بهبود خواص ضدسرطانی در نانوذرات طلا با عصاره گیاه سرخدار
به گزارش ستاد ویژه توسعه فناوری نانو ریاست جمهوری از این نانوذرات آزمایشگاهی می توان جهت درمان و تشخیص سرطان استفاده کرد و امروزه نانوذرات فلزات کاربرد روزافزونی در صنعت و پزشکی یافته اند.
خواص جذاب فیزیکی و شیمیایی آن ها که از خواص کوانتومی و سطح زیادشان ناشی می شود در سال های اخیر بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است.
ذات غیر سمی و ایمن نانوذرات طلا، امکان کنترل اندازه، شکل و همچنین امکان اتصال با مولکول های زیستی و داروها، این نانوذرات را جهت کاربردهایی در حوزه زیست فناوری برجسته کرده است. خواص سطحی نانوذرات که به صورت عمده به وسیله عوامل پایدارکننده و گروه های عاملی ایجاد می شوند، یکی از مهم ترین پارامترهایی است که فعالیت زیستی نانوذرات را تعیین می کند.
ابوالقاسم عباسی کجانی، پژوهشگردانشگاه اصفهان با اشاره به گیاه سرخدار به عنوان منبع اصلی تولید داروی ضد سرطان تاکسول گفت: بافت های گیاه سرخدار حاوی مقادیر زیادی از ترکیبات ضدسرطانی است. ازاین رو در این پژوهش از ترکیبات موجود در این گیاه در فرایند سنتز و پوشش دهی سطح نانوذرات طلا استفاده شد.
روش به کار گرفته شده در این پژوهش جهت سنتز نانوذرات یک روش ساده و کم هزینه است و به راحتی قابلیت توسعه در مقیاس صنعتی و انبوه را دارد. این روش ضمن اینکه دوست دار محیط زیست است، نگرانی های زیست محیطی و اثرات جانبی محصولات تولید شده در آن به مراتب کمتر از روش های شیمیایی است.
عباسی کجانی در این ارتباط خاطرنشان کرد: نانوذرات سنتز شده خواصی مرکب از خواص نوری نانوذرات طلا و خواص ضد سرطانی موجود در عصاره گیاه سرخدار دارند. در حقیقت، با توجه به آب گریز بودن و ناپایداری ترکیبات تاکسانی گیاه سرخدار، نانوذرات حاصل شده باعث افزایش پایداری و رهاسازی کارآمد این ترکیبات درون سلول می شود و خاصیت ضد سرطانی بیشتری از خود بروز می دهد.
وی ادامه داد: از سوی دیگر، خصوصیات نوری جالب توجه نانوذرات طلا می تواند به منظور تصویربرداری و ردیابی عوامل درمانی نیز به طور همزمان استفاده شود.
این پژوهشگر اظهار کرد: ابتدا ترکیبات تاکسانی از بافت گیاه سرخدار استخراج شد. سپس شرایط واکنش سنتز نانوذرات طلا با استفاده از ترکیبات گیاهی استخراج شده بهینه سازی شد. پس از آن نانوذرات سنتز شده با روش های مختلف فیزیکی و شیمیایی مشخصه یابی شدند. در مرحله بعد، خصوصیت ضد سرطانی نانوذرات سنتز شده روی رده های سلولی سرطان های مختلف از قبیل سرطان تخمدان و دهانه رحم بررسی شد و در نهایت مکانیسم عمل ضدسرطانی نانوذرات به کمک روش های مختلف سلولی، مولکولی و ایمنی مورد مطالعه قرار گرفت.
این تحقیقات حاصل تلاش های ابوالقاسم عباسی کجانی، محقق دوره پسادکترای دانشگاه اصفهان، عبدالخالق بردبار، سید حمید زرکش اصفهانی و امیر رزمجو، اعضای هیأت علمی این دانشگاه است که نتایج آن در مجله RSC Advances (جلد 6، شماره ی 68، سال 2016، صفحات 63973 تا 63983) به چاپ رسیده است.
