آن زخمه که می زنی تو، ما را مرهم

کمتر کسی است که برنامه‌ای از برنامه‌های قدیمی موسیقی رادیو نظیر برنامه های گل ها، یک شاخه گل، گل های رنگارنگ را کوش کرده باشد و در بخش معرفی تکنوازان، نامی از فرهنگ شریف را نشنیده باشد. برای زنده‌یاد شریف، سازِ تار در میان انواع مختلف سازها چیز دیگری بود و اعتقاد داشت که از تار، می‌توان صداهایی را درآورد که از هیچ ساز دیگری در نمی‌آید. شریف همیشه از استاد عبدالحسین شهنازی( برادرزاده میرزا عبدالله)، به عنوان مهم ترین استاد خودش یاد می‌کرد. استادی که از کودکی آموزش فرهنگ شریف را برعهده گرفت و هر وقت ساز می‌زد، فرهنگ شریف، محو ساز زدن او می‌شد. اما این‌که چگونه شد کودکی چهار ساله به سمت موسیقی و سازی تار کشیده شد، از زبان خود زنده‌یاد فرهنگ شریف خواندنی است

: چهار ساله بودم که متوجه شدم پدرم نزد علی اکبر خان شهنازی آموزش ساز تار می‌بیند و در آن سالها که به روش سینه به سینه آموزش داده می شد معمولا پیش درآمدهای طولانی را به هنرجویان آموزش می دادند. یک بار که پدرم در حال نواختن یکی از این پیش درآمدها بود در حین نواختن ادامه پیش درآمد را فراموش کرد و من بدون مقدمه به پدرم گفتم: آقا جون! ادامه آهنگی که می‌نواختید این طوری است و سپس شروع کردم به خواندن ادامه پیش درآمد. پدرم از من خواست ادامه پیش درآمد را ازابتدا تا انتها برایش بخوانم. و من این کار را بدون هیچ اشتباهی انجام دادم و از آن به بعد حکم ضبط صوت پدرم را ایفا می‌کردم و هر زمانی که دچار مشکل میشد ازمن کمک می گرفت. وقتی پدرم متوجه استعداد و علاقه من شد ساز تار را نزد عبدالحسین شهنازی برادر علی اکبر شهنازی فرا گرفتم. عبدالحسین شهنازی مهمترین استاد من بود که خیلی زیبا ساز می‌زد. به‌طوری‌که هر وقت دست به ساز میبرد من محو ساز زدنش میشدم.»

فرهنگ شریف و کلنل وزیری

یکی از دوستان فرهنگ شریف، زنده‌یاد حسینعلی ملاح بود که داماد کلنل وزیری محسوب می‌شد. مرحوم شریف در جایی نقل می‌کند که روزگاری که کلنل وزیری متصدی رایو بود، از طریق حسینعلی ملاح به کلنل وزیری معرفی می‌‌شود و در حضور مرحوم وزیری، قطعات بندباز و دخترک ژولیده را اجرا می‌کند.

کلنل وزیری به وجد می‌آید و به شریف می‌گوید:«شما تنها کسی هستیدکه توانسته ای این قطعات را به زیبایی اجرا کنید و پیشنهاد میکنم قطعات من را در کنسرتی اجرا کنید. و وقتی به استاد گفتم این آثار رابه وسیله گوش از حفظ کرده و نواخته‌ام گفتند عجیب است که حتی انگشت گذاری و طریقه مضراب زدنتان طبق دستورهای من است که همان اجراها و اظهار لطف ایشان را در نواری نگهداری کرده‌ام.»

کارنامه هنری شریف

فرهنگ شریف در کارنامه هنری خود با خوانندگانی چون گلپا، ایرج، تاج اصفهانی، غلامحسین بنان، محمدرضا شجریان، علیرضا افتخاری، محمود محمودی خوانساری، حسام الدین سراج و …. همکاری داشت. حتا به شهادت خودش، اکبر گلپایگانی،محمدرضا شجریان و مرحوم محمودی خوانساری، برای نخستین بار، با ساز او در رادیو آواز خوانده‌اند.

فرهنگ شریف در چند فستیوال بین‌المللی از جمله فستیوال موسیقی برلین توانست ساز تار را به خوبی به جهانیان بشناساند. وی چند سالی را در دانشگاه‌های مطرح آمریکا به امر آموزش موسیقی اصیل ایرانی و ساز تار مشغول بود و در دانشگاه‌های مریلند و شیکاگو کرسی استادی داشت. زنده‌یاد شریف که حتی در ایام پیری به شهادت خودش حداقل روزی دو ساعت و حداکثر دوازده ساعت، ساز تمرین می‌کرد، برای تجربه در هنر جایگاه خاصی قائل بود و اعتقاد داشت در همه هنرها و خصوصا موسیقی اصیل ایرانی، جزئیاتی در نوازنده وجود دارد که اکتسابی نیست و قابل انتقال به دیگری هم نیست و در درون ذات نوازنده نهفته است به اعتقاد زنده‌یاد شریف، رسیدن به این مرز، حاصل سالیان سال، کسب تجربه است.

شریف، گلستان و فروغ

از نکات جالب زندگی فرهنگ شریف، حضورش به عنوان آهنگساز در یکی از آثار ابراهیم گلستان است:« آقای ابراهیم گلستان فیلمی در رابطه با نفت ساختند که موسیقی اش را با بخشی از نوازندگی من که در حال کوک کردن ساز بودم تامین کردند و نهایتا این فیلم جوایزی را به خود اختصاص داد و به خاطر دارم در ساخت این فیلم مرحوم فروغ فرخزاد هم همکاری داشت.»

اعظم حسن‌تقی

*مصراعی از شعر علی معلم دامغانی برای فرهنگ شریف