (شدت گسترش) و سلامت کلی فرد، که از طریق وضعیت عملکرد سنجیده می‌شود، بستگی دارد.

درمان‌های رایج این نوع سرطان اغلب جراحی، شیمی‌درمانی، و پرتودرمانی است. گاهی اوقات سرطان ریه سلول غیر کوچک با جراحی قابل درمان است، اما معمولا سرطان‌ ریه سلول کوچک به شیمی درمانی و پرتودرمانی بهتر پاسخ می‌دهد.

منبع

No tags for this post.