«توانمندسازی» تکنیکی موثر برای غلبه بر میگرن

میگرن، بیماری آزاردهنده ای است که به صورت حمله های مکرر سردرد همراه با ایجاد اختلالاتی در دستگاه گوارش و سیستم بینایی بروز می کند. این بیماری که بعد از سردرد های تنشی، دومین علت شایع سردرد به حساب می آید، اغلب با تهوع، تب، لرز، تعریق و همچنین حساسیت به نور وصدا همراه می باشد. بیماری سردرد میگرنی که حدود 15 درصد زنان و 6 درصد از مردان به آن مبتلا می باشند، عوارض متعددی نظیر اثرات تخریبی در زندگی خانوادگی، ایجاد مزاحمت در رسیدگی و مراقبت از کودکان، از دست دادن زمان مفید کاری، ایجاد اختلال در امور روزمره و همچنین تحمیل هزینه های دارو و درمان را برای بیمار به همراه داشته و به طور کلی کیفیت زندگی وی را به شدت کاهش می دهد.

در میان درمان های غیردارویی میگرن، اجرای برنامه هایی در جهت تقویت بنیه روحی روانی و نحوه عملکرد شخص در مقابل این بیماری جایگاه خاصی دارد.

برای درمان میگرن که طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی به عنوان یکی از ناتوان کننده ترین اختلالات مزمن شناخته می شود، درمان دارویی به عنوان اولین انتخاب در نظر گرفته می شود. اما برخی بیماران و متخصصین درمان های غیردارویی را برای این بیماری ترجیح می دهند. در میان درمان های غیردارویی، اجرای برنامه هایی در جهت تقویت بنیه روحی روانی و نحوه عملکرد شخص در مقابل این بیماری جایگاه خاصی دارد.

در این رابطه، پژوهشگرانی از دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تهران تاثیر برنامه موسوم به «توانمندسازی» را به عنوان یک برنامه موثر در تقویت روحی روانی و تغییر رفتار بیمار به منظور کنترل بیماری مزمن میگرن مورد مطالعه قرار داده و به نتایج مفیدی دست یافته اند.

این مطالعه بر روی 70 نفر از مبتلایان میگرن مراجعه کننده به درمانگاه های سردرد شهر سمنان انجام گردیده که اکثریت آن ها زن، متاهل و دارای تحصیلات دانشگاهی بوده و بین 30 تا 50 سال سن داشته اند.

نحوه انجام این تحقیق بدین شکل بوده که برای نیمی از افراد فوق، در کنار درمان دارویی رایج، کارگاهی برای ارائه برنامه توانمندسازی جسم و روح برگزار گردیده و پس از طی مدت زمان کارگاه و پیگیری های مربوطه، وضعیت بیماری و کیفیت زندگی آن ها با نیم دیگر از افراد که از این کارگاه استفاده نکرده بودند مورد مقایسه علمی قرار گرفته است.

در این کارگاه دو روزه، توضیحات و آموزش هایی در خصوص ماهیت بیماری، عوامل موثر بر تشدید یا بهبود علائم، روش های پیشگیری از حمله بیماری با اصلاح روش زندگی، تغذیه صحیح، روش های کنترل استرس و تکنیک های آرام سازی ارائه شده است. سپس با نظارت پژوهشگران، بحث گروهی و تبادل تجربیات بین بیماران و همچنین تمرین روش های کنترل استرس انجام گردیده و در ادامه نیز محققین جزوه ای آموزشی را در اختیار بیماران قرار داده و به مدت شش هفته از طریق تماس تلفنی اجرای موارد آموزش داده شده توسط بیمار را پیگیری نموده اند.

 نتایج این مطالعه نشان می دهد که استفاده از تکنیک توانمندسازی به شیوه ارائه شده در این تحقیق می تواند به طور چشمگیری کیفیت زندگی افراد مبتلا به میگرن را افرایش داده و در کنترل بیماری آن ها موثر واقع شود.

بر اساس این نتایج بیمارانی که از روش ارائه شده محققین برای توانمندسازی استفاده کرده بودند به طور قابل توجه و معنی داری عملکرد بهتری در کنترل بیماری داشته و موفق به کسب کیفیت بالاتری در زندگی خود شده بودند.

بنا بر اعلام محققین، نتایج این پژوهش با یافته های پژوهش های دیگری که در همین راستا و برای بیماری های دیگری انجام شده، توافق و همگرایی بالایی دارد و لذا می توان از آن به عنوان یک شیوه موثر در کمک به بیماران مبتلا به سردرد میگرنی به منظور کنترل بیماری و افزایش کیفیت زندگی استفاده نمود.

گفتنی است نتایج حاصل از این مطالعه، در قالب مقاله ای علمی پژوهشی در نشریه «پژوهش پرستاری» وابسته به انجمن علمی پرستاری ایران به چاپ رسیده است.

 

گزارش: محمدرضا دلفیه

با اقتباس از: تقوی، ت. و همکاران. تاثیر برنامه توانمندسازی بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به میگرن. 1395. پژوهش پرستاری، 11(3): 16-10.

No tags for this post.